چشم و گوش هایمان این روزها پر شده است از آمار جان هایی که روزانه توسط جاده و ارابه های مرگ در کشور بی جان می شوند. اخیراً تصادفات و مرگ میرها دسته جمعی رخ می دهد ، تصادف خونین شوشتر و تصادف دیگری در شاهرود، صحنه های دلخراشی بودند که در چند روز گذشته رخ داده اند. این روزها جان ایرانیان یکی پس از دیگری در این "هولوکاست خاموش" پرپر می شوند.
کشور ما در حوزه حمل و نقل بالاترین میزان مرگ و میر را دارد، در حالی که در دنیا به ازای هر ده هزار خودرو ۹.۲ نفر و در اتحادیه اروپا ۱۳ نفر کشته می شوند، اما در ایران به ازای همان مقدار خودرو ۳۶.۵ نفر جان خود را از دست می دهند. اگر میانگین ۲۳ تا ۲۷ هزار کشته سالیانه ایران درحوادث رانندگی را همراه بامیانگین ۲۵۰ هزار زخمی این حوادث در نظر بگیریم، گویی هر سال در ایران یک زلزله بزرگ با این مقدار کشته و زخمی اتفاق میافتد. همچنین تعداد تلفات جادهاي كشور در سال با تلفات يك جنگ تمام عيار برابري ميكند.
آمار کشته ها در حوادث جاده ای زمانی بحرانی تر می شود که بدانیم:
یک: آمار کشته ها در هفت ماهه اول امسال ۲.۵ برابر تعداد نیروهای کشته شده آمریکایی در جنگ عراق است. بر اساس آمار وزرات دفاع آمریکا، شمار نیروهای کشته شده در عراق از زمان آغاز عملیات در سال ۲۰۰۳ میلادی نزدیک به ۴۵۰۰ نفر برآورد شده است.
دو: طبق آمار رسمی دولت، تعداد شهدای جنگ هشت ساله، ۲۱۳ هزار نفر است که به طور میانگین، ۲۶۶۲۵ نفر را در هر سال نشان میدهد. این در حالی است که در سال ۸۴، تعداد کشتهشدگان حوادث جادهای در ایران ۲۷۷۴۶ نفر بوده است. بدین ترتیب، میتوان گفت که ما در جادههای کشور با جنگی خاموش روبرو هستیم.
سه: در هفت ماهه اول سال ۹۲ روزانه ۵۳.۶ نفر در ایران بر اثر حوادث جاده ای جان خود را از دست داده اند. طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی در هفت ماهه اول امسال ۱۱۶۴۶ بر اثر حوادث جاده ای فوت و ۲۰۴ هزار و ۷۴۱ نفر مصدوم شده اند.
وضعیت نامناسب حوادث جاده ای کشور ما باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده ای ایران را بحرانی عنوان کند. غدير مهدوي سرپرست پژوهشكده بيمه مركزي ايران دراین ارتباط می گوید: ايران از نظر تصادفهاي ناايمن رانندگي در بين ۱۹۰ كشور جهان، رتبه ۱۸۹ را بهخود اختصاص داده و از اين جهت، تنها كشور سيرالئون در غرب قاره آفريقاست كه وضعيت نامناسبتري از ايران دارد.
همچنین ميزان تلفات تصادفات رانندگي در ايران ۲۵ برابر ژاپن و ۲برابر ترکيه است. از طرفی ناامنترين جادههاي دنيا براي رانندگي و بدترين آمار در زمينه ميزان سوانح رانندگي در جهان متعلق به کشورهاي اريتره، مصر، ليبي، افغانستان، عراق، نيجر، آنگولا، امارات، گامبيا، ايران و موريتاني است و امنترين جادههاي دنيا براي رانندگي را کشورهاي سوئيس، سنگاپور، هلند، فنلاند، آلمان، نروژ و سوئد دارند.(تهران امروز)
بر اساس آمارهای موجود، خودروهای سبک و سنگین در ایران تا ۱۰۰ برابر بیشتر از برخی کشورهای دنیا با یکدیگر برخورد می کنند. به عنوان مثال در انگلستان با وجودی که تا سه برابر بیشتر از ایران خودرو وجود دارد، میزان بروز تصادفات تا ۳۲ برابر کمتر است یعنی می توان گفت به نسبت خودروهای موجود در ایران، حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از انگلستان تصادفات رانندگی رخ می دهد.
متاسفانه حسگرهای اجتماعی نیز نسبت به این فجایع بی تفاوت است. همه ما تصادف دو سال پیش در سوئیس که منجر به کشته شدن ۲۸ نفر شد را به یاد داریم. در آن تصادف از وزیر خارجه بلژیک تا رئیس جمهور و وزرای سوئیس در محل حادثه حاضر و آن واقعه را از نزدیک دنبال کردند.
تصادف آبان ماه سال ۹۰ در انگلستان نیز نمونه دیگری است. در آن تصادف که ۳۴ خودرو به هم برخورد کردند، ده نفر کشته شدند. آن تصادف بزرگ از دید رسانههای انگلستان، فاجعهبارتر از جنگ افغانستان تعبیر شد و شاهد مدعایشان این بود که سابقه نداشته در یک روز از این «جنگ» ده سرباز انگلیسی کشته شوند.
هزینه های اقتصادی و اجتماعی تصادفات
حوادث رانندگی علاوه بر ضررهای بسیار اجتماعی، ضررهای اقتصادی بیشماری نیز دارند. طبق آمارها روزانه ۳۲ ميليارد تومان ضرر اقتصادي ناشي از تصادفات را متحمل ميشويم. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در جدیدترین گزارش خود، به بررسی هزینه های اقتصادی و اجتماعی حوادث رانندگی پرداخته است.
