روزنامه ابتکار: صنعت پر رونق گردشگري در مشهد مورد غفلت واقع شده و سالهاست که اين صنعت در لبه پرتگاه قرار دارد طوري که مطابق نظر کارشناسان گردشگري بخش اعظمي از تقصيرها بر گردن دست اندرکاران امور شهري و مسئولان ميراث فرهنگي است که دست از اين صنعت سودآور کشيده و برنامه ريزي در اين خصوص را به فراموشي سپرده اند.به گزارش مهر، پايتخت معنوي به عنوان دومين کلانشهر مذهبي جهان مي‌توانست نقش فراواني را در جذب گردشگر ديني و توريسم مذهبي ايفا کند و اين امر در حالي است که مسئولان شهري در جذب گردشگر داخلي نيز آنچنان که بايد و شايد نتوانسته موفق ظاهر شوند و با اين وجود ديگر نمي‌توان در شرايط فعلي به سفر گردشگران خارجي اميدوار بود.
گردشگري حلقه وصل توسعه اقتصادي
يک کارشناس گردشگري در اين رابطه مي‌گويد: گردشگري حلقه وصل توسعه اقتصادي است و مسئولان مشهد مي‌توانستند در تمامي سالهاي گذشته با برنامه ريزي و فراهم کردن امکانات لازم گردشگري ديني را توسعه دهند.احمد مستغيثي با بيان اينکه مسئولان امور شهري و مسئولان ميراث فرهنگي بايد صنعت گردشگري در مشهد را تقويت کنند، ادامه مي‌دهد: وجود مضجع شريف علي بن موسي الرضا و ايجاد مکان‌هاي تفريحي دو مقوله اي است که در کنار هم موجب رشد و گسترش گردشگري مذهبي مي‌شود و در اين بين عده اي معتقد هستند که بارگاه منور رضوي به تنهايي براي جذب توريسم مذهبي کفايت مي‌کند در حالي که بنده اعتقاد دارم بدون ايجاد فضاهاي بکر و مکان‌هاي تفريحي نمي‌توان گردشگري ديني را رونق داد.وي مي‌افزايد: گردشگري که به يک شهر مذهبي پا مي‌گذارد نمي‌تواند تمام روز خود را در زيارتگاه بگذارند بنابراين براي افزايش ماندگاري او بايد مکان‌هاي سرگرم کننده و تفريحي نيز ايجاد شود.اين کارشناس گردشگري عنوان مي‌کند: اجراي برنامه‌هاي راهبردي و مدون از سوي سازمان ميراث فرهنگي و بهره مندي از سرمايه گذاران بخش خصوصي مي‌تواند صنعت گردشگري مذهبي را در مشهد بيش از گذشته فعال و پويا سازد.وي يادآور مي‌شود: گردشگري ديني تنها به معناي زيارت نبوده و قرار هم نيست زائر تا آخرين روز اقامت خود در اين شهر به زيارت بپردازد لذا زيارت و تفريح در کنار هم بايد تعريف شود.مستغيثي تصريح مي‌کند: افرادي که با نگاه بدبينانه ايجاد فضاهاي تفريحي در مشهد را مورد نقد و انتقاد قرار مي‌دهند بايد بدانند که طي سالهاي اخير به دليل حاکم بودن همين طرز تفکر زائران و گردشگران مذهبي کمتري از ساير نقاط جهان به اين شهر سفر کرده اند و اين امر به معناي قرار گرفتن گردشگري در لبه پرتگاه است.وي با تاکيد بر اينکه امروز اگر سالانه 30 ميليون زائر به اين شهر سفر مي‌کنند تنها به دليل همت متوليان فرهنگي و قداست حرم امام هشتم (ع) است، مي‌افزايد: اين 30 ميليون زائر نيز ظرف چند ساعت و در نهايت 2 روز در اين شهر اقامت مي‌کنند و سپس رهسپار شهرها و استان‌هاي ديگر کشور مي‌شوند اما اگر فضاهاي گردشگري به معناي واقعي در اين شهر ايجاد شود آنگاه ميزان اقامت خود را افزايش مي‌دهند و براي تفريح به ساير شهرها سفر نمي‌کنند.وي معتقد است، ايجاد فضاهاي آبي، پارک و تفرجگاه نبايد مورد حمله قرار بگيرد چرا که زائر در کنار زيارت به گردش نيز نياز دارد و رفتن به تفرجگاه هيچ منافاتي با زيارت ندارد.به گفته وي سياست يک بام و چند هوا در جذب گردشگر موجب خسارت به اين صنعت پر رونق شده و در اين ميان عده اي تنها به زيارت صرف و برخي ديگر به زيارت در کنار تفريح فکر مي‌کنند و اين امر در حالي است که دير يا زود اگر تدبيري در اين خصوص صورت نگيرد اين صنعت براي هميشه دچار رکود خواهد بود.
