خبرگزاري آريا-«محمود احمدي‌نژاد» اگر در دهه 70 نامي‌ ناشناخته براي اهالي سياست بود و حضور و بروز سياسي برجسته‌اش در استانداري اردبيل و نامزدي در انتخابات مجلس ششم ديده مي‌شد و به‌طور خاص‌تر برخي تصوير او را نشسته در كنار حميدرضا ‌ترقي در دادگاه روزنامه سلام به ياد مي‌آورند، حالا اما در دهه 90 از جمله رجالي است كه نقشي اساسي و تعيين‌كننده در معادلات سياسي سال‌هاي اخير پيدا كرده است.
او که در اواسط دهه هشتاد جايگزين رييس جمهور چپگرا در ساختمان پاستور شد حالا در ابتداي دهه 90روزشمار پايان رياستش را به نظاره نشسته است.
انتخاباتي ديگر در پيش است و اکنون بزرگترين سوال اينکه چه کسي بر کرسي برجاي مانده از محمود احمدي نژاد تکيه خواهد زد.
ساده انگارانه باشد شايد اگر بخواهيم اينگونه تصور کنيم که محمود احمدي نژاد در تغييرات سپهر سياست ايران در سال 92 بي تاثير است حال چه به جهت عدم سياست ورزي از سوي او و چه به جهت موانع سياسي.
در تحليل و پيش بيني رخدادهاي سال آينده او حالا يک محور قابل توجه براي رصدگران مسايل سياسي است.اين چنين است که گمانه هاي فراواني در خصوص نوع رفتار سياسي او در اين باب مطرح است .
دامنه احتمالات البته وسيع و متفاوت است اما در مهمترين گمانه پردازي ها برخي استفاده از مدل پوتين - مدودف را به‌عنوان استراتژي اصلي احمدي‌نژاد و اطرافيانش مطرح مي‌كنند؛احتمالي كه البته خود احمدي‌نژاد هيچ وقت به صورت رسمي و جدي آن را رد نكرده و گاه با لبخند و گاه با كنايه از كنارش گذشته است. ماجرا اما آنچنان است که از سال هاي گذشته تاکنون بسياري دنبال مدودف ايراني مي چرخند و چه گزينه اي ساده تر از اسفنديار رحيم مشايي . او که اگر چه خيلي وقت است در قاب تصاوير رسمي دوربين هاي خبرنگاران جاي نمي گيرد اما آنچنان که روايت مي کنند جاي او هميشه در يمين و يسار احمدي نژاد در جلسات حفظ است.
اوست که مي گويند محمود احمدي نژاد بيشتر تفکراتش را در دولت دومش از او مي گيرد و حتي مي گويند او که نزديکترين فرد به احمدي نژاد به شمار مي آيد از نگاه رييس جمهور مي تواند صاحبخانه بعدي ساختمان پاستور باشد تا راه نيمه تمام او را به پايان رساند.
اخباري که جسته و گريخته در فضاي غير رسمي از هم نشيني هاي دکتر احمدي نژاد و دوستانش منتشر مي شود نيز اين چنين گمانه هايي را تاييد مي کند. اين اخبار البته همواره مهر تکذيب دفتر رييس جمهور را پاي خود دارند.
در همين راستا عبدالرضا داوري که از چهره هاي نزديک به مشايي به شمار مي رود معتقد است :«اگر شايعات مربوط به کانديداتوري آقاي مشايي را دنبال کنيد اتفاقا خواهيد ديد مخالفان دولت اين شايعات را مطرح مي کنند در واقع بنده بر اساس اطلاعاتي که دارم هيچگونه تصميمي در خصوص کانديداتوري آقاي مشايي از سوي دولت اتخاذ نشده است زيرا دولت درگير حل مشکلات مردم است اما متاسفانه مخالفان دولت همواره مشغول حاشيه سازي براي دولت هستند و حتي کساني که در دوران مربوط به خودشان مدل پوتين-مدودف را دنبال مي کردند امروز اتهاماتي به دولت مي زنند تا به نوعي مطرح کنند که دولت بر روي کانديداتوري چهرههاي خاص کار مي کند در حالي که اينگونه نيست و همانطور که اشاره کردم مهمترين دغدغه قوه مجريه رفع مشکلات مردم است.»
هر چه هست اما اين مدوف اگر وجود داشته باشد از اين دامنه خارج نخواهد بود :«اطرافيان، منسوبان و منصوبان آقاي رئيس‌جمهور».
حلقه‌اي كه البته امروز بسيار محدودتر از سال‌هاي ابتدايي حضور احمدي نژاد در پاستور است. طيفي از همقطاران او حالا در كنارش نيستند، او نيز تلاشي نكرده تا به ‌ترميم همبستگي‌هاي آسيب‌‌ديده ميان خود و آنان بپردازد.
