تسنیم: سخنگوی شورای نگهبان درباره مسئله تعدد کاندیداها، اقدامات تبلیغاتی شبهه‌ناک دولت در سفرهای استانی، مصادیق رجل سیاسی، کاندیداتوری خاتمی، برگزاری انتخابات رایانه‌ای و ... توضیحاتی را ارائه کرد.

آنچه در ذیل می‌آید، متن کامل گفت‌وگو با عباس‌علی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان است:

در بحث انتخابات ریاست جمهوری، با یک پدیده‌ای که البته نمونه‌ای از آن را ابتدای انقلاب داشتیم، تحت عنوان تعداد بالای کاندیداها روبه‌رو هستیم. قطعاً این تعدد بالای کاندیداهای فعلی خیلی هم مثبت نیست؛ می‌خواستیم در مورد بحث شرایط رجل سیاسی و مؤلفه‌های آن و اینکه اصولاً چه‌کسانی می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا باشند و از فیلتر شورای نگهبان عبور کنند، توضیحاتی را بفرمائید.

بسم اللّه الرّحمن‌ الرّحیم، ما فراتر از قانون اساسی و قانون موضوعه‌ای که شرایط را تعیین کرده است، طبعاً نمی‌توانیم مطلبی را داشته باشیم، شورای نگهبان هم تابع قانون است و این شرایط در قانون اساسی و در اصل 115 ذکر شده است که همه دوستان با متن آن آشنا هستند. درباره رجال مذهبی ــ سیاسی، شرایطی نظیر ایرانی‌الاصل، داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران، مدیر، مدبر و معتقد بودن به مبانی نظام جمهوری اسلامی ایران از جمله شرایط است، اما این شرایط شاید یک مقداری شرایط کلی و کیفی به نظر برسد که ما نیازمند این بودیم و هستیم که معیارهایی کمّی را در این چارچوب تعیین کرده و براساس این معیارها بتوانیم دقیق‌تر برای نامزدهای انتخابات، احراز شرایط داشته باشیم.

شورای نگهبان هم تنها کاری که توانسته انجام دهد تا الآن، این بوده که تلاش کرده یک همفکری را بین اعضا داشته باشد که در خبرها هم منتشر شد که در قالب یک آیین‌نامه ویا دستورالعملی این شرایط را مقداری برای خودمان تبیین کنیم و ببینیم که به‌عنوان مثال مقصود از مدیریت چیست، زیرا ممکن است در رابطه با بحث مدیریت، این بحث مطرح باشد که فرد باید سابقه یک کار اجرایی کلان مثل وزارت ویا معاونت وزیر داشته باشد، یا اینکه نه، مدیرکل هم در این بخش حضور داشته باشد، البته فرمایشات مقام معظم رهبری نیز باید در این زمینه مدنظر قرار گیرد.

این سؤالات همان‌طور که برای شما مطرح می‌شود، برای ما هم مطرح است که آیا سوابق اجرایی خاصی نیاز است یا خیر و آیا اینکه این سوابق اجرایی باید سوابق اجرایی مثبت باشد ویا اینکه هر سابقه اجرایی مطرح است؟

این سؤال مطرح است که مثلاً آیا وزیر استیضاح‌شده مدیر موفق اجرایی محسوب می‌شود؟

به‌عنوان مثال اگر کاندیدایی سابقه وزارت داشته و استیضاح شده باشد، سؤالی که مطرح می‌شود این است که آیا وزیری که استیضاح شده، می‌تواند به‌عنوان یک مدیر موفق سابقه‌ای برای او لحاظ کنیم یا خیر؟ این‌ها بحث‌هایی است که امکان دارد در مباحث حقوقی شورای نگهبان مورد توجه واقع شود، اما واقعیت این است که ما همین اصل را به‌اضافه فرمایشات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدّ ظله‌ العالی)، به‌خصوص در این چند ماه اخیر که شرایط را به‌نوعی تبیین فرمودند، در نظر داریم؛ در همین جا از طرف اعضای شورای نگهبان از مقام معظم رهبری که لطف و عنایت را مثل همیشه نسبت به اعضا و اقدامات شورای نگهبان داشته‌اند، تشکر می‌کنم.

