سه شنبه، 6 آبان ماه 1404 = 28-10 2025
مشهورترین دزد آثار هنری در جهان که بود و چرا این کار را می‌کرد؟
برایت‌ویزر در مدت نزدیک به شش سال، بیش از ۲۳۰ اثر هنری را از بیش از ۱۷۰ موزه در سراسر اروپا ربود. او هرگز حتی یک قطعه از این گنجینه غیرقانونی را نفروخت.
هفته پیش خبری منتشر شد که جهان را شوکه کرد و به نظر می‌رسید از دل یک فیلم بیرون آمده باشد: در عرض تنها هفت دقیقه، چهار مرد وارد موزه مشهور لوور در پاریس شدند و چندین قطعه جواهر گرانبها را دزدیدند.
به گزارش بی‌بی‌سی، به گفته مقام‌های فرانسوی، اشیاء به سرقت‌رفته که شامل جواهراتی است که ناپلئون در اوج قدرت به همسرش هدیه داده بود ارزشی نزدیک به صد میلیون دلار دارد.
اما آنچه نه فقط کارکنان موزه، بلکه هزاران نفر در سراسر جهان را شگفت‌زده کرد، سهولت دسترسی سارقان به گالری آپولو، محل نگهداری این جواهرات، و فرار بدون درگیری آنها بود.
این رویداد عجیب همچنین ماجراهای سرقت‌های قدیمی موفق یا ناموفق از لوور و دیگر موزه‌های معروف جهان را زنده کرد.
یکی از مهم‌ترین آنها بدون شک مربوط به مردی است که از او به عنوان پرکارترین دزد آثار هنری در تاریخ یاد می‌شود: استفان برایت‌ویزر.
برایت‌ویزر فرانسوی که زمانی به عنوان پیشخدمت کار می‌کرد، در سال ۲۰۰۳ اعتراف کرد که حدود ۲۳۰ تابلوی نقاشی را از ۱۷۲ موزه مختلف دزدیده است.
اما شاید شگفت‌انگیزترین بخش ماجرا، انگیزه او بود: او این کار را نه برای پول، بلکه به خاطر عشق به هنر انجام می‌داد.
او در طول سال‌ها، گنجینه‌ای از آثار هنری را در اتاقی در خانه مادرش در شهر مولوز، در شمال شرق فرانسه، جمع کرده بود.
اما آنچه برایت‌ویزر نمی‌توانست پیش‌بینی کند، این بود که وقتی خبر دستگیری‌اش از رسانه‌ها پخش شد، مادرش گنجینه غیرقانونی او را که شامل شاهکارهایی از هنرمندانی چون پیتر بروگل و فرانسوا بوشه بود، نابود کرد.
به این ترتیب او شیوه‌ای را پایه گذاشت که بعدها در دادگاه و در کتاب «اعترافات یک دزد» آن را شرح داد: سفر به شهرهای کوچک اروپایی، کار کردن به عنوان پیشخدمت، و در عین حال بازدید از موزه‌های کوچک‌تر با تدابیر امنیتی بسیار کمتر، تا بتواند آثاری را که توجهش را جلب می‌کند، بدزدد.
او پس از بازگشت به شهر مادرش، تابلوهای سرقت‌شده را دوباره قاب می‌کرد و در اتاقی تاریک و به دور از نور آفتاب نگه می‌داشت تا آسیب نبینند.
و به این ترتیب سفرهای پی‌درپی او آغاز شد: نخست به سوئیس، سپس فرانسه، و بعد بلژیک.
در ابتدا تابلوهای نقاشی هدف او بودند. از جمله پرتره «سیبیل از کلیو»، زن اشراف‌زاده آلمانی، اثر لوکاس کراناخ پدر، که ارزش آن میلیون‌ها دلار برآورد می‌شود.
اما بعدها به اشیاء دیگر هم دستبرد زد: گلدان‌های چینی از دوران سلسله مینگ، مجسمه‌های شیشه‌ای و سازهای موسیقی.
