افزايش اعتياد در بين زنان، جوانان و تحصيلكرده‌ها و تغيير الگوي مصرف مواد مخدر از سنتي به صنعتي دو اتفاق مهمي است که در جامعه ايران افتاده است. به گزارش پايگاه خبري فريادگر، چند روز قبل پزشکي قانوني از مرگ روزانه 11 معتاد در کشور خبر داد و اعلام كرد كه از سال 1382 به بعد، مرگ‌هاي ناشي از سوءمصرف مواد مخدر دومين عامل مرگ‌هاي غيرطبيعي پس از تصادفات است. اين اولين بار نيست كه مسوولان نسبت به شيوع مواد مخدر در جامعه هشدار مي‌دهند. هر از چندگاهي از افزايش مصرف مواد مخدر ابراز نگراني مي‌شود، اما مسأله به همين ابراز ختم مي‌شود، غافل از اينكه موريانه مواد مخدر به جان قشرهاي مختلفي از جامعه افتاده است.
تغيير مواد مخدر مصرفي از سنتي به صنعتي
تغيير الگوي مصرف از مواد مخدر سنتي به صنعتي يکي از مسائل مهم حوزه مواد مخدر در ايران است. سال گذشته رئيس سازمان پزشكي قانوني كشور اعلام كرد كه سونامي مواد روانگردان در راه است و مرگ و‌مير ناشي از سوءمصرف اين مواد افزايش يافته است. مدتي قبل هم جانشين دبير شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر اعلام كرد كه طبق تحقيقات انجام شده، از هر 100 نفر معتاد 85 نفر به مواد روانگردان از جمله شيشه معتاد هستند. به گفته مسوولان درماني ستاد مبارزه با مواد مخدر، در بين ميزان مرگ و مير مواد مخدر، مصرف‌کنندگان مواد روانگردان در رتبه اول، هروئين رتبه دوم و ترياک در رتبه سوم قرار دارند. به گفته مسئولان ستاد مبارزه با مواد مخدر در حال حاضر حداقل 1300 نوع مواد روانگردان در هر سه گروه مخدر، توهم‌زا و محرک وجود دارد و بيشتر اين مواد روانگردان از مرزهاي غربي مانند ترکيه يا از مرزهاي آبي جنوب کشور يا کشورهاي آسياي ميانه يا حتي از طريق هوايي و به وسيله مسافران وارد کشور مي‌شود. روانگردانها بر روي عملكرد مغز اثر گذاشته و منجر به تغييرات رفتاري، شناختي، خلقي و همچنين درجه هوشياري در فرد مصرف‌كننده مي‌شود. اثر اصلي اين مواد تغيير دادن شناخت و ادراک فرد است، نام ديگر اين مواد توهم‌زا است. اين مواد انواع مختلفي دارند؛ از محرك‌ها تا توهم‌زاها. از موادي كه به سركوبگرها معروفند تا مخدرها. انواع مواد و قرص‌هاي روانگردان و نشاط‌آوري كه در كشورمان بيشتر مورد استفاده قرار مي‌گيرند، عبارتند از اکستازي، کريستال و کراک.
مواد مخدر صنعتي بر خلاف همتايان قديمي داراي انواع متنوع‌تري هستند و هر از چندگاهي نوع جديدي هم به آنها اضافه مي‌شود. مدتي قبل مديرکل مقابله با عرضه ستاد مبارزه با مواد مخدر جديدترين اسم‌هاي شيشه، فراگيرترين مخدر صنعتي را اعلام کرد. به گفته او متامفتامين کريستاله که با نام شيشه مي‌شناسيم، با نام‌هاي ديگري چون يخ، شابو، آيس، مت و ... نيز عرضه مي‌شود، در حاليکه ترکيب اصلي همه اين مواد همان متامفتامين است و اين نام‌ها و اصطلاحات مشابه عموما برگرفته از متامفتامين عرضه شده در فرهنگ محلي ديگر کشورهاست. از ديگر نام‌هاي مورد استفاده مي‌توان به کرانک، گچ، شوره سر شيطان، دوپ، گرد مصنوعي، نمک‌هاوايي، کراک، هيلي بيلي، راشت جاوا، هروئين گردن قرمز، اسمارفدوپ و سوخت موشک اشاره کرد.
دانشجويان معتاد؛ از انكار تا تاييد مسوولان
دومين مساله برجسته در حوزه استفاده از مواد مخدر گرايش جماعت تحصيلکرده به اين مواد است. در چند سال گذشته خبرهايي درباره افزايش مصرف مواد مخدر و به خصوص روانگردانها در بين دانشجويان مطرح شد که البته واكنش بعضي مسئولان در مورد اين موضوع سکوت و انکار بود. سال گذشته معاون فرهنگي و اجتماعي وزير علوم مشکل اعتياد دانشجويان را نفي کرد و گفت: «در برخي خوابگاه‌هاي دانشجويي سيگار و قليان استعمال مي شود اما اعتيادي به مواد مخدر در محيط‌هاي دانشگاه وجود ندارد و جاي نگراني نيست.»، اما چند ماه قبل بود که رئيس دبيرخانه شوراي هماهنگي مبارزه با مواد مخدر استان خراسان‌رضوي سکوت و انکار مسئولان را باد هوا کرد و با اعلام آمار 20 ميليون نفري معتادان در کشور گفت كه «متأسفانه استفاده از مواد روانگردان در خوابگاه‌هاي دانشجويي شيوع پيدا کرده است.» همچنين مديرکل دفتر امور فرهنگي وزارت علوم از افزايش دو برابري بودجه ستاد مبارزه با مواد مخدر براي مقابله با اعتياد در دانشگاه‌ها خبر داد تا مشخص شود قشر تحصيل کرده ايراني در دام اين بلاي مرگبار افتاده است.
زنان شيشه‌اي
در چند سال گذشته افزايش زنان معتاد هم منجر به نگراني شده است. مديركل فرهنگي و پيشگيري ستاد مبارزه با مواد مخدر درباره افزايش تعداد زنان معتاد به نكته جالبي اشاره كرده و گفته يكي از دلايل اصلي افزايش مصرف مواد مخدر و به ويژه شيشه در زنان و دختران تبليغات لاغري و شب‌بيداري است.
تحقيقات و اظهارات مراكز رسمي نشان مي‌دهد يکي از عوامل آلودگي به اعتياد در دختران نسل جديد اين تصور باطل و غلط است که ماده مخدر حشيش باعث لاغري مي‌شود. در نتيجه زنان به مصرف حشيش روي مي‌آورند و سپس ترک برايشان معضل شده و لاغر هم نمي‌شوند. يکي ديگر از دلايل افزايش اعتياد در زنان سوء مصرف دارويي است. سوء مصرف به قرص‌هاي آرام‌بخش، مسکن‌ها، مخدرها، خواب‌آورها و روانگردانها تمامي علائم اعتياد را دارد، اما به دليل معضلات بي‌شمار اعتياد و افزايش آن، به اين نکته توجه نمي‌شود. کم‌خوابي، دردهاي مزمن و افسردگي دلايلي هستند که باعث سوءمصرف دارو مي‌شوند. به قول کارشناسي اين سه مشکل پايه‌گذار سي مشکل مي‌شود و آن سي مشکل پايه‌گذار سيصد مشکل ديگر! اگر مسوولان دير بجنبند اين مشکلات عواقب جبران ناپذيري را براي جامعه ايران رقم خواهند زد.
2004- 2024 IranPressNews.com -