جوان آنلاین: تقريباً از آغاز امسال صدها و بلكه هزار‌ها دستور براي كنترل قيمت‌ها از بالاترين مقام اجرايي تا مقام‌هاي نظارتي و سازمانهاي تعيين‌كننده قيمت صادر شده كه بازارهاي مختلف و همه كالاها از آن عبور كرده است كه جنجالي‌ترين آنها شير، خودرو، مرغ، گوشت، شوينده‌ها و...بوده‌اند. هريك از اينها بارها قيمت‌هاي خود را بالا بردند و هر بار سازمانهاي قيمت‌گذار و دولتي‌ها به رغم نشست‌هاي جنجالي و رسانه‌اي با عقب‌نشيني، حق را به سيستم بازار (يعني تعادل عرضه و تقاضا بر اساس قيمت) داده و بي‌سر و صدا ادعاي خود را پس گرفته‌اند، قيمت‌ها مسير افزايش را پيمودند تا تورم حتي بر اساس محاسبات بانك مركزي هم نمود خود را نشان دهد و به رقم ۵/۳۱ درصد در پايان سال برسد.
اين يك واقعيتي است كه نگارنده در روزهاي پاياني بهار بر آن تأكيد كرد و در يادداشتي تفاوت بين گران فروشي و گران شدن كالا را به تشريح توضيح داد.
اين مقدمه از اين جهت آورده شد كه به مسئله پسته و تحريم آن بپردازم كه آيا اساساً اين نوع تحريم در كاهش قيمت چنين كالاهايي مؤثر است يا نه؟ و آيا ژست و حتي تهديد واقعي چنين بازارهايي كارآمدند؟ آيا اساساً تبليغ درباره چنين اقداماتي كه با پيامك از تصميم نخريدن جمعي از متدينين در جامعه خبر داده و در جامعه پخش مي‌شود، مي‌تواند عرضه‌كنندگان را نگران كند؟
پاسخ اين سؤال اگر در كشوري بود كه عرضه‌كننده نگران از دست دادن بازارش بود، بي‌شك مثبت است اما با توجه به توضيحات بالا به نظر نمي‌رسد توزيع‌كنندگان و حتي طراحان پيامك و دولتمرداني كه معترض به گراني هستند، نگران نخريدن پسته از سوي مردم باشند زيرا وقتي ارزش پول كاهش مي‌يابد و ارزش ذاتي كلا بيشتر از آني است كه حتي در ذهن مردم و دولتمردان است، به طور يقين قابليت عرضه در بازار ديگر يا جاي ديگري در اين دهكده جهاني را دارد. و چه با يك اقدام همگاني و چه بر اساس تصميم مبتني بر منطق اقتصادي بالاخره چنين كالايي از سبد هزينه‌اي خانوارهاي طبقه متوسط به پايين حذف مي‌شود.
وگرنه التماس‌ها و قيمت‌هاي عرضه‌كنندگان و صادركنندگان پسته در زماني كه پسته در بازار خارجي تحريم شد يا بر اثر ميزان بيش از حد افلاتوكسين هنوز از يادها نرفته است.
از همين رو است كه صادركننده عمده پسته كه گفته مي‌شود قيمت پسته را در دفتر‌هاي كار خود (در لندن و كاليفرنيا) تعيين مي‌كند، بيشتر از آن كه نگران از دست دادن بازار داخلي باشد، با طرح رقابت پسته امريكايي نگراني خود را براي از دست دادن بازارهاي جهاني رسانه‌اي مي‌كند و عمر تصميم آني ممنوعيت شش ماهه پسته معاون اول رئيس‌جمهور كمتر از دو روز است و روز گذشته مي‌گويد: دو نفر در بازار پسته فتنه كردند !
به ديگر سخن با توجه به بالارفتن قيمت ارز كه به شدت صادرات را با‌صرفه كرده است نمي‌توان به روش‌هاي قهري – دولتي و حتي روش تحريم مردمي يا حتي تركيبي از اين دو با اين گراني‌ها و براي چنين كالاهايي تعيين تكليف كرد. در علم اقتصاد حركت قيمت‌هاي اين نوع كالاها، تنها مسيري كه كل اقتصاد در آن است را به تصميم سازان نشان مي‌دهد. آن هم نه به عنوان يك حركت صرفاً خارج از اخلاق كه با حركتي اخلاق‌مدارانه قابل هدايت باشد، بلكه قيمت‌هاي چنين محصولاتي علامتي است از وضعيت اقتصادي كه بايد به جاي برخورد با معلول‌هايي اين‌چنيني مقابله با علت در دستور كار قرار گيرد و چنانچه مقابله با علت در كوتاه‌مدت جواب نمي‌دهد، چنين حركت‌هاي اخلاق‌مدارانه را نبايد براي كارهايي كه نتيجه‌اش چندان با ميزان عمل متناسب نيست، خرج كرد. ما به يقين در مسير تحريم‌ها بيشتر نيازمند اجراي اين نوع روش‌ها هستيم.
2004- 2024 IranPressNews.com -