در مباحث عمومی مثال‌هایی را مقام معظم رهبری فرمودند؛ یکی اینکه توانایی اجرایی در صدر قوه مجریه با توانایی اجرایی در پست‌های دیگر متفاوت است و این برای ما یک الگو محسوب می‌شود. البته طبیعی بوده و حکم عقل هم همین است که باید بین وضعیت مدیریت کلان کشور با یک اداره کل تفکیک قائل شویم.

فرمایش اخیر ایشان در مورد اینکه نامزدهای ریاست جمهوری باید برنامه‌محور باشند و برنامه‌ای را ارائه کنند و وعده‌های توخالی به مردم ندهد، نیز برای ما ملاک قرار داده شده است.

نگاه دیگری که در کلام گهربار رهبر انقلاب مورد توجه قرار گرفت این بود که ایشان بحث اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران را به‌نوعی دیگر تبیین فرمودند که کاندیداها باید هم به قانون اساسی اعتقاد داشته باشند و هم وابسته و دلبسته به این قانون باشند، این تعبیرِ بسیار دقیقی بود، یعنی کسی نباید بگوید که من قانون اساسی را فقط چون قانون است می‌خواهم اجرا کنم، بلکه باید یک اعتقاد درونی به قانون اساسی داشته باشد.

در شرایط اصل 115 قانون اساسی لفظ صریح این است که کاندیداهای ریاست جمهوری باید معتقد و مؤمن به نظام جمهوری اسلامی ایران باشند. این اعتقاد و ایمان دو واژه متفاوت هستند که بخشی از آن قلبی و بخش دیگری از آن نیز بروز بیرونی دارد. یعنی کاندیداها باید به مبانی جمهوری اسلامی مؤمن باشند و علاوه بر مؤمن بودن، معتقد هم باشند که این موارد البته کار شورای نگهبان را مقداری دشوار می‌کند و ما باید دقت بیشتری داشته باشیم و تلاش خواهیم کرد که ان‌شاء‌الله این بار تا جایی که امکان‌پذیر است این شرایط را یک بار دیگر برای خودمان مرور کنیم تا برایمان تبیین شود و بتوانیم براساس واقعیت‌های موجود اعلام نظر کنیم.

امیدواریم آئین‌نامه داخلی شورای نگهبان به‌زودی نهایی شود

در مورد آیین‌نامه چندین بار در شورای نگهبان بحث‌های خوبی شده و وقت‌هایی نیز برای رسیدگی به آن صرف شده است و امیدواریم که ان‌شاءالله به‌زودی نهایی شود؛ برحسب ظاهر این، یک آیین‌نامه داخلی و به وظایف داخلی شورای نگهبان مربوط است ولی اگر اعضای شورای نگهبان نظر داشتند، آن را منتشر خواهیم کرد.

با توجه به اینکه مقام معظم رهبری ملاک‌هایی را از جمله برنامه‌محور بودن کاندیداها را مطرح کرده‌اند، آیا شما این برنامه‌ها را از کاندیداها درخواست خواهید کرد و آیا در تأیید یا رد صلاحیت‌ها، این برنامه‌ها مدنظر قرار خواهند گرفت یا خیر؟

تا الآن ما در رویه جاری در شورای نگهبان نداشتیم که برنامه‌ای را از نامزدهای انتخابات اخذ کنیم، ولی پیشنهادات زیادی را در این زمینه داشته‌ایم که از نامزدهای انتخابات دعوت کنیم تا در شورای نگهبان حضور پیدا کرده درباره برنامه‌های‌شان توضیح دهند و احیاناً ویژگی‌هایی را که برای تیم‌های کاری خود مدنظر دارند توضیح دهند، اما هنوز در این زمینه به جمع‌بندی نرسیدیم که اگر به جمع‌بندی برسیم احتمال دارد که ما برنامه‌های نامزدها را دریافت کنیم.