همه‌ی آنها در اتاقی در خانه مادرش، میریل برایت‌ویزر، جا می‌گرفتند. او در جریان محاکمه به اتهام همدستی در ارتکاب جرم، گفت گمان می‌کرد پسرش این آثار ارزشمند را از حراجی‌های اروپا خریده است.
گزارش پلیس نشان داد که با وجود ارزش میلیون‌دلاری این گنجینه، برایت‌ویزر هیچ‌گاه حتی یکی از آثار را نفروخته بود.
هیچ مدرکی هم یافت نشد که او قصد فروش داشته باشد.
او در دادگاه گفت: «نمی‌خواستم آنها را بفروشم. دلم می‌خواست فکر کنم ثروتمندترین مرد اروپا هستم.»
دستگیری
در سال ۱۹۹۷، دو سال پس از آغاز سرقت‌ها، برایت‌ویزر و شریکش هنگام تلاش برای دزدیدن تابلویی از نقاش هلندی ویلم فان آست در یک گالری در سوئیس دستگیر شدند.
او به جرم سرقت محکوم شد، اما با ممنوعیت ورود به سوئیس تا سال ۲۰۰۰ به طور مشروط آزاد شد.
با این حال در نوامبر ۲۰۰۱ برایت‌ویزر تصمیم گرفت از موزه ریشارد واگنر، آهنگساز آلمانی، در شهر لوسرن سوئیس بازدید کند.
در آنجا یک ساز توجهش را جلب شد: شیپور شکار متعلق به قرن شانزدهم.
زمانی که تصور می‌کرد در سالن تنهاست، آن را برداشت، اما متوجه حضور نگهبانی نشد که خروج او از موزه با شیء دزدیده‌شده را دید.
وقتی روز بعد دوباره به موزه بازگشت تا چیز دیگری را بدزدد، همان نگهبان او را شناخت و پلیس را خبر کرد.
در کمتر از شش سال، او بیش از ۲۳۰ شیء را با ارزشی نزدیک به یک‌ونیم میلیارد دلار دزدیده بود.
وقتی مادرش فهمید پسرش دستگیر شده و آثار در خانه‌اش دزدی بوده‌اند، شروع به نابود کردن آنها کرد.
بخشی از آنها را در حیاط سوزاند و تعدادی دیگر را در کانال رون-راین در نزدیکی خانه‌اش انداخت. پلیس مجبور شد از غواصان کمک بگیرد تا اشیاء غرق‌شده را بیرون بیاورند.
برایت‌ویزر هم در سوئیس و هم در فرانسه محاکمه شد. دوست‌دختر و مادرش نیز به احکام سبک‌تری محکوم شدند.
اما داستان این دزد آثار هنری که بسیاری او را پرکارترین در تاریخ می‌دانند، پس از محکومیتش نیز پایان نیافت. از آن زمان تاکنون، چندین بار به دلیل سرقت یا تلاش برای سرقت از موزه‌ها محاکمه شده است.
مایکل فینکل، روزنامه‌نگار آمریکایی در کتابی با عنوان «دزد آثار هنری: داستانی واقعی از عشق، جرم و شیفتگی خطرناک» نوشت که برایت‌ویزر به او گفته است که «فقط در یک چیز در دنیا مهارت دارد: دزدیدن آثار هنری».
English SummaryStefan Breitwieser, regarded as history's most prolific art thief, stole over 230 artworks from 172 museums across Europe within six years. Driven by a profound love for art, he never sold the pieces. Recently, he gained attention for a heist at the Louvre, where several jewels were taken in just seven minutes. Breitwieser would work as a waiter in small museums and kept stolen items at his mother's home. After his arrest, many of the artworks were destroyed by his mother, and he remains infamous as an art thief.
Stefan Breitwieser, working as a waiter, frequented small museums to steal his favorite artworks. He stored these pieces in a room at his mother’s house in Mulhouse until his arrest. Following his capture, his mother destroyed some of the artworks. In court, he stated that he never intended to sell the pieces; rather, he wanted to imagine himself as the richest man in Europe. His actions were driven by a passion for art rather than profit.
