روزنامه خراسان: -"نه به جون اوستا نمي شه. ماشين آهن داره مي ياد. نمي شه که کارو خوابوند. شما اون کارو بسپر به وردستت بيا اينجا. من به مردم قول دادم بايد تا تابستون تحويل بدم ساختمونو."
ظاهرا که مهندس يا معمار حاذق و دلسوزي است. اين را دوندگي هاي زياد و جوش زدن ها و کفش و لباس خاک آلودش مي گويد. تلفنش هم که دايم زنگ مي خورد. ولي آخرين مکالمه اش حيرانم مي کند.
-"جونم؟ سلام. شماييد؟ حال کوچولوتون بهتر شد؟ خب شکر. ولي داروهايي را که نسخه کردم قطع نکنيد. تا آخر بايد مصرف شود. به خصوص آنتي بيوتيک. ولي اون شربت ايبوپروفن رو فقط وقتي تب مي کنه بهش بديد وگرنه قطعش کنيد. مراقب باشيد که قبلش حتما معده بچه پر باشه. هفته ديگه هم بياريدش مطب ببينمش. منتها قبلش تماس بگيريد ببينم اون روز مي رم مطب يا نه."
دوباره به کفش ها و لباسش نگاه مي کنم. گيج شده ام. اين بار او شماره اي را مي گيرد و: "کجايي اوس رجب؟ بابا آهنارو آوردن. علاف شماييم ها. بجنب داداش بجنب که کار معطله."
از سر کارگر ساختمان در باره اش مي پرسم مي گويد: "کي؟ آقاي دکتر؟ خوب دکتره ديگه. مي گه کار و بار خرابه، کاهو بازاره، زده تو کار ساخت و ساز. واسه ما هم خوب شده. کارگرا هر روز با دفترچه بيمه خودشون و خونوادشون ميان سر کار. گاهي بعضيارو ويزيت مي کنه و دوا مي ده. مهرش هميشه تو جيبشه بنده خدا."
روزگار بد پزشکان عمومي
آن گونه که از شواهد و قراين پيداست و گفته هاي مسئولان حاکي از آن است، هم اکنون از هر ۸ پزشک عمومي، ۵ نفر از زمان فارغ التحصيلي، روپوش سفيد پزشکي را تا کرده اند و ميان ديگر يادگارهاي دوران دانشجويي گذاشته اند در کمد، چون بيماراني که بايد بيايند سراغ شان، براي ساده ترين بيماري ها يک راست مي روند سراغ متخصص ها و فوق، متخصص ها.
"محمد حسن طريقت منفرد" سرپرست وزارت بهداشت اين روزها زياد با رسانه ها گفت وگو مي کند و حرف هايش، چه آن وقت ها که از برنامه هايش تا ۴ ماه آينده مي گويد و چه آن وقت ها که کمبود ها را گوشزد مي کند مورد توجه ويژه مخاطبان است، مثل حرف هاي اخيرش درباره پزشکان عمومي که اعلام کرد از 80 هزار پزشک عمومي حدود 50 هزار نفر در حرفه خودشان کار نمي کنند و پزشکي عمومي رو به نابودي است چرا که مردم و در نگاهي کلي تر سيستم درماني در کشورمان تخصص گراست.
او اعلام کرد: امروز طب عمومي و مراقبت هاي اوليه از جايگاه بالايي در نظام سلامت برخوردار نيست و اگرچه بيش از 60 درصد پزشکان عمومي بيکارند، اما نظام سلامت به تک تک آن ها نياز دارد يعني نبودشان براي نظام سلامت گران تمام مي شود.
دکتر "نيک نژاد" معاون انتظامي سازمان نظام پزشکي نيز دستمزد کم پزشکان عمومي را از مسائل اين حوزه مي داند و مي گويد: در بخش دولتي و خصوصي متاسفانه تعيين تعرفه مناسب نيست و يک پزشک عمومي نمي تواند مطبي داير کند و به طبابت مستقيم بپردازد.
وي با بيان اين که مقدار وجه دريافتي پزشکان عمومي کفاف زندگي معمولي را نمي دهد اضافه مي کند: در چنين شرايطي، پزشک عمومي ناچار مي شود به کار ديگري بپردازد يا اين که در اختيار گروه هاي موسس ساختمان هاي پزشکان قرار بگيرد که در مواردي استثمار مي شود و با حقوق بسيار محدود وظايف مختلفي از نام برده تقاضا مي شود که در مواردي اجراي اين وظايف مغاير با مقررات دولتي است.
