محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق جمهوری اسلامی در ارتباط با جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل موضع گیری کرده و گفته است: «آمریکا باید گرگ زخمی و درندهٔ اسرائیل را بازدارد و خود نیز منطقا به این نتیجه برسد که راهی جز مذاکره با احترام متقابل وجود ندارد.»
خاتمی در پیام خود هدف اسرائیل برای حمله به فرماندهان تبهکار سپاه پاسداران را "فروپاشی یکپارچگی سرزمینی" و "تجزیه" کشور توصیف کرده و گفت اسرائیل با کمک آمریکا "حاکمیت سیاسی را در ایران نشانه رفت."
این در حالیست که اسرائیل هدف خود از این حمله را مقابله با برنامه هستهای و موشکی جمهوری اسلامی اعلام کرده و در جریان جنگ نیز شمار زیادی از مقامات ارشد نظامی و سپاه، پایگاههای موشکی و ساختمانها و زیرساختهای نظامی و همچنین دانشمندان هستهای خامنه ای را هدف قرار داد.
دویچه وله در گزارشی نوشت: برجسته کردن خطر "تجزیه" و "فروپاشی سرزمینی" از سوی رئیسجمهور پیشین جمهوری اسلامی، بدون اشاره به برنامه تهدیدآمیز هستهای و موشکی اش، در حالی صورت گرفته که حکومت جمهوری اسلامی به ویژه پس از اعتراضات "زن، زندگی، آزادی" با دستاویز قرار دادن خطر "تجزیه"، سرکوب اقلیتها از جمله در کردستان و سیستان و بلوچستان را شدت بخشیده است.
خاتمی در بخش دیگری از پیام خود همچنین یادآور شده است که "ایران در فرایند ورود به گفت و گوهای ایام اخیر نشان داد که در عین هوشیاری از مذاکره منطقی و عادلانه و حتی رسیدن به راه حلهای که خواست طرف متقابل در حد معقول برآورده شود، استقبال کرده است و میکند."
او در پیام خود اشارهای به حملات موشکی و پهپادی سپاه به مناطق غیرنظامی اسرائیل از جمله بیمارستانها و مهدکودکها نکرده است.
ما باید کار را در ایران تمام کنیم
در همین حال جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا، در یادداشتی با عنوان «ما باید کار را در ایران تمام کنیم»، ضمن ابراز رضایت از حملات نظامی آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای در ایران، از توقف زودهنگام این حملات انتقاد کرد و خواستار اقدام قاطعتر برای نابودی کامل زیرساختهای هستهای شد.
به گزارش ایران اینترنشنال، او در بخشی از این یادداشت که در نیویورک تایمز منتشر شده، صراحتا نوشت که بدون تغییر حکومت در تهران، نمیتوان به خلع سلاح کامل هستهای دست یافت و «مدل لیبی» را بهعنوان تنها راه رضایتبخش مطرح کرد.
مشاور امنیت ملی ترامپ در دولت سابق او نوشت: «برخلاف معمر قذافی، ملاها که پیشتر بهشدت تحقیر شدهاند، میدانند که تحقیر بیشتر حکومتشان را تضعیف میکند. به همین دلیل فعالیت هسته ای را از سر خواهند گرفت. واشنگتن باید از تغییر حکومت در تهران حمایت کند.»
Former Iranian President Mohammad Khatami commented on the recent 12-day conflict with Israel, urging the U.S. to restrain Israel and advocating for negotiations based on mutual respect. He described Israel's attacks on Iranian military leaders as attempts to "disintegrate" Iran's territorial integrity, while Israel claims its actions target Iran's nuclear and missile programs. Khatami's remarks highlight the regime's use of the "disintegration" threat to justify repression of minorities, especially after recent protests. Meanwhile, former U.S. National Security Advisor John Bolton criticized the U.S. and Israel for not fully dismantling Iran's nuclear infrastructure, advocating for regime change in Tehran as essential for disarmament.