به اين ترتيب و طبق قرارهاي قبلي و اطلاعيه‌يي كه سفارت جمهوري اسلامي ايران اعلام كرده است محمود احمدي‌نژاد روز 10 تير ماه براي حضور در دومين نشست سران كشورهاي صادر‌كننده گاز به همراه يك هيات عاليرتبه راهي مسكو خواهد شد تا با همتاي روسي‌اش ملاقات كرده و درباره آخرين وضعيت و مناسبات گازي با وي صحبت كند كه البته پر بيراه نيست كه اين نشست به غير از مباحث گازي مي‌تواند گستردگي ديگري نيز داشته باشد.

طبق اعلام سفارت جمهوري اسلامي ايران در مسكو، رييس‌جمهوري اسلامي ايران در اين سفر علاوه بر ايراد سخنراني در نشست سران، با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور فدراسيون روسيه و برخي ديگر از سران كشورهاي شركت‌كننده در اين نشست، ملاقات‌هاي دوجانبه خواهند داشت، ديدار با نخبگان روس و ايراني‌هاي مقيم و همچنين برگزاري نشست خبري و انجام مصاحبه اختصاصي با رسانه‌هاي مطرح روسيه از ديگر برنامه‌هاي اين سفر خواهد بود. اين بيانيه مي‌افزايد: نشست سران كشورهاي صادر‌كننده گاز، فرصتي براي تقويت همكاري ميان كشورهاي عضو و بحث و تبادل نظر در عالي‌ترين سطح درباره وضعيت فعلي و آينده بازار و صنعت گاز است.

با اين حال با توجه به اينكه محمود احمدي‌نژاد سفر خارجي قبلي خود را به دلايلي لغو كرده است بايد با ديده شك به اين سفر نيز نگريست اما با وجود تاييد اين سفر توسط سفارت ايران در مسكو گويا بايد اين سفر را سفر خداحافظي محمود احمدي‌نژاد با ولاديمير پوتين بخوانيم كه مي‌تواند حاوي قرارومدارهايي باشد كه ممكن است در دولت يازدهم با نگرش جديد ي مواجه شود چرا كه از اين پس ولاديمير پوتين بايد به جاي محمود احمدي‌نژاد با دكتر حسن روحاني رو‌به‌رو شود و مشخص نيست آيا توافقات اين سفر مي‌تواند در دولت يازدهم نيز ادامه يابد يا اين سفر تنها به عنوان سفر خداحافظي محمود احمدي‌نژاد با ولاديمير پوتين در اين سمت است.

مبدا پيدايش مجمع كشورهاي صادركننده گاز به نخستين نشست وزارتي آن، ‌كه 19 و 20 ماه مه سال 2001 در تهران برگزار شد، بازمي‌‌گردد؛ اين نشست از سوي وزارت نفت جمهوري اسلامي ايران و با حضور كشورهاي الجزاير، برونئي، اندونزي، ايران، مالزي، عمان، قطر، روسيه، تركمنستان و نروژ به عنوان عضو ناظر تشكيل شد. سپس در هفتمين نشست وزارتي، مجمع كشورهاي صادركننده گاز به عنوان يك سازمان بين‌المللي تاسيس شد و دوحه پايتخت قطر نيز به عنوان مقر مجمع كشور‌هاي صادركننده گاز، انتخاب شد.

متعاقب آن در نهمين نشست وزارتي در دسامبر سال 2009 در دوحه لئونيد بوخانوفسكي از روسيه به عنوان دبيركل مجمع كشورهاي صادركننده گاز انتخاب شد. بوخانوفسكي، به عنوان نخستين دبيركل مجمع، اول ژانويه سال 2010 فعاليت خود را در دوحه آغاز كرد. اعضاي مجمع صادركنندگان گاز 42 درصد از توليد گاز جهان، 70 درصد از ذخاير گازي جهان، 38 درصد از انتقال گاز با خط لوله و 85 درصد از تجارت گاز طبيعي مايع شده (ال ان جي) را در اختيار دارند.

الجزاير، بوليوي، مصر، گينه استوايي، ايران، ليبي، نيجريه، قطر، روسيه، ‌ترينيداد و توباگو، ونزوئلا و عمان، از اعضاي اصلي مجمع كشورهاي صادر‌كننده گاز به شمار مي‌روند. هلند، قزاقستان و نروژ نيز به عنوان عضو ناظر در اين مجمع مطرح هستند و عراق نيز به‌تازگي به اين جمع پيوسته است.

گفتني است، نخستين نشست سران كشورهاي صادركننده گاز در سال 2011 با حضور 12 كشور به عنوان عضو دائم و سه كشور عضو ناظر در دوحه قطر برگزار شد.