اگر به جمع‌بندی برسیم از کاندیداها درخواست برنامه می‌کنیم

برنامه‌محوری کاندیداها در قالب آیین‌نامه تدوین می‌شود ویا سازوکار دیگری دارد؟

ما به‌هرحال در چارچوب اصل 115 قانون اساسی باید حرکت کنیم و این اصل شرایطی مانند مدیریت و مدبر بودن را بیان کرده که در قالب مدیریت ویا مدبر بودن ما می‌توانیم بحث برنامه را مطرح کنیم که این شرط جدیدی نیست ولی به‌هرحال یک رویکرد جدید می‌تواند باشد که اگر بخواهیم از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ارزیابی داشته باشیم باید ببینیم که سوابق و برنامه‌های او چیست که با این دو فاکتور می‌توانیم ارزیابی دقیق‌تری از صلاحیت‌های نامزدها داشته باشیم.

من معتقدم که نامزدها باید برنامه‌های‌شان را ارائه کنند ولی اینکه اعضای شورای نگهبان قبول کنند که چنین وضعیتی را اجرایی بکنیم، منوط به تصمیم اعضا است.

برخی در عرصه سیاست مطرح می‌کنند که شورای نگهبان اگر به‌عنوان مثال در سال 84 ویا سال 88 بهتر عمل می‌کرد، وضعیت امروز این‌گونه نبود، نظر شما به‌عنوان سخنگوی شورای نگهبان چیست؟

من این موضوع را بارها گفتم که اعضای محترم شورای نگهبان انسان هستند و انسان ممکن است جایز‌الخطا باشد، بهتر است بگوییم جایزا‌لخطاست و ممکن است خطایی مرتکب شود؛ ممکن است روشی را که در یک مقطعی شورای نگهبان اتخاذ کرده که البته نمی‌خواهم آن را تخطئه کنم، در آن زمان روش درستی اجرا شده و الآن ما به این نتیجه رسیدیم که آن روش نمی‌تواند پاسخگو باشد؛ طبیعی است که اشکالاتی ممکن است به رویه شورای نگهبان در گذشته وجود داشته باشند کما اینکه آیندگان هم رویه فعلی ما را ممکن است که نقد کنند، نباید ما از این مطلب هراس داشته باشیم ولی تلاش می‌کنیم که هرچه امکان‌پذیر باشد، روش‌های بهتری را برای بررسی صلاحیت‌ها و احراز شرایط داشته باشیم.

نظر رسمی شورای نگهبان درباره صلاحیت‌ها کی اعلام می‌شود؟

ما فرجه‌های قانونی‌ای داریم که فقط می‌توانیم براساس آن اظهارنظر کنیم، به‌عنوان مثال در مورد انتخابات ریاست جمهوری طبق قانون، مقرر شده که بعد از ثبت‌نام در فاصله پنج روز اول ما در شورای نگهبان اظهار نظر کنیم و پنج روز دیگر هم می‌توانیم این فرصت را تمدید کنیم؛ در این فاصله ما می‌توانیم اعلام نظر داشته باشیم ولی همفکری و مشورت با اعضای شورای نگهبان مانند شکل‌گیری آیین‌نامه می‌تواند از قبل نیز صورت گیرد.

