نصف جهان در کابوس جیره بندی آب شرب

روزهای داغ تابستانی که از راه می‌رسد دغدغه تکرای سال‌های اخیر باز هم سر بر می‌آورد؛ خشکسالی که چندسال اخیر گریبان کشور را گرفته شرایطی را پدید آورده که تامین آب در تابستان به ماموریتی دشوار تبدیل شود.

به گزارش قدس انلاین سال گذشته با همه دشواری‌هایی که بخش آب کشور برای مدیریت منابع محدود آبی داشت، مسائلی مانند جیره‌بندی آب یا سهمیه‌بندی منابع آبی در کشور پدید نیامد؛ امسال هم باوجود دشواری‌هایی که از هم‌اکنون سر برآورده، مسئولان می‌گویند از جیره‌بندی یا سهمیه‌بندی آب خبری نیست.
وزیر نیرو همچنین درباره آخرین وضعیت تامین آب و برق در تابستان سال جاری اعلام کرده بود که وزارت نیرو همواره در تابستان‌ها آماده باش است و اگر مردم در روزهای اوج مصرف بیشتر رعایت کنند، از بابت تامین آب و برق نگران نیستیم امادر تامین آب در یکی دو منطقه کشور مشکلاتی داریم؛به طور مثال در سد زاینده رود منابع آبی کم است که باید وضعیت در اینجا به خوبی و دقت مدیریت شود که خوشبختانه هم استاندار و هم آب منطقه‌ای اصفهان به خوبی موضوع را مدیریت می‌کنند و با این شرایط نگرانی از بابت سهمیه‌بندی آب نخواهیم داشت.
اظهارات وزیر نیرو درحالی مطرح می‌شود که با توجه به وقوع پدیده خشکسالی در استان اصفهان، این استان در بی‌سابقه‌ترین بحران آبی در 41 سال اخیر قرار گرفته است.
"احتمال جیره‌بندی آب شرب در اصفهان " این عنوان خبر جنجالی بود که اواسط فروردین ماه امسال از سوی معاون بهره‌برداری از شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اعلام شد و ذهن مردم و مسئولان را معطوف خود کرد .
مجتبی قبادیان گفته بود که در صورت عدم صرفه‌جویی آب در بخش‌های مختلف احتمال جیره‌بندی آب در اصفهان در سال 1391 وجود دارد.
اما استاندار اصفهان می گوید موضوع جیره بندی آب اصفهان در تابستان اصلا صحت ندارد و حرف‌های غیرمسوولانه که برخی افراد در خصوص جیره بندی آب می‌زنند اصلا کذب است، چرا که استان به خوبی موضوع آب را مدیریت می‌کند.
ذاکر اصفهانی با اشاره به تشکیل قرارگاه آب در استان، اظهار می دارد: هر خبری در خصوص آب، تنها از ناحیه این قرارگاه و ستاد مدیریت بحران استانداری به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود.
استاندار اصفهان معتقد است: اگرچه امسال بارش باران نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است، ولی متاسفانه همچنان در استان بحران آب داریم. در مقایسه با نسبت سال نرمال آبی، هنوز حجم آب پشت سد زاینده رود بسیار کم است. حجم آب پشت سد نسبت به 40 سال گذشته حدود 70 درصد کاهش نشان می‌دهد بنابراین با وجود بارش‌های بهاری مناسب هنوز در موقعیت بحرانی قرار داریم.
ذاکر اصفهانی می افزاید: امسال حدود 125 میلیارد تومان اعتبار توسط دولت به کشاورزان برای آبیاری با شیوه‌های نوین اختصاص داده شده تا از هدر رفت آب در بخش کشاورزی جلوگیری شود، اما کشاورزان نیز باید به سمت کشت‌های مقرون به صرفه، زراعت و باغداری حرکت کنند.
وضعیت آب درپشت سد زاینده رود نامناسب تر از 5 سال گذشته است
بر اساس مصوبه ستاد بحران آب، مقررشده برای حفظ باغ های منطقه غرب اصفهان 50 درصد سهمیه هفتگی آب برای شبکه بالادست اختصاص داده شود .
این مصوبه در پی عدم اختصاص آب در 2 سال گذشته به کشاورزان این منطقه جهت حفظ باغ ها اجرایی شد و کشاورزان منطقه شرق هم درخواست کردند که سهمیه تعلق گرفته آب به صورت دائمی برای آنان انجام شود اما معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان اصفهان می گوید : با موقعیت نگران کننده ای که سد زاینده رود دارد انجام چنین کاری ممکن نخواهد بود.
