معاون اول رئیس جمهور و برخی از مقام های ارشد اقتصادی دولت در روزهای اخیر با قطعیت عجیبی خبر از آزاد شدن اموال بلوکه شده ایران در آمریکا و حتی سایر کشورهای جهان می‌دهند، اما منبع این اخبار کجاست و چقدر می توان روی این دست اخبار حساب باز کرد.

تاریخ انتشار : جمعه ۳ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۲:۰۶
به گزارش «الف»، رسانه های آمریكایی به نقل از منابعی در وزارت خارجه آمریكا مدعی شدند دولت اوباما قصد دارد دارایی‌های بلوكه شده ایران را آزاد كند. گرچه در این زمینه هیچ واكنش رسمی از طرف مقامات آمریكایی در چند روز گذشته مشاهده نشده است.

دستگاه دیپلماسی کشورمان اما هیچگاه چنین اخباری را تایید نکرد. از یك طرف سخنگوی وزارت خارجه این اخبار را «گمانه‌زنی های رسانه‌ای» دانست و از طرف دیگر روانچی از اعضای تیم مذاكره كننده ایران در ژنو تاكید كرد: «این گفته‌های هیچ مبنای روشنی ندارد».

روانچی تاكید می‌كند: «درباره آزاد کردن دارایی‌های مسدود شده ایران هیچ گفت‌وگویی با آمریکایی‌ها نشده، اگر آن‌ها پیشنهاد و بحثی دارند باید به طور مستقیم به دولت ایران منتقل کنند. نمی‌شود از طریق مصاحبه‌ یا روزنامه‌ها بخواهند پیغام دهند.»

با اینحال مشخص نیست كه معاون اول رئیس‌جمهور برچه مبنایی در مراسم هفدهمین سالروز ملی صادرات خبر از آزادی دارایی‌های بلوكه شده ایران داده است. جهانگیری در این مراسم نه تنها خبر از آزادی دارایی‌ها در آمریكا بلكه در سایر كشور‌ها داده و پیشاپیش قول آن را نیز به بخش خصوصی می‌دهد: «میلیاردها دلار دارایی بلوکه شده ایران نزد دهها کشور بزودی آزاد می شود و به صورت اعتبار ارزی در اختیار بخش خصوصی قرار می گیرد.»

اما مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور در پاسخ به پرسشی درباره سخنان معاون اول رئیس جمهور مبنی بر آزاد شدن میلیاردها دلار از دارایی های ایران گفته: «این موضوع از هیچ کانال سیاسی و رسمی منتشر نشده است اگر از طریق کانال های سیاسی موضوع منتقل و رسما اعلام شود طبیعی است که پس از دریافت پیشنهاد رسمی، آن را بررسی و اعلام نظر خواهیم کرد.»

باتوجه به این گفته‌های می‌توان نتیجه‌ گرفت كه آقای جهانگیری به عنوان معاون اول رئیس جمهور، با استناد به خبر منتشر شده در رسانه‌های خارجی اینگونه وارد بحث شده و با خوش‌بینی زیاد، بدون اینكه نشانه‌هایی از این اقدام آمریكا وجود داشته باشد، به بخش خصوصی قول داد تا این پول را در اختیارشان قرار دهد.

در شرایط فعلی به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت برای اداره امور جاری، توقف نرخ تورم و به حركت درآوردن چرخ اقتصاد بیش از آنكه به منابع داخلی و توانمندی های درون كشور امیدبسته باشند، دلخوش به برطرف شدن تحریم‌‌ها هستند. تا شاید با رفع برخی از آنها بتوانند حتی اگر شده به صورت روانی بازار را تحت كنترل در آوردند.

در هفته گذشته نرخ برخی از اقلام از جمله مرغ به شدت افزایش پیدا كرده و این موضوع نگرانی هایی را در بین مردم پدید آورده است. حتی اگر با خوشبینی زیاد بپذیریم كه آمریكایی ها قصد دارند تا دارایی های ایران را آزاد كنند، بازهم نمی‌توان خوشحال بود از اینكه این پول بتواند تاثیر كوتاه مدت بر اقتصاد كشور داشته باشد. چرا كه با توجه به تحریم‌های بانك مركزی و سویفت كه انتقال پول را به ایران محدود كرده، باید پرسید كه راه‌حل انتقال این پول به ایران چیست؟ به نظر نمی‌رسد كه بتوانیم این پول را از راهی غیر از سیستم بانكی، وارد كشور كنیم.

منصور حقیقت‌پور نائب رئیس كمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتگو با خبرنگار «الف» در این باره می گوید: زیاد نمی‌توان به آمریكایی‌ها خوش بین بود. در صورتی كه آنها قصد داشتند این كار را انجام دهند می باید تا به حال این دارایی‌ها آزاد می‌شد.»

حقیقت‌پور می‌گوید: بیش از ۳۰ سال است كه این دارایی‌ها در آن كشور بلوكه شده است. آمریكا نه تنها اصل پول بلوكه شده بلكه خسارات آن را نیز باید پرداخت كند.»

گرچه این نماینده عضو كمیسیون امنیت ملی در پاسخ به این سئوال كه اگر این دارایی‌ها آزاد شوند، با وجود تحریم‌های بانكی آمریكا برعلیه ایران چگونه این پول به ایران انتقال پیدا خواهد كرد، می‌گوید: در صورتی كه آنها بخواهند این پول را برگردانند حتما راه‌حل آن را نیز ایجاد می‌كنند. حتی در صورت لزوم به اندازه همان ۱۲ میلیارد دلار رقم دارایی‌های ایران، تحریم‌ها را برمی‌دارند.»

به این ترتیب به نظر می رسد اظهارات معاون اول رئیس‌جمهور بیش از آنكه مبنای واقعی و دقیق داشته باشد، به منظور دلخوشی بازار و جامعه صورت می‌گیرد تا شاید مدتی دیگر نیز بتوان به توسل به آن جلوی بالا رفتن قیمت‌ها را گرفت. آمریكایی‌ها به طور رسمی در این باره نظری نداده‌اند. اما به فرض صحت این ادعا و در صورتی كه حتی مقامات آمریكایی قصد چنین كاری را داشته باشند، مشكل اساسی انتقال این پول به ایران باتوجه به تحریم‌هاست.

نكته مهمتر اینكه درصورتی انجام این كار، باید آن را در چارچوب یك «نمایش تبلیغاتی» ارزیابی كرد. اگرچه این پول ممكن است برای اقتصاد و دولت ما کمی موثر باشد، اما در این مسیر در واقع اقتصاد کشور تحت مدیریت غیرمستقیم آمریکا قرار گرفته و زمانبندی و نحوه تحویل این دارایی ها اهرم موثری برای دور جدیدی از فشارها برای ایران خواهد بود. از دیگر سو باید به این نکته توجه داشت که اصل تحریم‌های آمریكا برعلیه ایران باقی می‌ماند و آمریكا این كار نمایشی را بدون دست بردن در ساختار تحریم‌ها صورت می‌دهد.