آدينه، 30 دی ماه 1401 = 20-01 2023قطعنامه پارلمان اروپا؛ ضربهای سنگین به مشروعیت جمهوری اسلامیقرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی اروپا، علاوه بر آثار جدی بر سطح فعالیت سپاه در اروپا، ارزشهای سیاسی و نمادین قابل ملاحظهای دارد که موجب خواهد شد تا سطح تنش میان تهران و اروپا به سطحی کمسابقه برسد. به گزارش بی بی سی، بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در واکنش به قطعنامه روز پنجشنبه پارلمان اروپا، نشانه روشنی است از اهمیتی که چنین تصمیمی برای حکومت ایران دارد. همانطور که وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مکالمه تلفنی با یک مقام ارشد اروپايی گفت «سپاه پاسداران، یک نهاد رسمی حاکمیتی است». قرار گرفتن چنین نهادی در فهرست سازمانهای تروریستی، ضربه قابل ملاحظهای به موقعیت این نهاد در سطح بینالمللی محسوب میشود. به بیان دیگر، چنین کاری - به رغم اینکه پیشتر توسط آمریکا نیز انجام شده - همچنان به معنای کاستن جایگاه سپاه از یک گروه نظامی رسمی مانند ارتشهای ملی به گروههای شبهنظامی است که موجودیتشان بر اساس حاکمیت قانون، مشروعیت کافی ندارد؛ سازمانی در حد باقی گروههای این فهرست. آمریکا که پیش از این سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار داد، در چهار دهه گذشته با ایران ارتباط دیپلماتیک نداشته و از مبادلات رسمی تجاری میان دو کشور خبری نیست. این وضعیت به هیچ وجه با مجموعه ۲۷ کشور اروپایی قابل مقایسه نیست. برای سپاه پاسداران، مسیری که دنیای غرب در مقابله با این گروه در پی گرفتهَ، بسیار فراتر از محدودیت فعالیتهای اقتصادی در اروپا، هزینه در بردارد. اعضای کنونی و سابق سپاه، بخش مهمی از قدرت سیاسی کشور را در دست دارند. آنها از پستهای مهمی مانند وزارت و ریاست سازمانهای دولتی تا نمایندگی مجلس و حتی سفرای ایران در کشورهای مختلف جهان را درست دارند که با تروریستی خوانده شدن سپاه، هرگونه ارتباطشان با اروپا، با ابهاماتی همراه خواهد شد. به همین دلیل نیز چنین اقدامی، نه یک گام همیشگی برای فشار بر حکومت ایران، بلکه ضربهای سنگین به مشروعیت حکومت جمهوری اسلامی است؛ ضربهای که تهران نیز ناچار است به آن واکنش نشان دهد و از موقعیت و اعتبار جهانی خود دفاع کند. این ملاحظات پیچیده و چندلایه یکی از اصلیترین دلایل خودداری کشورهای اروپایی تا امروز برای برداشتن چنین گامی در مقابله با جمهوری اسلامی در ایران بوده. هر چند که در حال حاضر مطلقا روشن نیست که آیا اتحادیه اروپا سپاه را به فهرست سازمانهای تروریستی اضافه خواهد کرد یا نه، ولی اگر همین امروز این گام برداشته شود، پرسشهای اصلی این ملاحظات همچنان بر سرجایشان باقی خواهند بود و میتوانند بر روابط سیاسی تهران در سطح بینالمللی آثاری مهم و درازمدت داشته باشند. عبور پارلمان اروپا از خط قرمز پاسداران خامنهای پارلمان اروپا امروز با تصویب قطعنامهای از اتحادیه اروپا و کشورهای عضو خواست، سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهند. حمایت رئیس کمیسیون اروپا از قرارگیری نام سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی نشانه ای است مبنی بر اینکه احتمالا سپاه پاسداران نیز بر اساس مصوبه شورای اروپا در لیست سازمانهای تروریستی اتحادیه اروپا قرار خواهد گرفت. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در حاشیه فروم اقتصادی داووس سوئیس به خبرنگاران گفت: من شخصا از قرارگیری سپاه پاسداران در این فهرست حمایت میکنم. من از چند تن از وزرای دیگر نیز این درخواست را شنیدهام و به نظرم حق با آنهاست. در همین حال برخی کشورها به دنبال اقدامات بیشتر علیه سپاه پاسداران هستند. انتظار میرود که انگلیس طی هفتههای آینده در این باره تصمیمگیری کند. رسانههای این کشور از در نظر گرفتن اقداماتی مانند قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی و همچنین قطع حمایت از احیای برجام سخن میگویند. چشمانداز تیره و تار با توجه به اینکه انتظار میرود در روزهای آینده، سپاه در لیست تروریستی اتحادیه اروپا نیز قرار بگیرد، روابط تهران و بروکسل تیره و تارتر از ماههای قبل خواهد شد و علاوه بر تاثیر چنین اقداماتی بر روابط دوجانبه، وضعیت برجام نیز مبهمتر از قبل میشود. در واقع امروز با در نظر گرفتن شرایط، احتمالا روابط جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا بار دیگر، روزهای ابتدایی سال ۱۳۷۶ و زمانی که ۱۳کشور اروپایی در پی اعلام رای دادگاه میکونوس به صورت همزمان تصمیم گرفتند سفرای خود را از تهران فرابخوانند را یادآوری میکند. به گفته تحلیلگران، واکنش حکومت ایران به اعتراضهای ماههای گذشته، توقف مذاکرات هستهای و واگذاری سلاح از جمله پهبادهای انتحاری به روسیه، عواملی هستند که به تنشها در روابط تهران و اروپا دامن زدهاند.
|