غلامحسین حیدرپور معتقد است بر اساس مصوبه ستاد بحران، امکان هیچ گونه برنامه ای برای افزایش توزیع آب بین کشاورزان بالادست وجود ندارد و زمانی که آبرسانی برای شرق به پایان رسید دیگر در این زمینه تعهدی برای آبرسانی نداریم.
وی وضعیت بارندگی و ذخیره آب درپشت سد زاینده رود را نامناسب تر از 5 سال گذشته توصیف می کند و تصریح می کند : متوسط بارندگی ها دربالادست رودخانه 30 درصد کمتر از سال قبل بوده است و متاسفانه باران های امسال نیز تبدیل به روان آب نشده و 40 درصد کاهش متوسط ورودی به سد زاینده رود امسال در این حوزه وجود دارد.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان اصفهان درپاسخ به این پرسش که با افتتاح تونل خندگستان کمبود آب به چه میزان برطرف شده،بیان می کند: این تونل فقط به توزیع آب شرب کمک می کند و در بحث کشاورزی نمی تواند راهگشا باشد؛ ازسوی دیگر وضعیت منابع آب استان بحرانی است به طوری که بر اساس مصوبه قرارگاه آب استان مقرر شده برای حفظ غلات در پائین دست و حفظ باغ ها در بالادست سهمیه آب در نظر گرفته شود.
ذخیره برف در استان نداریم
ذخیره سد زاینده رود باید یک میلیارد و100میلیون متر مکعب نسبت به دراز مدت باشد اما به گفته مسئولان ذخیره سد زاینده رود نسبت به متوسط درازمدت 75 تا 80 درصد کاهش داشته و امسال کمترین میزان آب (متوسط 40درصد) به سد زاینده رود در 5 سال گذشته وارد شده وشرایط سختی بر سد زاینده رود حاکم است .
به گفته هاشم امینی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با توجه به تغییر اقلیم در چند سال اخیر و وقوع پدیده خشکسالی در استان اصفهان میزان ذخایر برف که یکی از منابع پایدار در سرشاخه‌های زاینده رود است به حداقل میزان در 41 سال گذشته رسیده است به طوری که در حال حاضر ذخیره برف در استان وجود ندارد.
وی با بیان این‌که در حال حاضر حجم سد زاینده رود نسبت به میانگین بلند مدت حدود 70 درصد کاهش را نشان می‌دهد، عنوان کرد: به رغم این‌که استان اصفهان در این چند سال اخیر با محدودیت شدید منابع آبی مواجه شده بود ولی با این وجود با تلاش‌های انجام شده مدیریت استان و بالاخص توسط آبفای استان، مردم استان اصفهان در طول این‌ سال‌ها با هیچ گونه قطعی آب شرب مواجه نبودند.
زاینده رود باز هم حسرت آب می‌خورد
اما نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به بسته شدن آب زاینده رود در چهاردهم خردادماه سال جاری بعد از آخرین کشت کشاورزان می گوید: درصورتی که اصفهانی ها در مصرف آب حداقل 15 درصد صرفه جویی کنند آب شرب جیره بندی نمی شود.
حمیدرضا فولادگر با تاکید بر این که آب در رودخانه نباید به طور کامل قطع شود بلکه حداقل آب در کف آن برای خسارت نرسیدن به پل های تاریخی باید باقی گذاشته شود اذعان می کند: میزان آب موجود پشت سد زاینده رود پایین است و تهدیدی برای منبع تامین آب شرب می باشد و در صورتی که اصفهانی ها و صنایع در مصرف آب صرفه جویی نکنند آب جیره بندی می شود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی از مردم خواسته تا 15 درصد در مصرف آب با رعایت الگوهای مربوطه صرفه جویی کنند تا نیازی به جیره بندی آب در تابستان سال جاری نباشد.
باتوجه به صحبت های متناقض ارائه شده از سوی مسئولان استان در خصوص جیره بندی آب و نزدیکی فصل تابستان متاسفانه هنوز در خصوص وضعیت آب شرب تصمیم واحدی اتخاذ نشده و به مردم اطلاع رسانی نشده است ؛ از سوی دیگر با توجه به وضعیت فعلی آب در اصفهان می طلبد مسئولان موضوع صرفه جویی مصرف آب در تمام بخشها را فقط در حد شعار رها نکنند و با ارائه راهکارهای سازنده یا اعمال جرایمی در قبوض برای مشترکان پر مصرف برای تحقق این مهم تلاش کنند .