روزنامه مردمسالاری: صداوسيماي جمهوري اسلاميايران که رسانهاي کاملا حکومتي و انحصاري و داراي بودجه مصوب دولتي است، طي ماههاي اخير به تحرکاتي روي آورده که مشخص نيست با چه استدلالي صورت ميگيرد.
پخش آگهيهاي بازرگاني از صداوسيما با هدف درآمدزايي، حق اين رسانه است و نسبت به اين موضوع انتقادي وارد نيست اما آنچه انتقادبرانگيز به نظر ميرسد بحثي به نام «آنتنفروشي» توسط رسانه ملي است که عليرغم برخورداري از بودجه مصوب دولتي و شرايط انحصاري و غير رقابتي که هيچ رسانه اي به غير از صدا و سيما در ايران از اين فضا استفاده نميکند، صداوسيما به اين حرکت روي آورده و حتي بعضا در اين مسير اخلاق را هم زير پا گذاشته است. هنوز مدت زيادي از طرح موضوع قرارداد چندين ميلياردي پخش آگهيهاي کرم حلزون از صداوسيما، عليرغم عدم تاييد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي، سپري نميشود؛ موضوعي که عليرغم مخالف وزارت بهداشت با کرم حلزون، باز هم پخش آن ادامه يافت و صداوسيما، سود بالا را به سلامتي مردم ترجيح داد.
مقوله پخش آگهيهاي بازرگاني در بين برنامههاي پرطرفدار تلويزيوني هم نکته ديگري است که مستقيما با اعصاب و روان بينندگان تلويزيوني سر و کار دارد. به عنوان مثال سريال پربيننده دودکش که در ايام ماه مبارک رمضان از صداوسيما پخش ميشد، در هر قسمت حدود سي دقيقه بود، اما نه تنها حدود 15 دقيقه قبل از آغاز برنامه، آگهيهاي بازرگاني شروع ميشد، بلکه در ميانه اين سريال نيز گاه نزديک به 10 دقيقه آگهي بازرگاني پخش ميشد.
اين حجم از آگهيها از رسانه اي دولتي و بيرقيب، به گونهاي است که حتي تلويزيونهاي خصوصي دنيا هم در مورد پخش آگهيهاي تلويزيوني از استانداردهاي خاصي پيروي ميکنند و معمولا در حد مجاز، اقدام به پخش آگهيهاي بازرگاني و تبليغاتي ميکنند و حاضر نيستند رضايت مخاطب را به بهاي پخش بيش از حد آگهيهاي تبليغاتي از دست بدهند. اين درحاليست که تلويزيونهاي خصوصي معمولا از بودجههاي خاصي استفاده نميکنند و مهمترين منبع درآمد آنها، همين آگهيهاي تبليغاتي است اما با اين وجود، به رضايت مخاطبان خود توجه ميکنند.
اما به نظر ميرسد صداوسيماي ما نيازي به جلب رضايت مخاطبان خود ندارد، چرا که احساس ميکند در بازار غير رقابتي فعلي که هيچ تلويزيون خصوصي در کشور ما اجازه فعاليت ندارد، همه مخاطبان مجبورند پاي گيرندههاي تلويزيوني بنشينند و دم نزنند و هر چه مسئولان صدا و سيما پسنديدند ببينند. در چنين شرايطي خيلي مهم نيست که صداوسيما به بهاي از دست دادن رضايت مخاطبان خود، از يک سريال 30 دقيقهاي، نزديک به همين مدت، درآمد از آگهيهاي تبليغاتي کسب کند.
درست به دليل بي توجهي به همين مسايل بديهي است که تعداد مخاطبان صدا و سيما افت کرده و تعداد مخاطبان شبکههاي ماهواره اي برون مرزي افزايش يافته است. اما مشکلات به همين جا منحصر نميماند. نکته مهم ديگر، مخلوط شدن گزارش با آگهي و از آن مهمتر فريب دادن کودکان با آگهيهاي تبليغاتي است. در مورد نکته اول بايد گفت که طي ماههاي اخير تعداد گزارشهاي تبليغاتي پخش شده توسط صداوسيما در بهترين ساعات از جمله بعد از اخبار ساعت 21 از شبکه اول سيما با عنوان برنامه مشارکتي به شدت افزايش يافته است.
در اين برنامهها، معمولا مديرعامل يک شرکت، دستاوردهاي خود را تشريح ميکند و معمولا هيچ مرزي بين اين گزارشها با آگهي نيست و در عمل باعث فريب مخاطب ميشود که تصور نميکند آنچه در اين گزارش پخش ميشود، صرفا تبليغات است و لزوما در يک برنامه تبليغاتي، همه چيز صحت ندارد حتي اگر از صدا و سيماي دولتي پخش شود. اما فاجعه زماني اتفاق ميافتد که مسئولان صدا و سيما از احساسات پاک کودکان سوءاستفاده ميکنند و در برنامههاي پرمخاطب کودکان از جمله فيتيله يا عمو پورنگ، در مقابل چشمان حيرتزده کودکان و والدين آنها اقدام به تبليغ خوراکي و ماکاراني ميکنند. مخلوط کردن آگهي با واقعيت، آن هم در برنامه زنده اي با حضور کودکان، يک ابتکار جديد توسط صداوسيماست که حتي تلويزيونهاي بازاري دست چندم خارجي هم ديگر به اين ترفندها روي نميآورند. متاسفانه طي هفتههاي اخير بارها شاهد بودم که تبليغ يک نوع از ماکاراني در برنامه عمو پورنگ تکرار شد و بدون آنکه هيچ اشارهاي شود که اين يک تبليغ است که شرکت مذکور پول کلاني هم بابت آن پرداخته، مدت طولاني در باب اهميت ماکاراني و بويژه فوايد اين نوع مشخص از ماکاراني براي کودکان سخن گفته ميشد و اين کار هم توسط شخصيتهاي محبوب کودکان از جمله عمو پورنگ صورت ميگرفت. به راستي صدا و سيما به کجا ميرود؟ رسانهاي که قرار بود دانشگاه باشد، تنها براي کسب درآمد، نه تنها براي بينندگان خود ارزشي قائل نميشود بلکه حتي کودکان معصوم را هم فريب ميدهد. اين يک خيانت و حتي جنايت آشکار است که نميتوان با بيتفاوتي از کنار آن عبور کرد و بايد از مسئولان صداوسيما پرسيد بابت اين خيانت بزرگ خود در حق بينندگان و به ويژه کودکان چه پاسخي دارند؟
2004- 2024 IranPressNews.com -