روزنامه بهار: دانشجویان دختر در صورت مجرد بودن، به خارج از کشور بورس نمی‌شوند.

شرطی که این روزها برای دختران داوطلب بورس دکترا در نظر گرفته شده است. مدتی است خبر تصویر تعهدنامه‌ای با مهر دفتر امور حقوقی وزارت علوم مبنی بر ازدواج دانشجویان بورسیه دکترا تا شش ماه پس از دریافت اولین مقرری از سوی منابع خبری منتشر شده است. خبری که به «ازدواج اجباری بورسیه‌ها» معروف شده است.

پیش از این دانشجویان دغدغه‌هایی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور و دانشگاه‌های بزرگ دنیا داشتند شاید دغدغه‌های مالی و چگونگی پذیرش بورس، اما دغدغه‌ها عوض شده و دغدغه این روزهای دانشجویان بورسیه، ازدواج است.

ازدواجی که شرط پذیرش دانشجویان متقاضی بورس دکتراست. حالا دانشجویان بورس دکترای خارج از کشور، غیر از دغدغه‌های تحصیلی، باید نگران هشدارهای جدی یا شوخی داده شده برای ازدواج هم باشند؛ البته شاید یکی از سیاست‌های تشویقی دولت برای دختران دانشجو ازدواج است که در نظر گرفته است.

چندی پیش گزارشی منتشر شده بود که ۳۷ درصد دختران، بیشتر به ادامه تحصیل علاقه مند هستند تا ازدواج. شاید به همین دلیل است که دانشجویانی که متقاضی دریافت بورسیه هستند، باید تعهد نامه‌ای را امضا کنند مبنی بر این‌که تا شش ماه بعد از دریافت مقرری بورسیه، باید عقدنامه خود را به سازمان امور دانشجویان بدهند.

با این حال، تصویر منتشر شده از فرم تعهد‌نامه را نمی‌توان تکذیب کرد. حسن مسلمی نائینی، مديركل اداره بورس و امور دانشجويان خارج می‌گوید: «اداره کل بورس دانشجویان خارج دخالتی در تعهد این فرم ندارد.»

به گفته او، دانشجویان متقاضی بورس بهتر است که متاهل باشند، اما این صحیح نیست که به خاطر بورس، مجبور به ازدواج شوند. ولی اگر دانشجویان بورس دکتری متاهل باشند، ۶۰ درصد مقرری همسر را هم دریافت می‌کنند. البته بحث بورسیه دختران مجرد پیش‌تر ها هم مطرح بوده ولی اعمال نمی‌شده است.

حتی در مجلس پنجم هم این کشمکش درباره بورس دانشجویان دختر وجود داشت و شرط تاهل برای دانشجویان زن متقاضی تحصیل در خارج از کشور در نظر گرفته شده بود. ولی به گفته علی عباسپور تهرانی، رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هشتم، این طرح مدتی بعد از اجرا، مورد اعتراض قرار گرفت و لغو شد.

این در حالی است که رئیس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شرط تاهل داوطلبان بورس دکترا گفت: بر اساس قانون، دانشجویان مقطع دکترا که بورسیه وزارت علوم هستند، بهتر است که متاهل باشند. درحالی که صحبت ها از بهتر بودن متاهلی است ولی موضوعی که داوطلبان می‌گویند، متفاوت است.

دختری که دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی از داوطلبان متقاضی بورس دکتراست، به بهار می‌گوید: «چند روز پیش پیامکی از وزارت علوم با این محتوا دریافت کردم که در پذیرش بورس دکترا رد شده‌اید. زمانی که پیگیری کردم و با سازمان تماس گرفتم، در پاسخ گفتند علت این است که مجرد هستم.»

با این حال، ملاباشی هم اولویت را به ازدواج می‌دهد، اما اجباری بر تاهل داوطلب قائل نمی‌شود. او می‌گوید: «تا به حال مقرری هیچ دانشجوی بورسیه‌ای به دلیل مجرد بودن قطع نشده است؛ اما همچنان ترجیحا باید متاهل باشند.»هرچند همه صحبت از بهتر بودن شرط متاهلی است.

شرطی که در هیچ‌یک از بندهای تعهدات دانشجویان بورسیه خارج از کشور در سایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور نیامده است. البته شرایطی مثل سپردن سند تعهد ملكي و تضمين، تعویض سند به چشم می‌خورد ولی بندی در مورد ازدواج و تاهل وجود ندارد.بر همین اساس، عباسپور تهرانی، می‌‌گوید: «عدم تاهل نباید مانع ادامه تحصیل شود؛ چرا که دانشجویان بورسیه، از جمله دانشجویان زبده کشور هستند و نباید چنین دانشجویی از تحصیل در خارج کشور منع شود.»

به گفته او، یک دانشجوی دکترا از لحاظ سنی دوران نوجوانی خود را پشت سر گذاشته‌ و از نظر فکری هم به تعقل رسیده است؛ چرا که شاید مجرد‌بودن این فرد به دلیل مشکلاتی بوده است.