شورای نگهبان نقش فوق‌العاده کلیدی در سپهر سیاسی ایران تاکنون ایفا کرده است. از آغاز دوره اصلاحات یک هجمه و فشار سنگینی به شورای نگهبان وارد شد و یک بازی در مقابله با نقش و کارکرد شورای نگهبان طراحی شد که به‌طور مشخص تولید شبهات متعدد و تهاجم‌های گوناگون و هدایت آن به سطوح مختلف افکار عمومی بود؛ با توجه به اینکه نگاه قالب تحلیل‌گران و سیاست‌مداران بر این است که انتخابات 92 از پیچیدگی‌های بسیار خاصی برخوردار است، شورای نگهبان چه سازوکار و طرحی برای مقابله با بازی روانی دشمن دارد؟

در درجه اول باید بگوییم آنچه واقعاً می‌تواند حلال مشکلات بوده و کمک کند به همه ما در همه مقاطع، توکل به خدای بزرگ است و همان‌طور که خداوند در گذشته واقعاً عنایت ویژه‌ای داشته است، در آینده هم به‌امید خدا به همین صورت خواهد بود ولی در بحث راهکارها، به‌هرحال شورای نگهبان مورد هجمه‌های مختلف است، زیرا افرادی که به‌نوعی در بحث انتخابات با شورای نگهبان در ارتباط هستند، بعضاً ناراضی می‌شوند، این هم به‌دلیل این است که شورای نگهبان وظیفه قانونی خود را انجام داده نمی‌تواند خلاف نظر قانونی خود عمل کند.

دشمن هم این وضعیت و جایگاه را به‌خوبی دریافته و هجمه‌های زیادی دارد. ما باید در درجه اول سعی کنیم در مرز قانون حرکت کنیم. شورای نگهبان تنها ابزاری که دارد، قانون است و اگر در مسیر قانون حرکت کنیم، همان‌طور که مورد تأکید مقام معظم رهبری هم بوده، ما هیچ نگرانی‌ای از هیچ‌کس و هیچ‌ فردی نداریم؛ در انتخابات 88 هم صحبت ما این بود و اعلام کردیم که ما براساس قانون تصمیم‌گیری و نظارت کرده‌ایم و هیچ نگرانی از هیچ‌کدام از نامزدها و طرفداران آن‌ها نداریم، زیرا وظیفه قانونی خود را انجام داده‌ایم.

فکر می‌کنم که اگر شورای نگهبان در درجه اول بتواند با اجرای صحیح قانون وظایف خودش را در مرحله اول انجام دهد و در بخش بعد هم بتواند در بخش رسانه‌ای اقدامات خودش را برای مردم شریف تشریح کند، فکر می‌کنم مشکلی وجود ندارد. ما این را قبول داریم که در بحث رسانه و اطلاع‌رسانی ضعف‌هایی داشتیم که تلاش داریم ان‌شاءالله این موضوع جبران شود، اما مهم‌تر از آن، اجرای قانون است که همه اعضای شورای نگهبان مدنظرشان بوده و هست و این بار هم بر همین اساس حرکت می‌کنیم.

اعضای شورای نگهبان برای کاندیداهای تأیید صلاحیت شده سقفی قائل خواهند بود ویا اگر تا یک‌صد نفر هم فاکتورها را داشته باشند می‌توانند کاندید شوند؟

طبق قانون هیچ‌گونه محدودیتی برای تعداد نامزدها نمی‌توانیم داشته باشیم و طبعاً این حق به همه شهروندان ما داده شده که چنانچه حائز شرایط باشند اقدام به ثبت‌نام بکنند، بنابراین ما هیچ‌گونه محدودیتی در تعداد و افراد نداریم و تنها محدودیت، انطباق شرایط با مصادیق است.

شورای نگهبان هنوز وارد بررسی مقدماتی صلاحیت‌ها نشده است

با توجه به اینکه تعداد کاندیداها زیاد است و به 20 نفر هم رسیده، شورای نگهبان در این مرحله وارد بررسی مقدماتی صلاحیت‌ها شده یا خیر؟

خیر، زیرا طبق قانون نمی‌توانیم وارد شویم. در بررسی صلاحیت‌ها ما ناچاریم که منتظر بمانیم تا ثبت‌نام‌ها انجام شود، ممکن است برخی از این افرادی که اعلام کاندیداتوری کرده‌اند، ثبت‌نام نکنند، بنابراین ضرورتی ندارد که ما وارد شویم، البته این انتقاد را ما همیشه از قانون انتخابات چه در مجلس و چه در ریاست جمهوری داشته‌ایم که فرصتی را که برای بررسی صلاحیت‌ها به ما داده‌اند، بسیار کم است. هم فرصت بررسی صلاحیت‌ها و هم فرصت بررسی شکایات بسیار محدود است، اما ما خودمان را با همین فرصت کم تطبیق داده‌ایم و ان‌شاءالله این بار هم در بازه زمانی که قانون برای ما در نظر گرفته است، نظر شورای نگهبان اعلام خواهد شد.