دکتر نيک نژاد با اشاره به اين که پزشک عمومي، پزشک اول روستا ها، اورژانس ها و خط مقدم سلامت جامعه است اضافه مي کند: در حوزه پزشکان عمومي بايد پروتکل مربوط به نحوه انجام وظيفه پزشکان عمومي معين شود.
البته برخي از کارشناسان هم معتقدند عليرغم اينکه براي پزشکان عمومي در روستاها و بخش ها زمينه طبابت وجود دارد، ولي اغلب پزشکان عمومي خواهان کار در شهرهاي بزرگ هستند.
از مطب تا پاي ساختمان!
براي شنيدن درد دل پزشکان عمومي، به ويژه نوع تازه مطب دار شده اش نيازي نيست زياد بگردي. بيشتر آن ها آماده صحبت هستند و البته از شرايط گله مند. دکتر ک-ل ۲ سالي است که مطب زده. زير تابلواش هم مثل بقيه نوشته "داخلي- اطفال- عمومي" ولي آن گونه که خود مي گويد روزي 5 يا حداکثر 6 بيمار دارد که حتي کرايه مطبش را هم تامين نمي کند. چند ماهي از سر ناچاري با يکي از شرکت هاي حمل و نقل ريلي قرارداد بسته و پزشک قطار شده بود ولي گويا حقوق آن جا پول تو جيبي اش هم نمي شده و مثل پزشکان پيش از خود، خيلي زود استعفا مي دهد.
اکنون اما از درآمدش راضي است و خدا را شکر مي کند. زده است به کار ساخت و ساز و مي گويد درآمدش آبرومندانه است و مي تواند به همکارانش فخر بفروشد!
هم اکنون ويزيت يک پزشک عمومي که در بخش خصوصي فعاليت مي کند ۹۰۰۰ تومان است که البته خود پزشکان معتقدند با توجه به تورم ،نرخ استهلاک سرمايه و ارزش خدمات، مبلغ اندکي است و دولت هم از آن جايي که مي خواهد قيمت همه چيز را کنترل کند رقم ۵۰۰۰ تومان را رقم مناسبي مي داند.
ک-م از پزشکان عمومي قديمي است ولي حتي او از اين وضعيت ناراضي است و مي گويد: دولت و شرکت هاي بيمه هر روز سهم خود را از درمان کاهش مي دهند و آن را به گردن مردم مي اندازند. همچنان که بيمه ها اکنون از کل مبلغ ويزيت، فقط 2950 تومان آن را مي پردازند و به صراحت مي گويند، بقيه را از مردم بگيريد.
همکار ديگرش که در حال انجام کارهاي مهاجرتش به يکي از کشورهاي منطقه است نيز مي گويد: هرگز نمي خواهم فرزندم وارد حرفه پزشکي بشود و مي توانم اطمينان بدهم که اکثر قريب به اتفاق پزشکان نيز دوست ندارند فرزندانشان وارد حرفه پزشکي چه عمومي و چه تخصص بشوند. البته پزشکان قديمي در اين ميان تفاوت دارند و احتمالاً ديد آن ها به حرفه پزشکي با ديد جوان ترها متفاوت است.
به گفته وي به دليل تعداد بالاي پزشکان متخصص و تمايل مردم به مراجعه به پزشک هاي متخصص در تهران عموماً بيماري براي پزشکان عمومي نمي ماند و بيشتر پزشکان عمومي مطب ندارند. اکنون بهترين حالت طبابت براي يک پزشک عمومي ساعتي 10 هزار تومان است که مي تواند در کلينيک هاي مختلف فعاليت کند و در بهترين حالت در يک نوبت 12 ساعته مي تواند 120 هزار تومان درآمد داشته باشد و با توجه به تعدد متخصص ها درآمد فعلي پزشک ها خيلي پايين آمده است.
در پزشکي کارهايي که عملياتي باشد پول ساز است و به همين دليل پزشک هاي عمومي به سمت کارهاي عمومي رفته اند. از زيبايي پوست و مو گرفته تا حجامت و طب سوزني همه جزو اين دسته هستند. البته در اين بين برخي از پزشکان متخصص در رشته زيبايي متضرر مي شوند چون خدمات آن ها را پزشک هاي عمومي نيز انجام مي دهند.
