مديرکل محيط زيست استان لرستان ازشکار يک قلاده پلنگ در ارتفاعات منطقه شکار ممنوع هشتاد پهلو در جنوب غربي استان لرستان خبر داد. با مرگ اين پلنگ آمار پلنگ‌هاي كشته شده درايران طي فصل تابستان امسال به سه قلاده رسيد تا فصل تابستان امسال فصل مرگ پلنگ نامگذاري شود و با وجود همه تلاش‌ها و هشدارها عرصه بر اين گونه جانوري زيبا و در شرف انقراض ايراني تنگ تر از قبل شود.
پلنگ از گونه‌هاي شاخص حيات وحش و در راس هرم اکولوژيک قرار دارد. از اين رو مديريت جمعيت و زيستگاههاي پلنگ در دهه‌هاي اخير مورد توجه سازمان حفاظت محيط زيست و نهادهاي بين‌المللي حامي محيط زيست اقرار گرفته است. در اين بين پلنگ ايراني با نام علمي Panthera pardus saxicolor كه در زبان انگليسي پلنگ پرشين خوانده مي‌شود بزرگترين يا يکي از بزرگترين زيرگونه‌هاي پلنگ در جهان به شمار مي‌رود که بومي غرب آسيا است. اين زيرگونه پلنگ در فهرست گونه‌هاي در خطر انقراض آي‌يوسي‌ان قرار دارد.
بر اساس برآوردهاي جهاني در سال‌هاي اخير شمار پلنگ‌هاي ايراني بالغ در سراسر کشورهاي محل زيست آن حدود 871 تا 1290 قلاده برآورد مي‌شود. بر اساس برآوردهاي ملي 550 تا 850 قلاده پلنگ در ايران وجود دارد، حدود 200 تا 300 قلاده در افغانستان، 78 تا 90 قلاده درترکمنستان، حداکثر 10 تا 13 قلاده در ارمنستان، حداکثر 10 قلاده در آذربايجان، 3 تا 4 در قراباغ، حداکثر 5 قلاده در گرجستان، حداکثر 10 قلاده در قفقاز شمالي فدراسيون روسيه و حداکثر 5 قلاده در ترکيه.ايران مهمترين زيستگاه پلنگ در خاورميانه است و جمعيت مناسب پلنگ در اين کشور امکان بقاي گروه‌هاي کوچک اين حيوان در قفقاز، شرق ترکيه و احتمالاً ترکمنستان را از راه مهاجرت‌هاي بين‌مرزي افزايش مي‌دهد. با اين حال تراکم جمعيتي پلنگ در ايران بسيار پايين است و 0,06 تا 0,1 قلاده در هر 100 کيلومترمربع برآورد مي‌شود.
اما در يكي دو سال گذشته اعلام شده است كه جمعيت پلنگ در منطقه قفقاز که شامل گرجستان، ارمنستان، آذربايجان، بخش‌هايي از ترکيه، روسيه و نيز شمال غرب ايران است به شدت کاهش يافته و بجز جمعيت‌هاي کوچکي دربخش ايراني قفقاز، در مابقي حوزه قفقاز، اين گونه چند سالي است كه حضور پلنگ مشاهده و گزارش نشده است.بر اساس برآوردها در حوزه قفقاز ايران 40 تا 50 قلاده پلنگ زندگي مي‌كنند و شايد اين پلنگ‌ها آخرين بازماندگان پلنگ ايراني در منطقه قفقاز و غرب درياي خزر باشد.آمارها جديدتر اما نشان مي‌دهد در سراسر ايران حداقل 400 و در خوشبينانه ترين حالت 800 قلاده پلنگ در مناطق مختلف زيست مي‌کنند که بيشتر زيستگاه‌هاي اين حيوان خارج از مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محيط زيست است كه اين پراكندگي حفاظت از جان اين گونه جانوري مهم و زيبا را براي متوليان محيط زيست سخت كرده است.
در روزهاي گذشته محمد حسين بازگير مدير کل حفاظت محيط زيست لرستان در گفت وگوهاي جداگانه اي با خبرنگاران از كشته شدن يك قلاده پلنگ ايراني در جنوب غربي لرستان توسط دامداران مسلح خبرداده و گفته است كه بار ديگر با کشتار يک گونه کمياب و در معرض انقراض فاجعه ديگري براي محيط زيست کشور رقم خورد. به گفته وي، چند روز قبل يک قلاده پلنگ بالغ ايراني در جنوب غربي استان در ارتفاعات منطقه شکار ممنوع هشتاد پهلو با شليک گلوله يک شکارچي متخلف کشته شد.
