دشتهاي مملو از گلهاي رنگارنگ رابر اين روزها شاهد فصل دوم برداشت عسل است با اين وجود بيماري لوک آمريکايي، واردات بي رويه عسل چيني و عدم برنامه ريزي در بازاريابي به مشکلات عمده توليد کنندگان عسل تبديل شده است.
به گزارش مهر، شهرستان رابر در استان کرمان به بهشت گمشده اي مي‌ماند که زيبايي‌هاي طبيعت را در خود جاي داده است وجود جنگلهاي انبوه، رودخانه‌هاي جاري در اعماق دره ها، چشمه ساران و زيبايي‌هاي بي نظير و زيباي طبيعي در مناطق کوهستاني اين شهرستان، رابر را به يکي از بکرترين و زيباترين مناطق استان کرمان تبديل کرده است.دشتهاي مملو از گل و گياه اين شهرستان جشنواره اي از رنگ را در ايام مختلف سال تشکيل مي‌دهد که مردم سخت کوش اين ديار اين تلولو زيباي طبيعت را در قالب زنبورداري بر سر سفره‌هاي ايرانيان آورده اند و در نهايت محصول اين هنرنمايي به يکي از خوش طعم ترين عسلهاي ايران زمين تبديل شده است.
جشنواره اي از رنگ و طعم
عسل رابر در کنار خواص درماني و طعم منحصر به فردش داراي تنوع رنگي و طعم متفاوت است بطوريکه عسل هر يک از دهستانهاي رابر طعم و رنگ خاص خود را به دليل وجود گياهان مختلف دارد و اين امر در طول سال نيز رخ مي‌دهد به اين گونه که در هر يک از ايام سال عسل توليدي داراي رنگ و خاصيت درماني خاص است.شرايط اقليمي خاص و بکر بودن منطقه در کنار شيوه‌هاي سنتي و دست نخورده توليد عسل در رابر موجب شده است اين شهرستان به پايتخت توليد عسل استان کرمان و يکي از مشهورترين توليد کنندگان عسل ايران تبديل شود.پرورش زنبور عسل و توليد اين محصول در کنار توليد گردو و دامداري از مهمترين پايه‌هاي اقتصادي مردم اين منطقه محسوب مي‌شود که متاسفانه کمتر از سوي مسئولان با برنامه ريزي و ساماندهي همراه بوده اند و در برخي مواقع نيز بي سليقگي‌هايي در پرداختن به اين پتاسيلها حتي موجب ضربه زدن به اين پتاسيلهاي بومي شده است.از اين جمله مي‌توان به عدم برپايي جشنواره گردو در کرمان و همچنين عدم معرفي صحيح عسل اين مناطق نام برد از سوي ديگر صنايع بالادستي هيچ يک از اين توليدات در استان وجود ندارد و سيستم بازاريابي و بسته بندي نيز آرزويي است براي توليد کنندگان عسل و گردوي رابر و ساير مناطق استان کرمان.عدم معرفي برند براي اين محصولات موجب شده است اين فراورده‌هاي بسيار مهم اکثرا به صورت فله اي و در نهايت به دست دلالان خريداري و در نهايت به بازار مصرف داخلي و يا خارجي ارسال شود.اين امر را اگر در کنار واردات بي رويه عسل چيني بگذاريم فرمولي را خواهيم يافت که دو طرف معادله اش هيچ توازني با هم ندارد.