در اين جا بد نيست به صحبت هاي نايب رئيس انجمن پزشکان عمومي ايران در اين باره نيز توجه کنيم. دکتر "مسلمي فرد" با اعلام رقم بيکاران يا رها کنندگان شغل پزشکي در حوزه پزشکان عمومي مي گويد: با توجه به بررسي هاي انجام شده هم اکنون حدود ۱۳۵۰۰ پزشک عمومي در کشور هستند که به شغلي غير از طبابت مشغول هستند و به علت شرايط نامناسب اقتصادي و تبعيض هاي موجود در اين حوزه امکان فعاليت در اين بخش را ندارند.
دکتر "عزت ا... گل عليزاده" عضو شوراي عالي نظام پزشکي نيز در اين باره مي گويد: پزشکان عمومي با وجود تنوع و تعدد خدماتي که در نظام سلامت ارائه مي دهند با مشکلات و معضلات عديده اي مواجه هستند. شايد اصلي ترين تقاضاي آن ها افزايش حقوق و مزاياي پزشکان عمومي وزارت بهداشت باشد. حقوق يک پزشک عمومي استخدامي کمتر از ۶ ميليون ريال بوده و در بعضي موارد با حقوق يک بهورز برابري مي کند در حالي که معادل نصف ميزان حقوق يک پزشک عمومي در استخدام وزارت آموزش و پرورش است.
وي اضافه مي کند: موضوع بيکاري پزشکان عمومي يکي از تناقض هاي موجود در نظام سلامت ماست. چرا که از يک سو بعضي از مناطق کشور کمبود پزشک دارد و از سوي ديگر حدود ۱۲ هزار پزشک عمومي بيکار داريم. بيکاري و اشتغال به حرف غير پزشکي صدمات جبران ناپذيري را وارد کرده و باعث تضعيف و تخريب وجهه پزشکي در نزد عموم مردم شده است. تا جايي که بسياري از نخبگان کنکور تجربي گرايش خود را نسبت به انتخاب رشته پزشکي از دست داده اند و ترجيح مي دهند به سراغ ساير رشته ها بروند.
و باز مهاجرت
در اين بين حدود يک ماه پيش رئيس انجمن پزشکان عمومي ايران نيز اعلام کرد: کشورهايي مانند استراليا، امارات، عراق و برخي کشورهاي آسياي شرقي به صورت مکتوب درخواست اعزام پزشک عمومي ايراني داشته و تاکنون تعدادي از پزشکان عمومي کشور نيز براي کار و يافتن فرصت هاي شغلي مناسب تر به اين قبيل کشورها مهاجرت کرده اند. طبق آمار صندوق بين المللي پول، سالانه بين ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار نفر از ايرانيان تحصيل کرده از کشور خارج شده اند که اين آمار ايران را از نظر ميزان سطح مهاجرت متخصصان ميان ۹۱ کشور در حال توسعه و توسعه نيافته جهان برتر کرده تا جايي که رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
رئيس جامعه پزشکان متخصص داخلي ايران در مورد مشکلات معيشتي پزشکان عمومي مي گويد: متاسفانه وضعيت معيشتي جامعه پزشکي آن طور که مردم فکر مي کنند، خوب نيست و فقط 10 درصد از پزشکاني که براي مردم شناخته شده اند، درآمد خيلي خوبي دارند و 40 درصد هم مي توانند مخارج شان را تامين کنند. اما 50 درصد بقيه که اکثر آنها پزشکان عمومي هستند، اگر يک روز کار نکنند يا اين که بيمار نداشته باشند، دچار مشکلات معيشتي خواهند شد.
"ايرج خسرونيا" همچنين بر اين عقيده است که وضعيت معيشتي اغلب پزشکان به ويژه در مناطق دور از پايتخت و جاهايي که از وجود پزشک عمومي اشباع شده است، خوب نيست و برخي پزشکان حتي در روز 2 مريض هم براي ويزيت ندارند، اين در حالي است که بررسي ها نشان مي دهد سه چهارم اعضاي جامعه پزشکي کشور را پزشکان عمومي با درآمد اندک تشکيل مي دهند.
در ديگر کشورها
در اين ميان شايد براي شما هم اين سوال پيش آمده باشد که آيا پزشکان عمومي در کشورهاي ديگر هم شرايط اقتصادي-اجتماعي مشابهي را تجربه مي کنند؟ براي پاسخ به اين سوال بد نيست نگاهي داشته باشيم به آمار رسمي سازمان بين المللي کار که معمولا مبتني بر آمار دولت ها (معمولا بر اساس داده هاي مربوط به ادارات کار و ادارات مالياتي يا وزارت هاي بهداشت) استخراج شده است و منعکس کننده ميانگين حداقل حقوق پذيرفته شده براي پزشکان شاغل غيرمستقل (وابسته به مراکز دولتي يا خصوصي) است.