به گفته مدير کل حفاظت محيط زيست لرستان: به دنبال دريافت گزارشي از همياران محيط زيست مبني بر کشتار يک پلنگ در منطقه هشتاد پهلو، نيروهاي يگان محيط زيست به منطقه اعزام و پس از بررسي و جستجو، لاشه پلنگ را که توسط گلوله کشته شده بود، يافتند.بازگير تصريح کرد: در حال حاضر فردي متخلف که از عشاير دامدار منطقه است شناسايي، دستگير و تحويل مراجع قضايي شده است.
مردم محلي درحالي اقدام به كشتن پلنگ كرده اند كه بررسي‌ها نشان مي‌دهد طي سالهاي اخيرهيچ موردي از حمله پلنگ به دام‌هاي اهلي در اين منطقه گزارش نشده است. در سال‌هاي 1388 و 1389 در استان لرستان 9 مورد مستند و دو مورد غير رسمي از کشتار پلنگ ايراني گزارش شده است اما از سال 1389 تاکنون اين اولين مورد از شکار پلنگ در اين استان است يعني در واقع اين دهمين موردي از شکار اين گونه در معرض خطر در استان لرستان است. مرگ پلنگ در ارتفاعات لرستان اما تنها حادثه براي اين گربه سان زيباي ايراني در سال جاري نبوده است و طي دو ماه گذشته حداقل دو مورد مرگ پلنگ در جنوب زاگرس و مناطق جنگلي لردگان بختياري و شرق رشته كوه البرز و در ارتفاعات جنگلي مازندران گزارش شده است. هفدهم تيرماه امسال هم مدير ديده بان محيط زيست و حيات وحش ايران از کشته شدن يک قلاده پلنگ ايراني در شهرستان لردگان خبر داد.به گفته کيوان هوشمند يکي از محيط بانان منطقه تصاويري از لاشه اين پلنگ كشته شده را در دره آنجو از توابع شهرستان لردگان ثبت كرد. علت و جزئيات مرگ اين پلنگ مشخص نشد. ظاهرا اين پلنگ چند بار به دام‌هاي روستاييان منطقه حمله ور شده بود و به نظر مي‌رسد طعمه گذاري و سمي کردن طعمه علت اصلي مرگ اين پلنگ بود. هشتم تيرماه نيز خبرآمد كه شکارچيان غيرمجاز با کشتار يک قلاده پلنگ ايراني کمياب و در معرض انقراض در جنگل‌هاي قائمشهر مازندران فاجعه ديگري را براي محيط زيست کشور رقم زدند. شكارچيان كه در نظر داشتند پوست پلنگ شکار شده را بفروشند توسط نيروهاي يگان حفاظت محيط زيست شهرستان قائمشهر دستگير شدند.
با اين حال درباره سرنوشت پلنگ‌هاي ايراني اين روزها دركنار اخبار بد خبرهاي خوبي هم منتشر مي‌شود. براي مثال هفته گذشته رئيس اداره محيط زيست نايين در شرق استان اصفهان گفت كه پس از 32 سال تلاش در روزهاي گذشته تصوير يک قلاده پلنگ توسط محيط‌بان‌هاي پناهگاه حيات وحش عباس‌آباد به ثبت رسيد. اين پلنگ در جريان ساخت يک آب انبار براي وحوش در ميان يک گله کل و بز وحشي ديده شده است.
اصلي‌ترين تهديد پيش‌روي بقاي اين حيوان جداشدن زيستگاه‌ها با توسعه راهها و كاهش مناطق بكر محل زيست حيوان و قطع ارتباط ژنتيکي گروه‌هاي مختلف اين حيوان است که معمولاً به تشکيل گروه‌هاي بسيار کوچک منجر شده‌است. به‌طوري‌که در همه قلمرو زيستي اين حيوان هيچ گروه جمعيتي وجود ندارد که دربرگيرنده بيش از 100 پلنگ بالغ باشد. پلنگ و يوزپلنگ به شرايط حاکم بر قلمرو خود بسيار حساسند. آنها در صورت احساس ناامني قلمرو خود را ترک کرده، به مناطق حاشيه زيستگاه‌ها پناه مي‌برند و براي يافتن طعمه به ناچار به سکونتگاه‌هاي انساني نزديک مي‌شوند. براي مثال احداث جاده اي در منطقه حفاظت شده كوه بافق يزد باعث فراري شدن پلنگ‌هاي منطقه از زيستگاه اصلي و حملات متعدد آنها به دام‌هاي اهلي مردم منطقه شد. از ابتداي سال جاري تاکنون 3 بار پلنگ به شترهاي يك روستا حمله کرده و 3 شتر را دريده است.