با اين حال به نظر مي‌رسد همزمان با تبديل ايران به بزرگ‌ترين كشور دارنده ذخاير گاز جهان نشست سران دو كشور ايران و روسيه خود عاملي براي قدرت چانه‌زني ايران در بين توليد‌كنندگان گازي خواهد شد. هفته گذشته در تازه‌ترين گزارش بريتيش پتروليوم براي نخستين‌بار در چند دهه اخير جايگاه كلاسيك روسيه كه چندين دهه به عنوان دارنده بزرگ‌ترين ذخاير نفتي اثبات شده جهان شناخته شده بود تنزل يافت و ايران با عبور از روسيه در جايگاه بزرگ‌ترين دارنده ذخاير گازي اثبات شده جهان قرار گرفت.

در اين گزارش ايران با داشتن 6/33 هزار ميليارد متر مكعب گاز در جايگاه نخست قرار دارد. كل ذخاير گازي اثبات شده جهان در سال ???? ميلادي 3/187 هزار ميليارد متر مكعب اعلام شده است.

طرح تاسيس مجمع كشورهاي صادركننده گاز در 10 بهمن سال 1385 از سوي رهبر معظم انقلاب در ديدار با ايگور ايوانف، دبير شوراي امنيت وقت روسيه مطرح شد. براين اساس مقام معظم رهبري با اشاره به وجود نزديك به نيمي از ذخاير گاز جهان در روسيه و ايران پيشنهاد كردند دو كشور با كمك يكديگر مي‌توانند بناي يك سازمان مربوط به همكاري‌هاي گازي را همچون اوپك پايه‌گذاري كنند كه بعدها در سفر مقام‌هاي روسي به قطر يكي ديگر از كشورهاي دارنده ذخاير عظيم گازي اين پيشنهاد را به آن كشور نيز ارائه كرد و مورد موافقت مقام‌هاي دوحه قرار گرفت.

گزارش‌ها حاكي است شركت بريتيش پتروليوم در اين گزارش علاوه بر روسيه تخمين خود از ميزان ذخاير گازي اثبات شده ايالات متحده امريكا را نيز كاهش داده است. بر اساس اين گزارش، ايران با جذب سرمايه‌هاي داخلي و خارجي به ويژه در ميدان گازي پارس جنوبي، تلاش كرده است تا توليد گاز خود را افزايش دهد.

پارس جنوبي بخشي از ميدان‌هاي گازي بزرگ مشترك ميان ايران با قطر است. اين ميدان گازي وسعتي برابر با ???? كيلومترمربع دارد كه ???? كيلومترمربع از آن در آب‌هاي ايران و ???? كيلومترمربع آن در آب‌هاي قطر قرار دارد.

از سوي ديگر ايران به لحاظ ضريب ذخاير به توليد (R/P) نيز در بالاترين سطح قرار دارد. اين بدان معناست كه ايران تا ??? سال ديگر ذخاير گازي براي توليد دارد. پس از ايران، قطر، عربستان سعودي، روسيه، الجزاير، چين، مالزي، نروژ، ايالات متحده امريكا و كانادا در جايگاه‌هاي بعدي قرار دارند.

در اين ميان اين شركت در گزارش خود تخمين‌ها از ميزان ذخاير نفتي ايران و عراق را هر يك چندين ميليارد بشكه افزايش داده و كل ميزان ذخاير نفتي اثبات شده جهان را 669/1 ميليارد بشكه برآورد كرده است. اين رقم در پايان سال ???? ميلادي ???? ميليارد بشكه گزارش شده بود.

با اين حال نتايج اوليه ساير طرح‌هاي كشف گاز ايران نشان مي‌دهد قطعا در ادامه برنامه پنجم توسعه به حجم ذخاير گاز طبيعي ايران به ميزان بيشتري افزوده خواهد شد و همزمان با افزايش ذخاير گاز در صورت تكميل و راه‌اندازي طرح توسعه فازهاي جديد پارس جنوبي در دولت يازدهم، ظرفيت توليد گاز ايران هم از مرز يك ميليارد مترمكعب در روز عبور مي‌كند.

همزمان با افزايش ذخاير گاز ايران، ميزان توليد گاز طبيعي در روسيه هم با كاهش قابل توجهي همراه بوده است به طوري كه شركت روسي گازپروم از كاهش توليد و صادرات گاز اين كشور خبر داده است.

از اين رو هر چند علت كاهش توليد و صادرات گاز روسيه افت تقاضا در بازار اروپا عنوان شده اما گزارش برخي از رسانه‌ها حاكي از آن است كه توليد گاز در شبه جزيره يامال روسيه از ابتداي سال جاري ميلادي تاكنون كاهشي حدود 36 درصدي را ثبت كرده است.

در همين حال برخي از كشورهاي واردكننده گاز روسيه همچون اوكراين، آلمان، گرجستان و جمهوري آذربايجان هم كاهش بيشتر واردات گاز از روسيه را در دستور كار خود قرار داده و حتي اروپا به رهبري تركيه اجراي چند طرح جديد انتقال گاز درياي خزر را براي كاهش وابستگي به گاز روس‌ها عملياتي كرده است.