به گزارش نشريه سپيد، اين داده ها مقدار متوسط درآمد يک پزشک عمومي متاهل بدون فرزند را در شرايط کاري استاندارد و با برخورداري از تعطيلات قانوني و ديگر مرخصي هاي قانون کار و بدون اضافه کار نشان مي دهد. براي صحيح تر بودن قضاوت، علاوه بر ميزان کلي درآمد ماهانه، درصد کسورات قانوني(ماليات و ...) نيز قيد شده و بعد از کسر آن، مقدار خالص دريافتي نشان داده شده است. همچنين با توجه به متغيربودن ميزان هزينه ها و قدرت خريد در کشورهاي مختلف، برابري قدرت خريد هم براي هر مقدار محاسبه شده است.
در تفسير داده هاي اين جدول بايد به اين نکته توجه شود که اصلي ترين داده همان قدرت خريد حقوق دريافتي است. مثلا در مورد روماني، هرچند درآمد ماهانه يک پزشک 430 دلار بيشتر نيست، اما به دليل ارزاني کالاها در اين کشور، قدرت خريد اين مقدار حقوق برابر با قدرت خريد 838 دلار آمريکا در کشور آمريکاست. يا در مقايسه فرانسه و فنلاند، هرچند حقوق پزشکان فنلاندي حدود ۲ برابر همکاران فرانسوي شان است، اما با توجه به اين که فنلاندي ها بايد 42 درصد ماليات و ديگر عوارض قانوني را بپردازند ولي فرانسوي ها از اين پرداخت ها معاف اند. اين فاصله در خالص درآمدي کمتر مي شود و با توجه به گران تر بودن نسبي کالاها در فنلاند نسبت به فرانسه، مي بينيم که در حقيقت پزشکان فرانسوي وضع بسيار بهتري نسبت به همتايان فنلاندي خود دارند.
زنگ خطري که کسي نمي شنود
در اين شرايط"دکتر حسينعلي شهرياري"رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي اساسا معتقد است که پزشکان عمومي ناديده گرفته شده اند. وي مي گويد: پايين بودن حقوق و مزاياي پزشکان عمومي، پرداخت هاي کم و نامنظم باوجود وعده هاي داده شده و دغدغه امنيت شغلي و ادامه تحصيل از جمله عواملي است که باعث مي شود ضريب ماندگاري پزشکان عمومي کاهش يابد و پزشکان فعال در شاخه عمومي انگيزه و اشتياق خود را از دست بدهند و به سوي تخصص گرايي و مشاغل پردرآمد ديگر روي بياورند و اين حرفه به مرور زمان مغفول واقع شود و شاهد خالي بودن بسياري از مراکز بهداشتي- درماني از پزشک عمومي باشيم.
به گفته شهرياري هم اکنون يک پزشک عمومي با هر سابقه کارشناسي و مديريتي در سطوح مياني و ارشد مديريت نظام سلامت جايي ندارد و در شرايط معمول اين جايگاه ها به پزشکان متخصص عضو هيئت علمي ولو با سابقه مديريتي کم يا بدون سابقه مديريتي سپرده مي شود.
دکتر"علي کائيدي"عضو ديگر همين کميسيون نيز تاکيد مي کند که بايد هرچه زودتر به فکر تامين نيازهاي پزشکان عمومي بود. وي در پاسخ اين سوال ساده که "چگونه؟" مي گويد: از بين بردن مشکلات جامعه پزشکي نيازمند اجراي درست قانون و اصلاح برخي قوانين است. اصلاح سرانه درمان و تعرفه خدمات پزشکي با توجه به شرايط اقتصادي روز يکي از راهکارهايي است که مي تواند مشکلات پزشکان را حل کند. بايد به اين نکته توجه داشت که تامين نيازهاي جامعه پزشکي مي تواند سلامت کشور را بيمه کند در نتيجه هرگونه اختلال در اين سيستم، شرايط نابه ساماني را در کشور به وجود خواهد آورد.
