نسل سمندر خالدار منطقه اورامانات که از گونههای بسیار نادر حیات وحش و زیباترین دوزیست در این منطقه است، در معرض تهدید قرار دارد.
به گزارش افکارنیوز به نقل از فارس، تنوع زیستی، یکی از فاکتورهای مهم توسعه پایدار به شمار میآید تا جایی که به دلیل اهمیت وجود تنوع زیستی و مبارزه با عوامل از بین برنده تنوع گونههای گیاهی و جانوری، سازمان ملل، سال ۲۰۱۰ را به عنوان سال بینالمللی تنوع زیستی نامگذاری کرد.
وجود گونههای نادر در طبیعت ایران به خصوص در نقاط دور افتاده و محروم و عدم توجه کافی به نگهداری و حفاظت از آنها تاکنون برخی از گونههای جانوری و گیاهی را که به واقع یک سرمایه ارزشمند ملی هستند، نابود کرده است.
منطقه اورامانات که یکی از مناطق بسیار خوش آب و هوای ایران است، چند سالی است که با ورود پیاپی تودههای گرد و غبار، طراوت گذشته خود را از دست داده است.
دلایلی از این دست و شاید عوامل ناشناخته دیگر باعث شده ساکنان محلی این منطقه دیگر اثری از بسیاری گونههای جانوری این منطقه همچون انواع پروانهها نبینند.
سنجاقکها هم که بیشتر در مناطق خوش آب و هوا یافت میشوند، کمتر از یک دهه پیش به فراوانی در این منطقه دیده میشدند ولی امروزه هیچ اثری از این گونه در منطقه اورامانات دیده نمیشود.
یکی دیگر از گونههای جانوری این منطقه که گمان میرود تا چند سال دیگر اثری از آن باقی نماند، نوعی دوزیست است که بدون هیچ اقدام عملی و حمایتی از سوی سازمان محیط زیست، در معرض نابودی است.
سمندر خال زرد منطقه اورامانات که کارشناسان محیط زیست، آن را گونهای بسیار نادر در دنیا میدانند با خطرات فراوانی مواجه است که نسل این دوزیست بسیار زیبا را تهدید کرده و حتی ممکن است نسل آن را منقرض نمایند.
در نقطهای از منطقه اورامانات که به دلیل احتمال هجوم سوداگران حیاتوحش از مشخص نمودن محل دقیق آن خودداری میکنیم، گونهای سمندر با پوستی سیاه و براق که بر روی آن لکههای درخشان زردرنگ وجود دارد، زندگی میکند که ساکنان محلی آن را با نام «روه نیله» میشناسند.
وجود انبوه درختان در برخی نقاط منطقه اورامانات در کوهپایههای سرسبز این منطقه که پوشیده از جنگلهای بلوط و وجود چشمسارانی با آبهای سرد و زلال است زیستگاه مناسبی را برای سمندر خال زرد فراهم کرده است.
به گفته ساکنین محلی این دوزیست که طول تقریبی بدنش ۱۵ سانتیمتر است، فقط در آبهای پاک و زلال که به دور از هر گونه آلودگی باشد، یافت میشود و وجود آن در آب هر چشمه نشاندهنده سالم بودن آن آب است.
قاچاق سمندر، آلوده شدن آبهای محل زندگی آن، ورود فضولات دامی به آب چشمهها و انتقال آب برای آبیاری باغات و اراضی کشاورزی از مهمترین عوامل تهدیدکننده نسل این گونه جانوری به شمار میآید.
از دیگر عواملی که طی سالهای اخیر باعث کاهش چشمگیر جمعیت سمندر خال زرد در منطقه اورامانات شده، تغییر اقلیم و خشکسالیهای پیدرپی بوده است.
عرضه و فروش این گونه جانوری در حالی آزادانه در کشور انجام میشود که ایران جزو ۲۶ کشور اول امضا کننده کنوانسیون جهانی کنترل تجارت گونههاى در خطر انقراض است که در اوایل دهه ۷۰ میلادی به منظور حفظ گونههاى نادر جانورى تشکیل شد.
حال معلوم نیست سازمان حفاظت محیطزیست به چه دلیلی هیچ اقدام عملی و مشخصی برای حفاظت از این گونه در معرض تهدید انجام نمیدهد.
به نظر میرسد بهترین اقدام کارساز در شرایط حاضر فرهنگسازی توسط رسانه ملی برای ترغیب ساکنان محلی منطقه در حفاظت از این گونه نادر جانوری است.
رسانهای که میتواند با پخش برنامههایی خلاقانه، سطح آگاهیهای جامعه را به حد مقبولی رسانده و سدی در برابر به تاراج رفتن سرمایههای ملی و ژنتیکی این سرزمین به وجود آورد.