عسل چيني در ويترين مغازه ها
در حالي سعي در معرفي توليدات داخلي از جمله عسل خوش طعم و منحصر به فرد رابر داريم و اين معجون را به عنوان نجات بخش اقتصاد رابر مي‌دانيم که عسلهاي چيني به صورت عمده و با کيفيت بسيار نازل از خارج با استفاده از کشتيهاي تجاري در بنادر پهلو مي‌گيرند و زنبور دار رابري که در کوهستانها و دشتهاي اين شهرستان سالها منتظر دست رنجش و عرضه به بازار مصرف است در نهايت تعجب عسلهاي چيني را در ويترين مغازه‌ها مي‌بيند که با وجود کيفيت بسيار اندک با بسته بنديهاي زيبا و قيمتي متناسب با عسل داخلي عرضه مي‌شود، اين درحالي است که کارشناسان بهداشتي به دليل آلودگي بسيار شديد عسلهاي چيني نسبت به شيوع بيماريهاي کبدي ناشي از مصرف اين عسلهاي چيني هشدار مي‌دهند.هم اکنون از مجموع 600 تن توليد عسل ساليانه استان کرمان بيش از 200 تن مختص شهرستان رابر است و گفته مي‌شود که 23 هزار و 338 کلني زنبور در اين شهرستان وجود دارد هر چند که شرايط جوي از جمله خشکسالي و سرماي شديد هوا تا حدودي مشکلاتي را در توليد اين محصول ايجاد کرده است اما همچنان رابر در صدر توليد عسل کرمان قرار دارد و بارندگي به موقع و رشد و نمو گياهان بومي موجب افزايش توليد اين محصول در سال جاري شده است.با وجود تمام مشکلات موجود در زمينه پرورش عسل در کرمان صادرات عسل رابر به خارج از کشور توانسته نقش قابل توجهي در درآمد زايي براي مردم منطقه و ارزآوري داشته باشد با اين وجود به نظر مي‌رسد حمايتهاي اقتصادي از زنبور داران رابري مي‌تواند زمينه را براي افزايش توليد ملي و تحول در اشتغال منطقه ايجاد کند.
صادرات عسل رابر/ لزوم حمايت مسئولان
محمد شمس الديني يکي از توليد کنندگان عسل در رابر اظهارداشت: در شهرستان رابر همه شرايط مهيا شده است که محصول عسل به صورت طبيعي و بکر به دست مشتري برسد بطوريکه اين شهرستان يکي از زيباترين عرصه‌هاي طبيعي را به لحاظ تنوع رويش گياهان مختلف در دشتها را دارد و شرايط آب و هوايي بهترين اقليم را براي پرورش زنبور عسل فراهم کرده است و به همين دليل بيشترين کولنيهاي زنبور عسل در استان کرمان در رابر وجود دارد و از اين منظر جايگاه مناسبي داريم.اين کارشناس پرورش زنبور عسل افزود: با توجه به نظر کارشناسان عسل رابر بيشتر از اينکه جنبه غذايي داشته باشد جنبه دارويي دارد و بسياري از مصرف کنندگان نيز به همين دليل از عسل رابر استفاده مي‌کنند ضمن اينکه بخشي از بازارهاي صادراتي عسل نيز توسط توليد کنندگان اين شهرستان تامين مي‌شود.وي افزود: با وجود تمام اين داشته‌ها متاسفانه آمارها نشان مي‌دهد که مسئولان در اين خصوص عقب تر از کشاورزان هستند.وي ادامه داد: اين در جهان چهارمين کشور داراي بيشترين کلنيهاي زنبور است اما در توليد عسل مقام هشتم را داريم و اين نشان از عدم بهره وري مناسب از داشته هايمان است.شمس الديني گفت: اينکه کشاورز از تمام توانش براي توليد عسل استفاده مي‌کند اجرايي شده است اما اينکه تسهيلاتي براي توسعه اين صنعت در کشور مهيا شود تنها در حد حرف است.وي گفت: عسل بايد تشکيلاتي جداگانه داشته باشد در حاليکه کمترين توجه به اين بخش مي‌شود.