دکتر"مراد هاشم زهي" ديگر عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي وضعيت فعلي پزشکان عمومي را يک زنگ خطر جدي مي داند و مي گويد: هر چند تلاش سازمان نظام پزشکي بر اين بوده است که با تسهيل در امر صدور پروانه ها، فراهم کردن امور حمايتي مانند بيمه جامعه پزشکي و حذف فرانشيز، اعطاي وام براي گروه هاي پزشکي، ايجاد صندوق ذخيره براي پزشکان داراي بيماري هاي صعب العلاج، برگزاري مراکز ورزشي، مسافرت هاي خانوادگي، برگزاري همايش هاي علمي و اقداماتي از اين قبيل به مسائل جامعه پزشکي بپردازد، اما هنوز نتوانسته مشکلات اين قشر را حل کند و اين مسئله زنگ خطر جدي است که بايد به آن رسيدگي و توجه کرد.
از پزشک خانواده چه خبر؟
همين چند روز پيش بود که عضو شوراي عالي نظام پزشکي از ثبت نشدن نام ۱۰ هزار و ۵۰۰ فارغ التحصيل پزشکي کشور طي ۵ سال گذشته در وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکي خبر داد. يعني آن ها گم شده اند يا به دليل نارضايتي از شرايط ترجيح داده اند گم بشوند؟
"سيامک مره صدق" عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس به شدت از برخي اظهارنظرهاي سرپرست وزارت بهداشت در اين حوزه گله دارد. وي مي گويد: اجراي طرح پزشک خانواده به بودجه نياز دارد، اما سرپرست جديد وزارت بهداشت مي گويد: بدون بودجه هم مي توان اين طرح را اجرايي کرد. در حالي که براي اجراي اين طرح بايد شمار زيادي از پزشکان عمومي را استخدام کرد و بدون بودجه چگونه مي شود چنين کاري انجام داد و سرپرست وزارت بهداشت چه ساز و کاري در اين باره ارائه داده است؟
البته «مره صدق» همه تقصير ها را در ماجراي بيکار ماندن پزشکان عمومي گردن عقيم ماندن طرح پزشک خانواده نمي اندازد و تاکيد مي کند که بيشتر پزشکان عمومي تمايل دارند در پايتخت کار کنند .
چنين به نظر مي رسد که آخرين اميد براي فرونشاندن تب بيکاري پزشکان عمومي اجرايي شدن طرح پزشک خانواده بود که مدتي است زمزمه هاي توقفش در پايتخت به گوش مي رسد. معلوم نيست اين طرح قصد سر کار گذاردن پزشکان عمومي را دارد يا "سر کارگذاشتن شان" را. هر چه که هست ظاهرا تب تند بيکاري پزشکان عمومي، قرار نيست به اين زودي ها فروکش کند.
کشور ميزان ساعات کار هفتگي ميانگين دريافتي ماهانه درصد کسورات قانوني درآمد ماهانه خالص (دلار) برابري قدرت خريد با آمريکا (به دلار)
آمريکا قانون کار ۱۱۶۹۸دلار آمريکا ۳۰درصد ۸۱۸۹ ۸۱۸۹
تايوان 40.5 ۱۱۲۶۵۸دلار تايوان ۱۷درصد ۲۸۸۵ ۵۳۸۸
انگلستان ۴۰ ۵۱۰۶پوند ۳۵درصد ۶۰۴۵ ۵۲۱۰
ژاپن قانون کار ۷۶۱۰۰۰ين ۲۲درصد ۵۴۰۱ ۴۵۹۴
استراليا 44.4 ۷۴۸۰دلار استراليا ۲۸درصد ۴۰۸۷ ۴۱۶۴
سنگاپور قانون کار ۷۶۰۷دلار سنگاپور ۲۴درصد ۳۵۲۳ ۳۸۴۳
فرانسه قانون کار ۲۷۷۰يورو ۰درصد ۳۵۴۷ ۳۶۲۰
فنلاند ۳۸ ۵۱۰۷يورو ۴۲درصد ۳۷۹۴ ۳۱۷۷
ايتاليا ۳۸ ۴۳۳۶يورو ۳۹درصد ۳۲۹۴ ۳۰۵۱
تايلند ۵۲ ۴۱۳۵۸بات ۹درصد ۹۳۷ ۲۹۳۶
کويت ۴۹ ۸۴۵دينار ۰درصد ۲۹۶۰ ۲۳۷۱
پرتغال 36.3 ۱۷20يورو ۲۳درصد ۱۵۹۱ ۱۹۸۴
چک 40.2 ۳۲۳۴۹کورونا ۲۹درصد ۹۶۱ ۱۴۷۱
روماني 38.8 ۱۷۷۱لئي ۳۰درصد ۴۳۰ ۸۳۸
یکشنبه، 6 اسفند ماه 1391 برابر با 2013-02-24 ساعت 10:022004- 2024 IranPressNews.com -