تبلیغات پیش از موعد قطعاً تخلف انتخاباتی است و همچنین استفاده از بیت‌المال برای تبلیغات نیز تخلف محسوب می‌شود. اما در حال حاضر در سفرهای استانی یا برخی برنامه‌هایی که دولت برگزار می‌کند، چنین موردی به‌وضوح قابل مشاهده است و کارهایی با شائبه تبلیغ برای آقای مشایی در سفرهای استانی و از بودجه بیت‌المال دیده می‌شود، آیا در این زمینه تذکری به دولت داده شده است یا خیر و اگر دولت کاندیدایی داشته باشد، این موضوع در بررسی صلاحیت‌ها لحاظ خواهد شد؟

واقعیت این است‌که قانون شفاف و روشن نیست و مقصود از تبلیغات روشن نشده است، بنابراین شورای نگهبان خیلی نمی‌تواند در این جهت اقدام مؤثری را انجام دهد.

قانون در مورد مقصود از تبلیغات انتخاباتی روشن نیست

یکی از مواردی که همیشه در رابطه با اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری پیشنهاد ما بوده، بحث تبلیغات است، یعنی تبلیغات تعریف شود چرا که تعریف مشخصی از تبلیغات وجود ندارد. طبیعتاً بعضی از نامزدها چنین وضعیتی دارند و اختصاصی به یک گروه هم ندارد. تقریباً تمامی افرادی که در حال حاضر در معرض ورود به گردونه انتخابات هستند، به‌نوعی تبلیغات را شروع کرده‌اند. از یک طرف ما منع قانونی در این زمینه نداریم و از طرف دیگر ماهیت این اقدامات، اقدامات تبلیغاتی است و هیچ مرجعی هم نمی‌تواند برخوردی را داشته باشد.

در ادوار گذشته و در انتخابات مجلس و انتخابات خبرگان رهبری در مواردی تبلیغات غیرواقعی انجام گرفت که نسبت به بررسی صلاحیت آنها تجدیدنظر شد. ما در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری تاکنون چنین رویه‌ای را نداشته‌ایم. ممکن است که اینها در بررسی صلاحیت‌ها مدنظر قرار بگیرد، اما فراتر از آن، استفاده از اموال دولتی منع قانونی دارد و در ماده 68 قانون انتخابات ریاست جمهوری صراحتاً استفاده از اموال دولتی و عمومی را منع کرده و این کار نقض قانون است و اگر کسی خلاف آن را عمل کند، شرعاً و قانوناً اشکال دارد.

طبیعی است که مردم انتظار دارند، افرادی‌که مدعی یک پست عالی کشور هستند، مرتکب خلاف نشوند. اگر‌چنین کاری انجام شود هم دادگستری می‌تواند بررسی کند و فکر می‌کنم مهمترین ضمانت اجرایی آن رأی مردم است که مردم به این افرادی که مرتکب تخلف می‌شوند، رأی ندهند.

تذکر کتبی شورای نگهبان به مقامات اجرایی برخی استان‌ها

آیا شورای نگهبان می‌تواند شکایت انجام دهد؟

ما می‌توانیم گزارش دهیم و اگر گزارش‌هایی به دست ما برسد رسیدگی می‌کنیم. برخی موارد را هم تذکر داده‌ایم. البته در برخی از استان‌ها افرادی که در معرض نامزدی بوده‌اند، با هماهنگی دفاتر نظارتی ما به آنها تذکر دادند و به مقامات اجرایی برخی استان‌ها تذکر داده شد و به‌صورت مکتوب اعلام شد که این‌ها خلاف است و در پرونده‌های آنها ثبت شده است.

