از اواخر سال گذشته تاکنون سوآپ نفت خام ایران به منظور انتقال نفت کشورهای حاشیه دریای خزر به خلیج فارس بریا چندین بار متوالی متوقف شده است.

وزارت نفت هنوز درباره دلایل توقف سوآپ نفت خام اظهار نظری نکرده است اما یک مقام مسئول در وزارت نفت امروز چهارشنبه 21 فروردین ماه در جمع خبرنگاران دلیل توقف سوآپ نفت کشور را تصمیم امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد.

در حال حاضر سوآپ نفت در حالی در منطقه دریای خزر متوقف شده است که اسفند ماه سال گذشته و در آستانه برگزاری نشست وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو سازمان اکو، ایران طرح افزایش ظرفیت سوآپ نفت به 500 هزار بشکه در روز را در مدار بهره‌برداری قرار داده است.

با وجود ایجاد زیرساخت‌هایی همچون احداث خط لوله انتقال نفت، ساخت تاسیسات تحویل، بارگیری در پایانه نفتی نکا و مخازن ذخیره سازی و صرف میلیاردها دلار سرمایه گذاری اما استفاده‌ای از این تاسیسات نفتی نمی شود.

ایران در حد فاصل سال های 88 تا 89 به طور متوسط روزانه بین 50 تا 100 هزار بشکه نفت خام سوآپ کرده است و حتی در این سالها رکورد سوآپ روزانه 126 هزار بشکه نفت خام در روز به ثبت رسیده است.

با وجود توقف عملیات سوآپ، شرکت ملی نفت ایران سه برنامه کوتاه، میان و بلند مدت برای توسعه زیر ساخت‌های ساحلی و بندری افزایش ظرفیت سوآپ نفت در پایانه نفتی شمال (بندر نکا) در دستور کار قرار داده است.

پیش بینی می شود با اجرا و تکمیل طرحهای مختلف توسعه‌ای، ظرفیت این حوضچه فراساحلی از 200 هزار بشکه در روز فعلی به 500 هزار بشکه و در سال‌های آینده با اجرای برنامه‌های میان و بلند مدت به ترتیب به 1.5 میلیون و 2.5 میلیون بشکه در روز افزایش یابد.

در همین حال مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش نفتی پیشتر اعلام کرده بودند: احداث مخازن تعادلی در حاشیه دریای خزر امنیت تامین خوراک رسانی به تاسیسات پالایشگاهی همچون پالایشگاه‌های نفت تهران و تبریز را تامین می‌کند.

برای انجام مراحل طراحی، ساخت، نصب و راه‌اندازی مخازن تعادلی نفت ساری- مغانک حدود 400 میلیارد ریال سرمایه گذاری شده که در فاز نخست این پروژه ظرفیت انتقال نفت از پایانه نکا تا تاسیسات ری و در فاز دوم در بخش فرآورش شامل انجام عملیات در پالایشگاه های تهران و تبریز و ساخت پایانه نفتی نکا به بهره‌برداری رسیده است.

پیش بینی می شود به زودی با اجرای پروژه مخازن ساری – مغانک فاز سوم عملیات اجرایی این طرح افزایش سوآپ نفت به‌طور کامل به اتمام برسد.