به بيان ديگر از ميان همه افرادي که مي توان گمان برد شايد مدودف احتمالي باشند اين اسفنديار رحيم مشايي است که هم از اطرافيان است هم چند سالي است منسوب شده و هم البته از منصوبان آقاي ريس جمهور است.
نمي توان از اين نكته گذشت كه او حالا مدتي است با اتهاماتي مواجه شده‌؛ اتهاماتي كه البته سر به مهر باقي نمانده‌اند و برخي بارها و بارها در محافل سياسي و رسانه اي محل بحث بوده اند.در اين ميان البته احمدي‌نژاد نيز تمام‌قد در برابر آنها ايستاده و همگي را كذب و بلامحل توصيف مي‌كند؛ حمايت و دفاعي كه نقشي بي‌بديل در حفظ و ثبات او داشته است.اينگونه است که بسياري معتقدند اگرچه اتهامات رحيم مشايي از تفکراتش تا مسايل اقتصادي هرگز در هيچ دادگاهي به هر دليلي بررسي نشده اما مي تواند براي شوراي نگهبان کافي باشد تا او را با عدم تاييد صلاحيت مواجه سازد.
در همين راستاست که حميد رضا ترقي به خبرنگار آريا مي گويد :«در انتخابات پيش رو شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت ها سختگيري بيشتري نسبت به رجل سياسي و مذهبي خواهد داشت.تشخيص صلاحيت افراد به لحاظ رجل مذهبي يا رجل سياسي بودن بر عهده شوراي نگهبان است.در واقع فرد کانديدا بايد در سابقه کار خود عهده دار کار اجرايي بوده باشد . از نظر مذهبي نيز کانديدا بايد به عنوان يک چهره ديني در جامعه شناخته شود و مردم آن فرد را به عنوان يک چهره مذهبي و انقلابي بشناسند.
در بعد سياسي نيز حضور مستمر يک کانديدا در پست هاي سياسي کشور و سوابق سياسي افراد قبل و بعد از انقلاب به عنوان امتيازات يک رجل سياسي، مورد نظر شوراي نگهبان قرار مي گيرد.»
ترقي درباره تاييد صلاحيت رحيم مشايي خاطرنشان کرد:«از حالا نمي توانيم نسبت به رد يا تاييد صلاحيت مشايي ازسوي شوراي نگهبان نظر بدهيم زيرا بررسي صلاحيت ها بر عهده شوراي نگهبان است اما بحث هايي کها کنون در خصوص کانديداتوري مشايي مطرح مي شود به نظر مي رسد بيشتر گمانه زني هايي است که براي محک زدن جامعه صورت مي گيرد از سوي ديگر اين احتمال وجود دارد که طرفدارن و يا حتي مخالفين دولت با مطرح کردن اين موضوع حاشيه اي بخواهند مسائل اصلي دولت را به حاشيه برانند.»
وي درباره نسبت دادن جريان انحرافي به رحيم مشايي نيز مي گويد:«اين جريان يک بار از نظر فکري و عقيدتي از سوي دستگاه قضايي و اطلاعاتي کشور بررسي شده است که برخي از عوامل آن محکوم شده و به زندان افتادند اما دستگاه قضايي تا کنون موضوع ديگري در اين خصوص مطرح نکرده است بنابراين اين مساله مي تواند گوياي اين موضوع باشد که يا هيچ مدرک قضايي عليه مشايي وجود نداشته که بخواهند ايشان را محکوم کنند و يا به دليل پست و مسئوليت سياسي مشايي دستگاه قضايي وارد اين مقوله نشده است.البته شوراي نگهبان در بررسي صلاحيت ها منابع مختلف ديگري را در نظر مي گيرد و فقط به نداشتن پرونده يک فرد در دستگاه قضايي اکتفا نمي کند در واقعا اگرشوراي نگهبان به اين نتيجه برسد که انحرافي در فکر و انديشه فردي وجود دارد صلاحيت فرد را تاييد نمي کند. »
حاميان احمدي نژاد البته در شاخه اي که به دولت نزديک ترند معتقدند که اين اتهامات به دليل راي بالاي مشايي در بدنه اجتماعي محمود احمدي نژاد است و اصولگرايان که حالا از منتقدان اصلي او به شمار مي آيند به همين جهت با او مخالفند ؛ چون او را خلف صالحي براي جايگزني احمدي نژاد به شمار نمي آورند.
در همين رابطه نقوي حسيني سخنگوي کميسيون امنيت ملي به خبرنگار آريا مي گويد:«عكس العمل هاي مردم نسبت به افكار مشايي در مقاطع مختلف گذشته كاملا نشان داده است كه مردم نسبت به افكار بي اساسي كه بعضا ايشان مطرح مي كند انتقاد دارند و حتي بارها مشاهده كرده ايم علما و مراجع مذهبي و مردم به اظهارات مشايي عكس العمل نشان داده اند و اظهار نظرهاي وي را محكوم مي كنند بنابراين نمي توانند ادعا كنند كه مشايي طرفداراني دارد در واقع بهتر است اين افراد شاخص هايي كه براي اين ادعاي خود دارند را بگويند تا حداقل ما به اين موضوع پي ببريم بر چه اساسي معتقدند افكار مشايي طرفداراني دارد.»