آیا موردی به دادگستری ارجاع شده است؟

قوه قضائیه ستاد پیشگیری از جرایم انتخاباتی را تشکیل داده و هفته‌ای یک بار نشستی با حضور دادستان کل کشور و نماینده شورای نگهبان برگزار و گزارش‌ها در آنجا مطرح می‌شود.

آیا در بحث احراز صلاحیت‌ها، نسبت‌های خانوادگی لحاظ می‌شود؟ مثلاً اگر کاندیدایی یکی از بستگان نسبی‌اش جزو کسانی باشد که ضدانقلاب باشد یا با نظام جمهوری اسلامی زاویه داشته باشد، آن را ملاک قرار می‌دهید؟

به‌هرحال عرض کردم، آن شرایط، شرایطی کلی و کیفی است و می‌تواند مدنظر قرار بگیرد، ولی اینکه نتیجه چه می‌شود معلوم نیست. ممکن است در یک مورد با توجه به وضعیت‌های آن فرد و توانمندی‌ها و خدماتی که داشته است، آقایان (اعضای شورای نگهبان) نظر مثبتی داشته باشند، ولی در جای دیگر ممکن است نظر منفی داشته باشند و این می‌تواند مؤثر باشد ولی الزاماً این نیست که منجر به نفی صلاحیت شود.

در خصوص بحث فتنه و انحراف نظر شورای نگهبان چیست؟ به‌خصوص اخیراً تبلیغاتی در جبهه موسوم به اصلاح‌طلبان روی آقای خاتمی انجام می‌شود. با توجه به اینکه حمایت وی از فتنه، بعد از انتخابات سال 88 محرز بود، ولی در حال حاضر روی وی مانور داده می‌شود؛ فکر می‌کنید چرا این کار انجام می‌شود و ثانیاً شورای نگهبان علناً و رسماً چه نظری درباره آقای خاتمی دارد؟ با توجه به اینکه سوابق وی روشن است و اعضای شورای نگهبان کارنامه آقای خاتمی در فتنه را به‌وضوح مشاهده کردند.

البته حالا نمی‌توانم نسبت به اشخاص نظری بدهم. اشخاص زمانی که ثبت‌نام کردند، نسبت به آنها اعلام نظر می‌شود، اما آن چیزی که مهم است، کسانی که براساس اصل 115 قانون اساسی فاقد این شرایط باشند و به‌نوعی مقابل نظام قرار گرفته باشند، فرقی هم نمی‌کند چه قبل و چه بعد، حتماً در شورای نگهبان مدنظر قرار خواهد گرفت. ما نمی‌توانیم نسبت به کسانی که خدشه‌ای به نظام جمهوری اسلامی وارد کردند، بی‌تفاوت باشیم. اما اینکه چگونه باشد و چه‌کسانی باشند و با چه درجه‌ای باشند‌، باید در شورای نگهبان مطرح شود و براساس نظر جمعی اعلام نظر شود.

نمی‌توانیم نسبت به کسانی که خدشه‌ای به نظام وارد کردند، بی‌تفاوت باشیم

شورای نگهبان بر اساس قانون از همه گروه‌ها و جناح‌هایی که در چارچوب نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت دارند و اقداماتی انجام می‌دهند و در مسیر نظام جمهوری اسلامی ایران هستند، استقبال می‌کند. اما قطعاً شورای نگهبان برای کسانی که خدشه‌ای به نظام وارد کردند، فرش قرمز پهن نخواهد کرد.