ساختار فرسوده مهمترين مشکل توليد عسل
وي مهمترين چالش موجود در بخش توليد عسل در کشور و به تبع آن در استان کرمان را فرسوده شدن زير ساختها مي‌داند و مي‌گويد بايد از علم روز و تجهيزات روز دنيا براي توليد عسل استفاده کنيم و اگر اينچنين نيز نمي‌کنيم حداقل کندوهاي فرسوده را جايگزين کنيم که اين کار به دليل هزينه بر بودن از عهده زنبوردار خارج است و بايد مورد حمايت ويژه قرار گيرد.شمس الديني گفت: ما مي‌گوييم عسل داريم و اين محصول با کيفيت بسيار عالي توليد مي‌شود اما نمي‌گوييم تا کنون براي توسعه اين صنعت چه کرده ايم.وي گفت: زنبور داري شغل آبا و اجدادي مردم رابر است و وجود اين صنعت در منطقه عادي است اما بايد ديد براي گسترش صنعت چه کاري شده است.وي ادامه داد: وقتي زنبوردار مجبور است محصول را فله اي تحويل بازار دهد حتي کسي متوجه نمي‌شود که اين عسل توليد رابر است.اين کارشناس زنبورداري افزود: در حال حاضر محصول به صورت فله اي و در ظروف بزرگ پلاستيکي در عطاريهاي کرمان عرضه مي‌شود و در بهترين شرايط در ظروف کوچکتر به دست مصرف کننده مي‌رسد اما هيچ برندي در خصوص معرفي عسل رابر وجود ندارد مثل گردوي رابر که درنهايت با اسم تويسرکان به خارج از کشور عرضه مي‌شود.
سود زنبورداري نصيب دلالان مي‌شود
علي شهابي زنبوردار رابري نيز در خصوص مشکلات زنبور داران اين شهرستان گفت: هيچ حمايتي از توليد کننده عسل عملا صورت نمي‌گيرد و در نهايت پس از يک سال تلاش مداوم و برداشت عسل در دو فصل پائيز و بهار خريدار ما دلالهايي هستند که به قيمت پائين محصول را از توليد کننده مي‌خرند و در نهايت در شهرهاي ديگر با قيمتها چند برابر سود سالانه ما به مصرف کننده مي‌فروشند.وي افزود: براي تداوم زنبورداري در رابر بايد جذابيتهاي لازم را نيز ايجاد کرد و حداقل زير ساختهاي توليد عسل و عرضه مناسب را به بازار به وجود آورد.شهابي ادامه داد: مغازه‌ها مملو است از عسلهاي چيني و غيراستاندارد که با بسته بنديهاي بسيار شيک در فروشگاههاي مختلف عرضه مي‌شود اما چرا عسل رابر هيچ برند و مشخصه اي ندارد و بدون بسته بندي و به صورت کيلويي با قيمتي کم عرضه مي‌شود؟وي ادامه داد: حمايت از توليد ملي در رابر در قالب حمايت از توليد کننده عسل و گردو تبلور پيدا مي‌کند و بايد عملا در اين راه قدم برداريم در صورتيکه اين امر در رابر مسئله اي فراموش شده است.
توليد سالانه 200 تن انگبين
ايام ذوالعلي، مديرجهاد کشاورزي رابر در خصوص توليد اين محصول مي‌گويد: توليد سالانه محصول در رابر 200 تن محصول است و صادرات نيز به استانهاي ديگر و حتي خارج از استان صورت مي‌گيرد.وي ادامه داد: رابر قطب توليد اين محصول در استان کرمان محسوب مي‌شود و به دليل کيفيت و طعم در سطح کيفي بسيارمطلوب درجه بندي شده است.وي به وجود گياهان متنوع در رابر اشاره کرد و گفت: تمام تمرکز ما بر حمايت از کشاورزان و دامدارن و زنبور داران قرار گرفته است و سعي مي‌کنيم با آموزش و زنبورداران و بررسي‌هاي بهداشتي در راستاي ارتقاي کمي و کيفي محصول در شهرستان گام برداريم.وي ادامه داد: کرمان در توليد عسل در کشور رتبه پانزدهم را دارد و در اين ميان رابر در استان کرمان رتبه نخست را به خود اختصاص داده است اما از نظر کيفيت عسل رابر و طعم و رنگ متنوع داراي بازار مصرف بسيار مناسب است و به همين دليل توسعه اين صنعت و سرمايه گذاري در اين بخش بسيار مقرون به صرفه است.