پنجشنبه، 20 آذر ماه 1404 = 11-12 2025
در بازار ایران، قیمت دستگاه تصفیه هوا با شاخص آلودگی تعیین میشود
قیمتگذاری دستگاههای تصفیه هوا در بازار ایران بهجای این که از نرخ ارز نشأت بگیرد، تابعی مستقیم از شاخص آلودگی هوا است. بعد از افزایش قیمت ژنراتور با رسیدن به فصل گرما و قطعیهای مکرر و سراسری برق در کشور با رسیدن فصل پاییز و گسترش آلودگی هوا در اکثر شهرهای کشور، دستگاههای تصفیه هوا هم گران میشوند.
مشکل ناترازی آب و کاهش شدید ظرفیت سدهای کشور در چند ماه اخیر قیمت پمپهای آب را هم بالا برده بود. در هفتههای اخیر که شاخص آلودگی هوا به رنگهای بنفش و قرمز (که وضعیت ناسالم و حتی خطرناک هوا را نشان میدهد) درآمده دستگاههایی که میتواند نفس کشیدن را کمی راحتتر و سالمتر کند هم افزایش قیمت پیدا کرده است.
در کنار افزایش قیمت دسنگاههای تصفیه هوای موجود در بازار آنلاین و آفلاین، بعضی مدل، بهویژه آن مدلهایی که اقتصادی و مقرونبهصرفه هستند تبدیل به کالای کمیاب و حتی نایاب شده و در فروشگاههای اینترنتی هم به حالت ناموجود درآمده است.
بررسیها نشان میدهد که همه این کاهش موجودی ناشی از افزایش تقاضا در بازار نیست و در مواردی، احتکار و نگاه داشتن محصول برای روزهای بعد و افزایش قیمت هم رخ میدهد. این الگوی احتکار و جایگزینی موجودی با قیمت بالاتر، علاوه بر خود دستگاههای تصفیه هوا برای لوازم جانبی آن هم اتفاق افتاده است.
نگاهی به فهرست قیمتها در فروشگاههای آنلاین نشان میدهد با افزایش درخواست برای این محصول، قیمت فیلترهای تعویضی دستگاههای تصفیه هوا هم افزایش قابل توجهی پیدا میکند. این موضوع از چشم کاربران شبکههای اجتماعی هم دور نمانده است و آنها مدام این روند را با افزایش تقاضای استارلینک در زمان قطع شدن اینترنت و موتور برق در زمان قطعیهای هرروزه مقایسه میکنند.
نمودار قیمت پرفروشترین دستگاهای تصفیه هوای دیجیکالا نیز نشاندهنده این است که با آلودهتر شدن هوا و تعطیلی شهرهای صنعتی، قیمت این محصولات افزایش پیدا کرده است.
مقایسه قیمت با بازار جهانی
مقایسه قیمت یورویی و دلاری دستگاههای تصفیه هوا با قیمت محصول در بازار ایران نشان میدهد که تغییرات نرخ ارز تاثیر چندانی بر قیمت این کالاها نداشته است. در بازارهای جهانی، با وجود افزایش شدید تقاضا، عموما حجم فروش بالا میرود اما قیمت واحد در خردهفروشیهای اصلی و بزرگ ثابت میماند. اگر تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، ممکن است کالا ناموجود شود اما فروشندگان مجاز نیستند قیمت مصرفکننده را بهصورت ناگهانی چند ده درصد افزایش دهند.
رقابت در بازارهای جهانی بر سر فناوری و کیفیت عرضه است، اما در ایران، سودجویی در بحران، قیمتگذاری را لحظهای و بدون ضابطه تعیین میکند. در نتیجه، دستگاهی که یک کالای مورد استفاده عادی مردم است، دقیقا در روزهایی که نیاز به آن به اوج میرسد ناگهان تبدیل به یک کالای لوکس میشود.
در این میان، علاوه بر سازوکارهایی که خود فروشندهها یا فروشگاههای اینترنتی برای افزایش قیمت و کسب سود بیشتر اعمال میکنند، نبود نظارت دقیق و مستمر بر فرایند قیمتگذاری و فروش این محصولات هم به گرانی بیش از اندازه و بیدلیل این محصولات دامن میزند.
در جایی که قیمت دلاری محصول افزایش پیدا نکرده و اصلا کالا پیش از هر گونه تغییر در قیمت کالا یا نرخ ارز خریداری شده چرا باید قیمت یک دستگاه دو برابر و حتی بیشتر شود؟
به گزارش زومیت، شهروندان برای تامین نیازهای ابتداییشان از یک سو باید مدام راهکار تازهای پیدا کنند تا به آب، برق و هوای نبستا سالم برسند و از سوی دیگر برای رسیدن به همین نیازها باید هزینه بسیار بیشتری پرداخت کنند، فقط به خاطر این که عدهای میخواهند از نیازهای ضروری افراد سوءاستفاده کنند و سود بیشتری ببرند.
English SummaryIn Iran, the pricing of air purifiers is primarily driven by air pollution indices rather than currency exchange rates. As cities face increasing pollution levels, especially during autumn, the prices of air purifiers rise sharply. Additionally, a shortage in water supply has inflated the prices of water pumps.
Models of affordable air purifiers are becoming scarce, often appearing as "out of stock" online. This scarcity is attributed not just to increased demand, but also to hoarding in anticipation of price hikes. This trend extends to replacement filters as well.
Comparisons with global markets reveal that changes in currency rates have a minimal impact on these product prices in Iran. While international demand increases often leads to stable retail prices, local sellers exploit crises without regulatory oversight, causing essential goods to become luxuries. Citizens face higher costs for basic necessities as opportunistic behavior persists in the market.