در خصوص رأی‌‌گیری رایانه‌ای در انتخابات ریاست جمهوری، آخرین وضعیت چیست و شورای نگهبان چه مذاکراتی با وزارت کشور انجام داده است؟

البته دوستان وزارت کشور باید در این زمینه اطلاع‌رسانی کنند، چرا که بحث اجرایی است. اما من فکر نمی‌کنم بیش از آن چیزی که در انتخابات مجلس نهم داشتیم که به‌صورت آزمایشی در برخی حوزه‌ها انتخابات رایانه‌ای برگزار شد، چیز دیگری داشته باشیم. چرا که ظاهراً دوستان در وزارت کشور مشکلاتی داشتند و امیدواریم در دوره‌های بعد شاهد باشیم که انتخابات به‌صورت کامل رایانه‌‌ای برگزار شود، ولی فکر نمی‌کنم فراتر از آن چیزی که در مجلس نهم بود، انجام شود.

احتمالاً میزان برگزاری انتخابات رایانه‌ای به همان میزان انتخابات مجلس خواهد بود

ظاهراً مجوز برگزاری رایانه‌ای انتخابات به‌لحاظ امنیتی باید از سوی شورای نگهبان صادر شود؟

بحث‌های امنیتی و امکان نظارت و اینکه اطمینان حاصل شود که مشکلات فنی وجود نداشته باشد، توسط شورای نگهبان انجام می‌شود و کارشناسان ما جلسات متعددی داشتند، ولی نتوانستند به یک جمع‌بندی نهایی برسند و به همین دلیل این بار نیز مانند مجلس نهم که در چند حوزه به‌صورت آزمایشی در برخی از حوزه‌‌ها برگزار شد، این بار هم در همان حد و اندازه خواهد بود.

در سال 88 کاندیداهایی با این عنوان که قانون را قبول داریم وارد عرصه انتخابات شدند اما بعد از اینکه شکست خوردند اعلام کردند که قانون را قبول نداریم، آیا تدبیری اندیشیده شده که چنین اتفاقی در انتخابات 92 نیفتد یا به‌طور مثال تعهدی از کاندیداها گرفته شود؟

البته این بی‌تعهدی برخی از نامزدها بود‌ که خود را طوری جلوه می‌دهند و بعد خلاف آن عمل می‌کنند. ما راهکار خاصی نداریم مگر اینکه به سوابق افراد رجوع کنیم تا بررسی دقیق‌تری انجام شود. اگر کسی تعهدی بدهد و بعد تعهد خود را نقض کند، چه ضمانت اجرایی وجود دارد؟ ضمانت اجرایی آن، این می‌شود که مردم او را عقب خواهند زد. مانند قضیه فتنه که مشاهده کردیم مردم در 9 دی به میدان آمدند و پاسخ آنها را دادند و این در عرصه سیاسی و اجتماعی بهترین ضمانت اجرا است.

تا زمانی که خود مردم در صحنه باشند، مشکلی به وجود نخواهد آمد. البته ما تلاش خواهیم کرد که دقت‌ بیشتری را در این جهت داشته باشیم که افراد چنین مشکلاتی را به‌وجود نیاورند، اما انسان است و انسان نیز در معرض خطا و تغییر و تحول است که آن نیز از دست ما خارج است.

انتخابات شوراها آیا با قانون جدید برگزار می‌شود؟

قانون، ابلاغ شده است و برای اجرا رفته است و حتماً لازم‌الاجراست.

شورای نگهبان برخی اعضای هیئت اجرایی مرکزی انتخابات را تأیید کرد

هیئت اجرایی مرکزی انتخابات ریاست‌جمهوری چه‌زمان تشکیل می‌شود؟

در حال حاضر مشغول رایزنی هستیم و وزارت کشور اسامی را در سه مرتبه اعلام کرده و ما بررسی کردیم. برخی از آنها مورد موافقت قرار گرفت و بقیه هم در حال تبادل اسامی است و ان‌شاءالله زمانی که تکمیل شد هیئت شکل خواهد گرفت.

آیا زمان تشکیل هیئت اجرایی مرکزی انتخابات دیر نشده است؟ چرا که در قانون آمده است حداقل چهار ماه قبل از انتخابات باید این هیئت تشکیل بشود؟