سایت الف: هفته گذشته دو تجمع مردمی یکی مقابل وزارت ارشاد و دیگری مقابل مجلس شورای اسلامی برگزار شد. هر دو تجمع متعلق به جمع های دانشجوئی و تشکل های فرهنگی و مردمی بود و کاملا هم مدنی برگزار شد. گروه های برگزار کننده این دو تجمع دارای سابق روشن در دفاع از فرهنگ اسلامی و عدالتخواهی و مبارزه با فساد فرهنگی و اقتصادی بودند. هر دو تجمع نیز بنا بر پیش بینی و به سبک گذشته کاملا آرام برگزار شد و بدون هرگونه تنش خاصی با صدور بیانیه ای پایان یافت.

غرض این نوشته تحلیل ضرورت ها و چرائی برگزاری این دو تجمع و تناسب آن با اهداف مدنظر برگزار کنندگان است.

بدون شک اصل این تجمعات مدنی قابل دفاع است. این تجمعات در جامعه ما، نشانه بلوغ دموکراتیک و حضور هوشمندانه و دغدغه مند مردم و کارکردش نیز اصلاح قدرت است. این دست تجمعات ضمن اینکه سطح و میزان حساسیت جامعه را نشان می دهد با تاکید بر پویا بودن تشکل های مردم نهاد، موثرترین نهاد نظارتی در اعتراض به تصمیمات، اقدامات و یا رویه های غلط و انحرافی در ساختار قدرت است. مهمترین کارکرد و دستاورد این قبیل تجمعات توجه به ضریب حساسیت جامعه و بالندگی گروه های مردم نهاد است هرچند ممکن است در مواردی نیز برگزار کنندگان این تجمعات در شناخت موضوع دچار خطا شوند.

تجمع اول روز شنبه مقابل وزارت ارشاد و به دعوت انصار حزب الله تهران برگزار شد. ماجرا از این قرار بود که جمعی از مردم متدین تهران با دعوت این تشکل و در اعتراض به عملکرد وزارت ارشاد و نقش سازمان سینمائی در اکران یک فیلم مساله دار، مقابل این وزارتخانه تجمع کردند.

اعتراض مقابل وزارت ارشاد از این جهت ضروری بود که وزارت ارشاد به دلائل مختلف از جمله برنامه راهبردی و فرهنگی جریان منحرف در دولت، تصمیمی برای اصلاح فساد در سینما نداشت و با دهنکجی به انتقادات صورت گرفته از سوی علما و مراجع و خطبای نماز جمعه و نمایندگان مجلس و رسانه ها، اکران فیلم های مساله دار را در دستور کار خود قرار داده است. طبیعی است که تشکل های مردم نهاد به شکل کاملا خودجوش مقابل این گستاخی بایستند. حضور مردم موثر بود و نهایتا وزارت ارشاد کوتاه آمد و تصمیم گرفت بخش های از این فیلم که قصاص را زیر سوال می برد را اصلاح کند.

اما تجمع دوم توسط یکی از تشکل های فعال دانشجوئی صورت گرفت که سابقه روشنی در پی گیری مطالبات اصلی نظام دارد. این تشکل با صدور بیانیه ای تصمیم گرفت ضمن انتقاد از طرح اصلاح قانون انتخابات مقابل مجلس تجمع کند.

اما سوال این است که چه میزان این تجمع دوم ضرورت داشت و آیا برای هر نوع اعتراضی لازم است اقدام خیابانی صورت گیرد؟ یک اصل منطقی وجود دارد که برای هر نوع اعتراضی صدای انتقاد باید متناسب همان مساله بالا رود نه بیشتر! "داد زدن" بی دلیل و نابجا باعث می شود در زمان لازم صداهای اعتراضی ولو منصفانه و دلسوزانه شنیده نشود.

درباره طرح اصلاح قانون انتخابات بحث های زیادی شده است. بنای این نوشته هم نقد این طرح نیست. نکته مهم این است که این طرح از سوی بسیاری از کارشناسان ورسانه ها مورد نقد قرار گرفت.

بسیاری از نمایندگان مجلس معتقدند که این طرح ایرادات جدی از جمله با مغايرات قانون اساسی دارد و نسبت به آن موضع گرفتند. حتی طراحان این طرح نیز، موضع اولیه خود را تعدیل کردند. از سوی دیگر شورای نگهبان سه بار در طول بیست و پنج سال گذشته، مشابه برخی از اصلاحات این طرح را، به دلیل تغایر با قانون اساسی رد کرده بود. در این صورت و با این وصف راه اندازی این تجمع مقابل مجلس چه ضرورتی داشت؟ چه نگرانی وجود دارد که لازم است بیرون از مجلس فشار مضاعفی شکل گیرد؟ چه فوریتی وجود داشت که فارغ از فرآیند قانونی رسیدگی به این طرح لازم بود اعتراض خیابانی ایجاد شود؟ در برخی شعارها و در بخشی از بیانیه دانشجویان امده بود که سیاه تر از یک شنبه سیاه مقابل مجلس ایجاد می کنیم. چرا؟ این همه هشدار و حساسیت براي چيست؟ چرا رسیدگی به یک طرح کارشناسی در مجلس را انقدر ایدئولوژیک و آسمانی می کنیم که کسی جرئت نکند از دیدگاه خود دفاع کند. البته ریشه های این رفتار را باید در مواضع برخی نمایندگان دید که البته در "دادزدن" و رفتار های شعاری سابقه دار هستند. نمایندگانی که از همان ابتدا، آوردن این طرح به مجلس را تقابل با رهبری و همراهی با فتنه و غیره نامیدند.

دانشجویان همواره با مطالبه بهنگام مسائل اساسی کشور پیشرو بودند. هرجا سیاسیون درگیر مسال حزبی و قیبله ای شدند حضور هوشمندانه دانشجویان هشدار جدی به مسئولین و صاحبان قدرت بوده است. انتظار این است که در شناخت اولویت ها همچون گذشته حساسیت بیشتری بخرج دهند.

اتفاق جالبی که همزمان با تجمع ۳۰ نفره دانشجویان رخ داد، حضور بیش از ۱۰۰ کارگری بود که در اعتراض به تعویق ۲۸ ماهه حقوق خود مقابل مجلس تجمع کرده بودند. جالب اینکه وقتی یکی از نمایندگان در میان دانشجویان حاضر شده بود و احتمالا از فتنه جدید(!) خبر می داد، کارگران شعار می دادند که بجای دعواهای سیاسی به مشکلات مردم برسید.

۲۸ ماه حقوق معوقه تصورش هم سخت است. آیا تشکل دانشجوئی و مردم نهادی هست که با دغدغه "سفره بدون نان" مردم جلوی مجلس و ریاست جمهوری و یا هرجای دیگر تجمع کند و شعار دفاع از مستضعف دهد؟