شنبه، 29 آذر ماه 1404 = 20-12 2025
قانون نانوشته دریانوردی؛ آیا ناخدا واقعاً باید با کشتی خود غرق شود؟
آیا ناخداها واقعا باید با کشتی خود غرق شوند؟ این مسئله، چالشهای اخلاقی و انسانی دنیای دریانوردی را در مرکز توجه قرار میدهد.
تاریخ دریانوردی به دوران آغازین بشر برمیگردد و برخی از محافل علمی معتقدند که انسانها از اواخر دوره پلیستوسن، یعنی تقریباً ۹۰۰ هزار سال پیش، در دریاهای آزاد به سفر میپرداختند.
البته بهنظر میرسد سنتی که در آن ناخدا باید با کشتی خود غرق شود، در قرن نوزدهم به وجود آمده و منعطف به شجاعت و افتخار دوران ویکتوریایی است؛ جاییکه وظیفهای اخلاقی با مسئولیتِ بهعهدهداشتنِ امنیتِ کشتی، محموله و جان هر فردی که در کشتی حضور دارد، در هم آمیخته است.
هیچ قانونی وجود ندارد که مستقیماً ناخدا را مجبور کند با کشتی خود غرق شود. بااین حال، قوانین بینالمللی تعیین میکنند که ناخداها باید اصولی چون دقت در کشتیرانی و تضمین ایمنی مسافران و خدمه را رعایت کنند.
اولین قوانین حقوقی برای ناخداها در کنوانسیون «ایمنی زندگی در دریا» (SOLAS) در سال ۱۹۱۴ پس از فاجعهی تایتانیک تعیین شد. این قوانین بعدها به ایجاد سازمان دریانوردی بینالمللی (IMO) انجامید که وظیفهی توسعهی قوانین بینالمللی کشتیرانی و حفظ ایمنی و امنیت ترافیک دریایی را بر عهده دارد.
بهنوشتهی SlashGear، کشورهایی با تاریخ دریانوردی طولانیتر مانند اسپانیا، یونان، ایتالیا و فنلاند قوانینی دارند که طبق آنها ناخدا باید آخرین فردی باشد که از کشتی پیاده میشود تا از ایمنی مسافران و خدمه اطمینان حاصل کند و هر تلاشی برای نجات کشتی انجام شده باشد.
با وجود اینکه هیچ الزامی برای انجام فداکاری نهایی وجود ندارد، بسیاری از ناخداها اینکار را کردهاند و این موضوع قطعاً به وجود داستانهای زیادی دربارهی کشتیهای ارواح منجر شده است.
به گزارش زومیت، تا قرنها این امر معمول بود که ناخدا صاحب کشتی خود باشد و بههمین دلیل هم قدرت نهایی را در اختیار داشت، اما مسئولیت نهایی را نیز بر دوش میکشید. کشتی معمولاً خانهی ناخدا و تمامی داراییهای او بود و در یک فاجعه، جنگیدن تا آخرین نفس بهتر از ورشکستگی مالی و احتمالاً پیگرد قانونی بود. به همین دلیل، ناخداها مطمئناً پیش از قرن نوزدهم نیز در زمانهای بحرانی با کشتی خود غرق میشدند.
مفهوم غرقشدن ناخدا با کشتی، در روز ۱۴ آوریل ۱۹۱۲ (۲۵ فروردین ۱۲۹۱) بین همه ماندگار شد، زمانی که تایتانیک غرق شد. این فاجعه جان حدود ۱۵۰۰ نفر از جمله ناخدا ادوارد اسمیت را گرفت. طبق گفتهها، او نیز با کشتی خود غرق شد و برای مراقبت از مسافرانش بهویژه زنان و کودکان ستایش شد. از آن زمان، فلسفهی «زنان و کودکان اول» به شدت در ذهن مردم جا افتاد.
English SummaryThe tradition of a captain going down with their ship raises profound ethical and humanitarian questions in the maritime world. While seafaring dates back to early human history, the notion that a captain should sink with their vessel emerged in the 19th century, reflecting Victorian values of courage and honor intertwined with the moral responsibility for the safety of the ship and its crew.
There is no law mandating that a captain must go down with their ship. However, international maritime laws require captains to ensure safe navigation and the security of passengers and crew. The first legal standards for captains were established by the SOLAS convention in 1914 after the Titanic disaster, leading to the formation of the International Maritime Organization (IMO) to develop maritime safety regulations.
Countries with rich maritime histories, such as Spain, Greece, Italy, and Finland, have laws stipulating that a captain must be the last to leave the ship, ensuring all efforts are made for the safety of others.
Despite the lack of a formal obligation, many captains have chosen to sacrifice themselves, contributing to tales of ghost ships. Historically, it was common for a captain to own their ship, wielding ultimate power and responsibility. The ship often represented the captain's home and assets, making it preferable to fight until the end rather than face financial ruin or legal repercussions in the event of a disaster.
The concept solidified in public consciousness on April 14, 1912, when the Titanic sank, claiming around 1,500 lives, including that of Captain Edward Smith, who was praised for prioritizing the safety of passengers, particularly women and children. Since then, the philosophy of "women and children first" has become deeply embedded in societal norms.
