نشست رونمايي از کتاب تعزيه، تراژدي و سينما نوشته احمد طالبينژاد درحالي در محل برگزاري جشنواره ميلاد سرخ برگزار شد که بعضي از حاضران در جلسه درباره سينماي بيضايي و اينکه آثار وي متاثر از تعزيه است؛ بحث ميکردند.
به گزارش ايلنا، طالبينژاد درباره انگيزه خود از نگارش اين کتاب گفت: سالها در اين فکر بودم که چرا دانشکدههاي سينمايي از منابع غني که داريم در متون کلاسيک مانند تاريخ بيهقي و شاهنامه غافل هستند.
وي بيان کرد: در اين زمينه تنها فرخ غفاري بود که پژوهشي درباره ميزانسن شاهنامه را آغاز کرد. زيرا بسياري از لحظههايي که در شاهنامه داريم از نظر سينمايي دکوپاژ شده است.
طالبينژاد توضيح داد: همه ما از کودکي با تعزيه آشنا شديم اما هيچگاه به جنبههاي دراماتيک آن توجه نکردهايم. به عنوان مثال، در تعزيه ميبينيم تشت آبي را روي يک چهارپايه قرار ميدهند و روي آن رنگ ميريزند و رود فرات ميشود و تماشاگر آن را باور ميکند. وي افزود: اين ظرافتها در تعزيه زياد است اما اينکه اين هنر چگونه ميتواند با انبوه مردم ارتباط برقرارکند مهم است. اين دلمشغولي چند سالي با من بود تا اينکه از دو سال پيش بازخواني تعزيه را آغاز کردم و اميدوار بودم که روزي بتوانم آن را در قالب کتابي درآورم. نکاتي را يادداشتبرداري ميکردم تا اينکه خبردار شدم مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي علاقمند است تا در اين زمينه کار کند بنابراين پيشنهاد دادم و آنها هم پذيرفتند.
احمد طالبينژاد با بيان اينکه خاستگاه تعزيه به شکل نمايي که امروز ميبينيم از غرب آمده است، گفت: همانطور که ميدانيد از دوره صفويه ساختار تراژدي وارد تعزيه شد. در واقع به نوعي داستان و نمايش وارد تعزيه شد. من معتقدم تعزيه امروز به نوعي برگرفته و متاثر از آيينهاي مسيحي است.
طالبينژاد خاطرنشان کرد: اولين رفت و آمد بين اروپاييها و ايران از دوران صفوي بوده است که برخي نمايشهاي آيين مسيحيت در ايران استفاده ميشد تا آنجا که بعدها حتي در تعزيهها تن شمر لباس غربيها را ميپوشاندند که با اين کار به نوعي غرب را هم نقد کرده باشند اما خاستگاه تعزيه ايران بوده است.
وي همچنين گفت: متاسفانه امروزه جاي سياه بازي را برنامههاي لوده تلويزيون گرفته است درحاليکه ميتوان از امکانات تعزيه در بازار نمايشي هم استفاده کرد.
طالبينژاد يادآور شد: فيلم سينمايي روز واقعه يک تعزيه سينمايي است زيرا بهرام بيضايي در کارهاي خود از ميزانسنهاي تعزيه استفاده ميکند مانند غريبه در مه و مسافران. بيضايي در خانوادهاي تعزيه خوان بزرگ شده است به همين دليل تعزيه را خوب ميشناسد.
وي افزود: اگر دقت کرده باشيد در کارهاي بيضايي قهرمان ديده نميشود زيرا اغلب داستاني روايي را بيان ميکند. به عنوان مثال، حس حضور امام حسين(ع) در مسيري که به کربلا ميرود را به خوبي نشان ميدهد.
جليل عرفانمنش نيز با تاکيد بر اهميت هنر تعزيه گفت: همه ميدانند تعزيه نمايش آييني است که ريشه در فرهنگ ايراني دارد و پس از ورود اسلام به ايران تعزيه و مراسم تعزيت امام حسين(ع) با سوگواري گره خورد و استمرار پيدا کرد ضمن اينکه تعزيه به هيچ عنوان کپي از غرب نبود.
وي با بيان اينکه خاستگاه تعزيه از ايران اسلامي است، افزود: هيچ کشوري مانند ايران نمايش سنتي و مذهبي که در درون مردم ماندگار شود ندارد و به نوعي ميتوان گفت تعزيه سند افتخارادبيات نمايشي ما ايرانيان است.
اين فيلمنامهنويس همچنين گفت: در حوزه ادبيات علاوه بر پردهخواني و مرثيه سرايي شاهد آثار فاخري بودهايم. اوج توجه به تعزيه به دوران آل بويه برميگردد که در اين زمينه معزالدوله اهتمام زيادي کرد.
در اين نشست و هنگامي که طالبينژاد از بيضايي براي ساخت فيلم روز واقعه دفاع ميکرد، گروهي موافق بودند که روز واقعه ساخته بيضايي است اما گروهي ميگفتند که بيضايي از روي ترجمه جرجي زيدان آن را ساخته است. در انتهاي برنامه کتاب تعزيه، تراژدي، سينما رونمايي شد و هديهاي از طرف مرکز کسترش سينماي مستند و تجربي به احمد طالبينژاد اهدا شد.
2004- 2024 IranPressNews.com -