جامه‌ای که مدیران غیر تخصصی در ۸ سال گذشته بر پیکر حفاظت و مرمت میراث‌فرهنگی دوخته‌اند حالا سازمان میراث‌فرهنگی را به ژنده‌پوشی بدل کرده که نمی‌داند با رخت ناموزونی که بر اندام‌اش گریه می‌کند، چه تدبیر کند. میراث‌فرهنگی کشور با برخورداری از ۹۰ هیات علمی و بدنه‌ای کاملا تخصصی عزم‌اش را جزم کرده تا با جداسازی الحاقات نیمه دوم دهه ۸۰ با سرعت هرچه تمام‌تر به سال‌های قبل از 71 بازگردد.

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ حفاظت و مرمت بخشی از وظایف اجرایی سازمان علمی و تخصصی میراث‌فرهنگی محسوب می‌شود که طی سالهای گذشته در نبود مدیریت تخصصی وضعیت بسیاری از آثار تاریخی کشور را تا مرز بحران پیش رانده است. در این میان کارشناسان بسیاری با طرح دورکاری و انتقال به شهرستان‌ها از ساختار میراث‌فرهنگی جدا شدند و وضعیت مرمت مهمترین بناهای تاریخی کشور به چالش کشیده شد و مورد بحث قرار گرفت اما زنگ پایان دولت نهم و دهم فرصتی فراهم کرد تا کارشناسان عالی مرمت تصمیم بگیرند با عقب‌گرد و جداسازی بخش‌های الحاقی چون گردشگری به میراث‌فرهنگی کشور شکل و ساختاری مستقل دهند.

این کارشناسان معتقدند، 70 درصد از سازمان میراث‌فرهنگی را فعالیت‌های تحقیقاتی تشکیل می‌دهد بنابراین لازم است راه میراث‌فرهنگی از گردشگری جدا شده و با مدیریت کاملا تخصصی ادامه حیات دهد.

«محمدحسن محب‌علی» مشاور عالی سازمان میراث‌فرهنگی در خصوص وضعیت سازمان تخصصی میراث‌فرهنگی و مدیریت غیرتخصصی که در این سال‌ها بر میراث‌فرهنگی کشور حاکم بوده است به خبرگزاری میراث‌فرهنگی می‌گوید: «سازمان میراث‌فرهنگی، نهادی تحقیقاتی و اجرایی محسوب می‌شود که 70 درصد از بخش‌های آن را تحقیقات و پژوهش و کاوش‌ها و 30 درصد از مابقی قسمت‌های آن را حفاظت و مرمت و اقدامات اجرایی تشکیل می‌دهد».

این کارشناس ارشد سازمان میراث‌فرهنگی ادامه می‌دهد: در گذشته سازمان میراث‌فرهنگی زیر مجموعه وزارت علوم محسوب می‌شد اما به‌ لحاظ مالی و جذب نیروهای انسانی کاملا مستقل عمل می‌کرد. به‌طوری‌که تمامی اقدامات آن شفاف و کاملا کارشناسی شده پیش می‌رفت. هرچند که این جایگاه با رفتن به زیرمجموعه وزارت ارشاد تضعیف شد اما وضعیت میراث‌فرهنگی به‌گونه‌ای نبود که هم‌اکنون شاهد آن هستیم.

محب‌علی می‌افزاید: «ادغام گردشگری با میراث‌فرهنگی در سال‌های اخیر سبب شد که میراث‌فرهنگی جنبه سیاسی پیدا کند و دچار آسیب‌های جدی شود. به‌طوری‌که حاکمیت مدیران غیر متخصص و اجرای طرح‌هایی چون دورکاری و انتقال کارشناسان به شهرستان‌ها بدنه سازمان میراث‌فرهنگی را با ضعف جدی مواجه ساخت.»

مشاور عالی سازمان میراث‌فرهنگی با اعتقاد بر اینکه سازمان میراث‌فرهنگی عمر 50 ساله دارد و اکنون در مسیری قرار گرفته که باید راهش را از گردشگری جدا کند تاکید کرد: میراث‌فرهنگی کشور به ‌تنهایی می‌تواند مسیر خود را پیدا ‌کند؛ بنابراین لازم است که راهش از گردشگری جدا شود. چراکه این نهاد کاملا علمی و تحقیقاتی است و نیاز دارد در فضایی آرام و به‌دور از دغدغه و حاشیه به‌فعالیت بپردازد.

این درحالی است که «حسن رایتی‌مقدم» کارشناس عالی مرمت، با اشاره به‌اینکه حفظ میراث‌فرهنگی موجب اعتلای جمهوری اسلامی است تاکید می‌کند: «میرا‌ث‌فرهنگی کشور از جایگاه خاصی در ایران و جهان برخوردار است. بنابراین لازم است مسئولان کشوری به درک و حساسیت موضوع میراث‌فرهنگی واقف باشند چراکه میراث‌فرهنگی ایران با تاثیری که در تاریخ، فرهنگ و معماری دنیا داشته اعتلای جمهوری اسلامی ایران را به‌همراه دارد.

رایتی مقدم معتقد است، اوج و فراز فرهنگی ایران در دوران اسلامی بروز کرد چنانچه هم‌اکنون می‌توان ردپایی از معماری ایرانیان را از چین تا اسپانیا مشاهده کرد. به‌طوری‌‌که بارها پژوهشگران خارجی بر این موضوع اذعان‌ کرده‌اند. بنابراین هرگونه تخریب، آسیب و مدیریت سوء خسارت اساسی به کشور محسوب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون بخش حفاظت و مرمت سازمان میراث‌فرهنگی نیازمند مدیری است که بر وجوه مختلف میراث‌ اعم از حفاظت، پژوهش و آموزش واقف باشد افزود: «درحال‌حاضر میراث در مرحله‌ای قرار گرفته که نیازمند مدیری متخصص است چنانچه اگر از تخصص کافی برخوردار نباشد اما از سوابق فرهنگی و وجه اخلاقی مثبت برخوردار باشد می‌تواند با استفاده از خرد جمعی و دراختیار گرفتن مشاوران و کارشناسان دلسوز و متخصص سکان میراث‌فرهنگی را به‌دست بگیرد در غیر اینصورت دل ما همچنان از وضعیت میراث‌فرهنگی و آینده‌ای که در انتظار آن است می‌لرزد.