این مرکز در جدیدترین گزارش خود می آورد: نتایج برآورد تحقیقات نشان می دهد، که هزینه های اقتصادی و اجتماعی تصادفات رانندگی حدود ۸ درصد تولید ناخالص داخلی است. بر اساس این برآورد و با فرض ثابت بودن این ضرایب، هزینه مذکور برای سال ۱۳۹۰ تقریبا معادل ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان است.
طالبیان رییس اورژانس کشور در رابطه هزینه درمانی حوادث رانندگی می گوید: حوادث رانندگی سالانه ۱۱ هزار میلیارد ریال هزینه درمانی دارد.
سرتیپ اسکندر مومنی رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ایران در سال ۸۸ گفته بود: پلیس، هزینه هر فرد کشته شده در تصادفات را ۱۸۰ میلیون تومان و هزینه هر معلول را ۲۸۰ میلیون تومان برآورد کرده است.
با هزینه اقتصادی حوادث رانندگی می توان چه کارهایی انجام داد؟
هزینه حوادث رانندگی برای سال ۱۳۹۰ تقریبا ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان، معادل ۱۶ میلیارد و ۸۵۶ هزار و ۷۰۹ دلار است. (مبنای نرخ دلار، ۳۰ هزار و ۳۰۹ ریال گرفته شده است).
یک: هم اکنون هزینه ساخت هر مدرسه معادل ۳ میلیارد ریال تا ۱ میلیارد تومان است .پس ساخت یک در مدرسه در کشور با توجه به ابعاد ، تعداد کلاس ها و موقعیت جغرافیایی آن بین ۹۸ هزار و ۹۸۱دلار تا ۳۲۹ هزار و ۹۳۶ دلاراست. در نتیجه به طور میانگین هزینه ساخت یک مدرسه ۲۱۴ هزار و ۴۵۸ دلار است. می توان ۷۸ مدرسه و ۱۰۰۹ کلاس درس ساخت.
دو: میرمحمد صادقی مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی درباره متقاضیان وام ازدواج گفته است: اکنون حدود یک میلیون"نفر" در صف دریافت تسهیلات ازدواج هستند. با ضررهای اقتصادی ناشی از حوادث جاده ای می توان به ۸۶۵ هزار "زوج" جوان تسهیلات ازدواج داد. به عبارتی اکنون ۵۰۰ هزار زوج جوان منتظر وام ازدواج هستند، با مبلغ فوق می توان به ۱.۵ برابر زوج های کنونی وام ازدواج داد.
سه: برای تکمیل شبکه راه های کشور ، ۲۰ هزار کیلومتر راه مورد نیاز است. معاون ساخت و توسعه راه های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور درباره هزینه ساخت جاده در ایران می گوید: به طور متوسط برای ساخت هر متر راه اصلی یک میلیون تومان (۳۳۰ دلار)، هر متر بزرگراه ۲ میلیون (۶۶۰ دلار) و هر متر آزادراه ۳ میلیون تومان (۹۹۰ دلار) هزینه میشود. با ۵۱ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان می توان حدود ۲۶ هزار کیلومتر بزرگراه ساخت.
علل وقوع حوادث رانندگی
انسان، جاده، محیط و وسیله نقلیه چهار عامل وقوع حوادث رانندگی هستند. جادهها و راهها در کشور ما بیمارگونهاند و در بیشتر مواقع به دلیل ایرادات ساختاری، اصلاحپذیر نیستند. مثلاً در بسیاری از جادهها، اختلاف سطح بین جاده و زمینهای اطراف آن، سبب چپ شدن خودرو به دلایل مختلف میشود. این در حالی است که باید بدانیم جزای یک اشتباه رانندگی، مرگ نیست و جاده باید فرصت جبران اشتباه را به راننده بدهد.
از سوی دیگر، ما در بخش ناوگانها و وسایل نقلیه نیز وضع مناسبی نداریم. ۲۲ درصد خودروهای سواری در ایران، سنی بالای ۲۰ سال دارند؛ حال آنکه متوسط عمر سواریها یازده سال است. در ناوگان باری و مسافری مشکلات بیشتر نیز میشوند. ۵۷ درصد از کامیونها، ۳۹ درصد اتوبوسها و ۶۸ درصد مینیبوسهای کشور بالای ۲۰ سال عمر دارند و متوسط عمر ناوگان سنگین بیش از ۱۹ سال است؛ در حالیکه این رقم در کشورهای اروپایی تنها ۸ سال است.
در طرف دیگر، کیفیت و امنیت پایین خودروهای کنونی که در سالیان اخیر بیشتر قطعات آن ها را، قطعات چینی تشکیل می دهند، عامل دیگری است برای افزایش حوادث رانندگی ولی خودروسازان زیر بار کیفیت نامناسب و امنیت کم خودروهای خود نمی روند. مشاهدات مردم و تجربیات آن ها در زمینه حوادث رانندگی سهم بالای ناامن بودن خودروها در تصادفات را نشان می دهد.
گزارش تکان دهنده بالا در زمینه حوادث رانندگی، دل هر ایرانی وطن دوست را به درد می آورد ولی چرا تاکنون نمایندگان مجلس و دولتمردان به فکر راه چاره ای برای حل معضل نبوده اند؟!
آدينه، 13 دی ماه 1392، 1:22 بعدازظهر برابر با 2014-01-03 ساعت 12:012004- 2024 IranPressNews.com -