کمک به توليد ناخالص ملي
يک کارشناس اقتصادي نيز در رابطه با اهميت جذب توريسم مذهبي مي‌گويد: گردشگري ديني در کنار ساير مزيت‌ها به توليد ناخالص ملي کمک کرده و در توسعه صادرات غيرنفتي نقش تاثيرگذاري دارد.آرش متين مي‌افزايد: گردشگري صنعتي است که در صورت توجه متوليان سود فراواني داشته و به رونق اقتصاد شهر کمک مي‌کند بنابراين برنامه ريزيهاي لازم موجب رشد و توسعه اين صنعت مي‌شود.وي بيان مي‌کند: برنامه ريزي مسئولان امر نبايد تنها معطوف به حرم رضوي باشد بلکه در کنار اين مهم بايد به ساخت محل‌ها و مکان‌هاي تفريحي نيز توجه شود.
پروازهاي بين‌المللي منظم و ايجاد مراکز تفريحي دو عامل جذب گردشگران مذهبي
مدير کل ميراث فرهنگي خراسان رضوي اظهار مي‌کند: پروازهاي بين‌المللي منظم و ايجاد مراکز تفريحي اقامتي دو عاملي است که براي جذب گردشگران مذهبي به ويژه گردشگران خارجي موثر است اما همواره در اين خصوص به دليل مخالفت‌هاي صورت گرفته از ناحيه برخي افراد براي ايجاد و توسعه مراکز تفريحي در مشهد چالش‌هاي وجود داشته چرا که عده اي اعتقاد دارند گردشگر مذهبي تنها بايد به زيارت بارگاه منور رضوي برود.رجبعلي لباف خانکي تصريح مي‌کند: ديدگاه‌هاي مختلف و اختلاف سلايق موجب شده تا ميزان گردشگران و زائران خارجي به معناي واقعي افزايش نيابد و اين مشکل را نبايد به ضعف برنامه ريزي ميراث فرهنگي ارتباط داد.وي ادامه مي‌دهد: يک ميليون و 100 هزار گردشگر خارجي در سال گذشته وارد مشهد شده اند که اين ميزان در پنج ماهه نخست سال جاري به 600 هزار نفر رسيده و اين امر نشانگر رشد 34 درصدي در جذب گردشگر خارجي است.وي ارائه بليط ارزان قيمت را نيز يکي از راه‌هاي جذب زائران خارجي دانسته و مي‌گويد: بهره گيري از ظرفيت رايزن‌هاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در ديگر کشورها و ايجاد شبکه‌هاي تلويزيوني برون مرزي نيز مي‌تواند نقش موثري در جذب هر چه بيشتر زائران خارجي ايفا کند.
استاندار خراسان رضوي نيز با اشاره به مشکلات پيش روي پايتخت معنوي براي جذب گردشگر خارجي به خبرنگار مهر مي‌گويد: نبود شبکه ورود و خروج گردشگران از طريق تورهاي مسافرتي، عدم تسلط خدمات دهندگان به زبان‌هاي عربي و انگليسي و زمان طولاني براي صدور گذرنامه از مهم ترين مسائلي است که موجب مي‌شود زائران خارجي کمتر به پايتخت معنوي سفر کنند.محمدحسين فروزانمهر اظهار مي‌کند: به منظور رسيدن به اهداف سند چشم انداز در افق 1404 براي جذب سالانه 40 ميليون گردشگر خارجي، در نظر گرفتن تمام نيازهاي زائران و مسافران خارجي ضروري است.وي تدوين طرحي جامع گردشگري را يکي از مولفه‌هاي تاثير گذار در جذب گردشگر دانسته و مي‌افزايد: در اين سند بايد نيازهاي زائران و راه‌هاي جذب هر چه بيشتر زائر خارجي در نظر گرفته شود.