چهارمین نشست فعالان میراث‌فرهنگی درحالی در شهرستان بابل برگزار شد که باستان‌شناسان و فعالان میراث‌فرهنگی، نگرانی خود را از پیشروی خطرات مخربی که حریم آثار و محوطه های تاریخی را تهدید می کند اعلام کردند. پیش از این، نشست‌های میراث‌فرهنگی درراستای هم‌اندیشی و راهبردهای کلان میراث‌فرهنگی حرکت می‌کرد اما وضعیت اسفناک محوطه‌های باستانی استان مازندران و آثار و بناهای تاریخی بابل این روند را تغییر داد.

خبرگزاری ‌میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ‌ در سال‌های اخیر، روند تخریب مهمترین آثار تاریخی شهرستان بابل درحالی رو به افزایش قرار گرفته بود که تاکنون خبرسازی‌های موردی که توسط فعالان این استان صورت می‌گرفت هیچ نتیجه‌ای را گویا در برنداشته است. حضور فعالان میراث‌فرهنگی در آثار و بناهای تاریخی، سبب شد که یکبار دیگر فعالان میراث‌فرهنگی سراسر کشور با پرونده‌ای درخطر به نام بابل مواجه شوند!

«محمد عظیمی» دبیر انجمن دوستداران هوتو در رابطه با وضعیت نابسامان، غار هوتو ـ‌کمربند در نشست فعالان میراث‌فرهنگی اینطور می‌گوید: «باتوجه به اینکه غار هوتو ـ‌کمربند جزو مکان‌های مهم دنیا محسوب می‌شود و زیستگاه انسان متفکر عصر نئاندرتال بوده است اما درحال‌حاضر شاهد کار گذاشتن میل‌های بتنی در حریم تاریخی این محوطه‌ ارزشمند هستیم. این درحالی است که وقتی این اثر به ثبت رسید تاکید شد که در حریم آن زراعت و ساخت و ساز ممنوع است.

عظیمی معتقد است، تاکنون 3 حکم دادگاهی بر محکومیت و مجازات متخلفان صادر شده اما متاسفانه معاونت حقوقی میراث‌فرهنگی انگار تمایلی به فعالیت و پیگیری در این زمینه ندارد.

به‌گفته او، تنها غار هوتو نیست که هرروز توسط بخشی از اهالی شخم می‎خورد و از بین می‌رود. غار اسپهد خورشید به ‌عنوان بلندترین غار طبیعی جهان به‌دلیل برداشت شدید شن و ماسه، آلودگی صوتی ناشی از تیراندازی‌های پادگان‌‌های نظامی، شرایط بسیار نگران‌کننده‏ای را سپری می‎کند به‌طوری‌که هرلحظه خطر ریزش غار احتمال می‌رود.

همچنین این فعال‌میراث‌فرهنگی به وضعیت نابسمان مجموعه عباس‌آباد ه به‌لحاظ نگهداری و حفاظت درشرایط مناسبی قرار ندارد اشاره کرد. و عبور کامیون‌های سنگین از روی بند عباس‌آباد را اتفاقی ناگوار دانست که هنوز هیچ واکنشی را در متولیان میراث‌فرهنگی ایجاد نکرده است.

در این نشست به شهرساسانی خرگوان که حالا تبدیل به دپوی زباله شده هم به‌طور مفصل پرداخته شد. همچنین به مقبره نیما یوشیج که روزگاری قرار بود تبدیل به خانه شعر شود اما اکنون مانند دیگر موزه‌ها محل جمع‌آوری صنایع‌دستی شده است. اشیایی که به‌گفته عظیمی می‌تواند در هر کجای مازندران وجود داشته باشد.

اما در نشست بابل، مجتبی صفری، باستان‌شناس و مدرس دانشگاه به سایت موزه گوهرتپه اشاره کرد که از نبود مدیریت مناسب رنج می برد. او معتقد است کاوش‌هایی که در محوطه صورت گرفته به‌جای آنکه بهسازی شود دوباره از نو ساخته می‌شود. این درحالی است که درشهرهای مختلف استان مازندران محوطه‌های بسیاری وجود دارد که به‌دلیل تجهیز نبود یگان حفاظت و حتی نبود وسیله نقلیه برای تردد و سرکشی به آثار تاریخی به قهقهرا کشیده شده است.

در ادامه نشست اما، بابک مغازه‌ای تسهیل‌گر کارگاه‌های آموزشی، در کنار بازدیدها، به ارائه پنل و کارگاه آموزشی پرداخت. بخشی از این پنل نیز با محوریت گزارش‌هایی از وضعیت میراث‌فرهنگی استان توسط مجتبی صفری عضو هیات علمی دانشگاه، علیرضا صادقی امیری، برگزارکننده و دبیر انجمن سپید پارس و محمد عظیمی دبیر انجمن دوستداران هوتو ارائه شد.

اما شاهین سپنتا، فعال میراث‌فرهنگی اصفهان به موضوع نشست « یکپارچگی ملی ( آسیب‌های قوم‌گرایی) اشاره کرد و گفت: یکی از محورهای مورد بحث در این نشست هماهنگی بیشتر بین سازمان‌های مردم نهاد در راستای همبستگی ملی و حفظ تمامیت ارضی کشور بود. امیدواریم در نشست‌های بعدی برای بررسی بیشتر مشکلات و مسائل اقوام مختلف ایرانی و رفع تبیعض‌هایی آن‌ها در زمینه‌های مختلف بتوان راهکارهای مناسب تدوین و ارائه کرد.

سپنتا گفت: سازمان‌های مردم نهاد سراسر کشور باید نگاه جامع، دقیق و بنیادی‌تری‌ به وضعیت استان‌های مختلف کشور داشته باشند و از نگاه تک بعد در این مورد پرهیز کنند.

در این رابطه علیرضا هادیان، فعال میراث‌فرهنگی در این نشست به بررسی آسیب‌شناسی قوم گرایی پرداخت. او که معتقد است نظریات متفاوت عوامل پدید آورنده ملت را تشکیل می‌دهد در نظریه‌ی عینی، ملت برآیند عناصر مادی همچون زبان و مذهب و به‌ویژه نژاد، به‌عنوان عامل قدرتمند و محرک آن است. اما نظریه شخصی، پدیداری یک ملت پیچیده‌تر از عوامل نژادی بوده و توام با عوامل اراده‌ی مشترک، روحیه‌ی جمعی ووقایع تار یخی همچون جنگ، شکست و مصائب مشترک و فتح یا پیروزی که تعیین کننده هویت یک ملت است. همچنین منافع مشترک اقتصادی، سرزمین، احساسات ملی و وابستگی‌های معنوی و ساختار فرهنگی عناصر مشترک بازشناسی یک ملت محسوب می‌شود که درواقع آرمان‌های یک ملت در تارو پود اجتماع آن ملت وجود خواهد داشت.

اینبار نشست فعالان میراث‌فرهنگی در شهرستان بابل با موضوعی کاملا متفاوت آغاز شد. هر چند که موضوع همایش به‌دلیل تعداد اندک و ارتباط ضعیف فعالان با یکدیگر به حاشیه رانده شد اما یه بحث همچنان باقی ماند. وضعیت آثار تاریخی استان‌های کشور با شدت روند تخریب و تعداد اندک فعالانی که دغدغه میراث‌فرهنگی دارند ره به‌جایی می برد؟