روزنامه جوان: چرا در اقتصاد ايران بايد محصولات كشاورزي داخلي صادر شود و محصولات كشاورزي خارجي وارد شود؟ چرا بايد پسته به خارج صادر شود و از چين وارد شود و همين طور چرا بايد گوشت خوب ايراني صادر شود و گوشت بيكيفيت وارد شود؟
امروز براي اينكه اقتصاد ايران را خوب نشان دهند به آمار رو به رشد صادرات استناد ميكنند ولي به نظر ميرسد كه صادرات انعكاس وضعيت بهبود اقتصاد ايران نيست، علت آن است كه صادراتي انعكاس دهنده رونق اقتصادي است كه به علت صرفههاي ناشي از مقياس باشد نه اينكه صادركنندگان به دنبال كسب ارز براي گرانفروشي آن باشند.
صرفههاي ناشي از مقياس به اين معناست كه بنگاههاي توليدي به مرحلهاي از توليد رسيدهاند كه با افزايش توليد، هزينههاي متوسط آنها كاهش و از اين ناحيه سودشان افزايش مييابد، اين شرايط زماني نصيب بنگاههاي توليدي ميشود كه از طريق تحقيق و توسعه منظم و پايدار، منحني هزينههاي متغير كوتاه مدت خود را مرتب به پايين منتقل كرده باشند. در حقيقت افزايش صادرات هم اكنون باز هم اعطاي يارانه از جيب مردم به صادركنندگان است؛ چراكه دولت براي كنترل قيمتهاي مواد توليد داخل كه حتي كفاف مصرف داخل را هم نميدهد، مجبور به واردات بيشتر براي كنترل قيمتهاي بازار است و از سوي ديگر صادركنندگان محصولات مشابه و حتي كالاهاي جايگزين را از پياز و سيب زميني تا گوشت، خودرو و ... را به خارج صادر ميكنند. در چنين شرايطي بنگاههاي توليدي براي اينكه بتوانند روي منحني هزينههاي متوسط نزولي بلند مدت خود حركت كنند، نياز به افزايش توليد دارند و براي افزايش توليد خود نيازمند وجود تقاضا هستند و تا زماني كه اين تقاضا در داخل وجود داشته باشد با مشكلي مواجه نخواهند شد ولي به محض آنكه احساس نمايند تقاضاي داخلي اجازه توليد بيشتر به آنها را نميدهند روي به سمت بازارهاي خارجي و تقاضاي خارجي ميآورند؛ چراكه سودشان در افزايش توليد است. لذا در اقتصاد سالم و رقابتي بنگاههاي توليدي از آن جهت صادركننده ميشوند كه از طريق تحقيق و توسعه منظم و پايدار روز به روز به ارتقاي ظرفيتهاي خود پرداختهاند. اين صادرات انعكاسدهنده طرف عرضه پويا و رونق اقتصادي است.
حال در اقتصاد ايران صادرات به علت تحقيق و توسعه، پايدار و منظم نيست، هدف از صادرات كسب ارز است و ارز نيز براي اين بسيار مطلوب شده است كه بنگاههاي صادركننده ميتوانند آن را در داخل گران بفروشند، بنابراين ميتوان صادرات را به جاي آنكه انعكاس رونق و قوي كردن توليد داخلي دانست، آن را انعكاس دهنده سفته بازي در اقتصاد ايران دانست، زماني كه صادركنندگان از عرضه محصولات خود در داخل ممانعت ميورزند، به تورم ساختاري در داخل دامن ميزنند. اينگونه صادرات نه تنها اجازه واردات و افزايش قدرت مافياي اقتصادي در داخل را ميدهد، بلكه از آنجا كه صادركنندگان به دنبال گرانتر فروختن ارز خود هستند از اين ناحيه، دلالي و سفته بازي در داخل تشديد ميشود و ارز گرانتر ميشود و ارز گران شده خود كمك به تشديد اين روند ميكند. اينگونه صادرات انعكاس توسعه توسعه نيافتگي است. راه علاج اين است كه از طريق مشوقهايي توليدكنندگان را تشويق به عرضه محصول در داخل نماييم، اگر به توليدكنندگان داخلي اين وعده را بدهيم كه در صورت عرضه محصول خود در داخل بازدهي و سود بيشتر از گرانفروشي نصيبشان خواهد شد اين دور باطل از بين خواهد رفت.
یکشنبه، 13 اسفند ماه 1391 برابر با 2013-03-03 ساعت 02:032004- 2024 IranPressNews.com -