او البته اين را هم اضافه مي کند که :«رحيم مشايي از رجل سياسي نيست بنابراين نمي تواند در انتخابات كانديدا شود »
در مقابل نقوي حسيني ، صادق زيبا کلام تفکرات ديگري دارد . او مي گويد:«اگر شوراي نگهبان مشايي را تاييد صلاحيت كند قطعا بخشي هايي از جامعه كه طرفدار احمدي نژاد هستند به مشايي راي خواهند داد و اين بنا بر درخواست خود احمدي نژاد صورت مي گيرد. شماري از راي دهندگان هم به دليل اينكه مشايي مورد نفرت اصولگرايان است ممكن است به ايشان راي بدهند؛ زيرا مشايي را نامزد غير وابسته به اصولگرايان مي دانند، البته شماري از مردم عادي و تحصيلكرده ها نيز ممكن است مشايي را انتخاب كنند »
اين استاد دانشگاه تهران درباره تاييد صلاحيت رحيم مشايي از سوي شورا نگهبان هم مي گويد :«در ارتباط با رد صلاحيت رحيم مشايي ،شوراي نگهبان نيازي به دليل ندارد مگر آنكه رايزني هايي صورت گيرد تا مشايي تاييد صلاحيت شود در بسياري از موارد شوراي نگهبان اساسا افراد را از نظر چارچوب کلي سياسي مورد تاييد قرار نداده است بنابراين اين رد صلاحيت به معناي داشتن پرونده در دستگاه قضايي و دادگاه نيست بلکه گرايشات سياسي ‘افکار و عقايد سياسي افراد از نظر شوراي نگهبان صحيح نيست بنابراين رد صلاحيت مي شوند.در ماجراي رد صلاحيت دكتر معين هم ديديم مقام معظم رهبري مداخله كردند و ايشان وارد انتخابات شد در حالي كه شوراي نگهبان هيچ دليلي براي رد صلاحيت دكتر معين ارائه نداد بنابراين درباره رحيم مشايي هم شرايط همينطور خواهد بود و شوراي نگهبان در صورت رد صلاحيت هيچ دليلي ارائه نخواهد داد. »
عبدارضا داوري از چهره هاي نزديک به مشايي اما در اين مورد مي گويد :«دليلي ندارد که ايشان رد صلاحيت شود در واقع شوراي نگهبان بر اساس چه دليل و برگه اي مي خواهد مشايي را رد صلاحيت کند. اگر شوراي نگهبان بر اساس معيار قانوني پيش رود بايد صلاحيت مشايي احراز شود.
يعني شوراي نگهبان مي خواهد بر اساس اخبار سايت ها تاييد صلاحيت ها را بررسي کند؟ البته در حال حاضر بر چسب زني در کشور ما مباح است و متاسفانه بدترين اتهاماتي که هيچ پايه و اساسي ندارد به سمت حاميان دولت و دولتمرداني که حامي گفتمان آقاي احمدي نژاد هستند سرازير مي شود و کسي هم معمولا با اينها برخورد نمي کند همانطور که اشاره کردم قاعدتا شوراي نگهبان بايد بر اساس مستندات قانوني با افراد برخورد کند نه بر اساس فضا سازي و عمليات رواني که متاسفانه هيچ پايه و اساس واقعي هم نداشت من فکر مي کنم آقاي مشايي نه تنها براي احراز صلاحيت هيچ مشکلي ندارد بلکه صلاحيت ايشان براي تصدي پست رياست جمهوري از بسياري افرادي که مطرح هستند بيشتر است .»
برخي حتي گمانه پردازي مي کنند که اگر اسفنديار رحيم مشايي رد صلاحيت هم شود اين مساله آنقدر براي احمدي نژاد مهم خواهد بود که به رايزني هايي در سطوح بالا بپردازد.
هر چه هست حالا زمان به پايان دوران غيبت اسفنديار رحيم مشايي نزديک مي شود و اگر اين احتمال واقعيت داشته باشد که او بنا دارد آلترناتيو احمدي نژاد شود روزهاي مهمي را بايد در انتظارش باشيم.
روزهايي که نشان مي دهد رقابت سياسي اين بار هم فقط بين دوجناح راست و چپ مانند دو دهه 60 و 70 نخواهد بود.
اما آيا واقعا اين مدودف اسفنديار رحيم مشايي است يا بايد منتظر کانديداتوري فرد ديگري به جاي مشايي باشيم .فردي مانند دکتر الهام که باز به دولت بازگشته و حالا يکي از صندلي هاي کنار رييس جمهور براي اوست.