نگراني‌هاي نظام سلامت کشور از ورود اتباع غيرمجاز و انتقال بيماري‌هاي ديگر کشورها به جامعه ايراني و همچنين چگونگي ارايه خدمات بهداشتي - درماني اوليه به پناهندگان و اتباع بيگانه در کشور اعلام شد.

دکتر محمود سروش در گفت‌وگو با ايسنا درباره چگونگي ارائه خدمات بهداشتي درماني اوليه به پناهندگان و اتباع بيگانه در کشور، گفت: در شرايط فعلي دنيا، بحث تردد اتباع، حرکت‌هاي جمعيتي و پناهندگي طبيعي است. صرف‌نظر از جنگ‌ها، بي‌خانماني‌ها، فقر، گرسنگي و غيره، ظرف و مظروف برخي کشورها با يکديگر همخواني ندارد و همين موضوع سبب مي‌شود که بخشي از جمعيت اين کشورها مهاجرت کرده و حسب مورد، مواردي نيز آوارگي داشته باشند. بنابراين نبايد تحرک اتباع در کشورها را غيرطبيعي خواند.

وي ارتقاي کيفيت سلامت پناهندگان و اتباع خارجي را براي نظام سلامت کشور مهم دانست و گفت: اين مقوله از اين جهت براي ما مهم است تا بيماري‌هاي احتمالي از کشورهاي ديگر به جامعه ايراني منتقل نشود. بر اين اساس بايد تدابيري به کار گيريم که قابليت اجرا داشته باشد و نيازها را پوشش دهد.

وي با بيان اينکه کميسارياي عالي پناهندگان در چند سال اخير با ملاحظه اهداف نظام سلامت کشور، فعاليت‌هاي خود را با وزارت بهداشت هماهنگ کرده، ادامه داد: انتظار مي‌رود اين هماهنگي‌ها در تمام ابعاد روز به روز گسترش بيشتري داشته باشد.

سروش با اشاره به استقرار نظام خدمات بهداشتي درماني اوليه در کشور، ادامه داد: تاکنون نهايت سعي به عمل آمده تا خدمات بهداشتي درماني اوليه براي پناهندگان و اتباع بيگانه مشابه آنچه که به مردم کشور ارايه مي‌شود، به آنها نيز ارايه شود. همچنين در کنار نظام PHC اقدامات بهداشتي ديگري نيز براي اين دسته از افراد انجام داده‌ايم.

وي به اقدامات اختصاصي انجام شده براي ارائه خدمات بهداشتي درماني اوليه به پناهندگان و اتباع خارجي در ايران اشاره کرد و افزود: اتباع مجاز در اردوگاه‌هاي ويژه اتباع (مهمان شهرها) مستقر هستند. بر اساس جمعيت هر يک از “مهمان شهرها”، يک تا سه واحد “بهداشت‌سرا” تاسيس شده است. همچنين سعي شده “به‌بخش‌ها” در “بهداشت‌سراها” مستقر شوند. منظور از “به‌بخش‌ها” گروهي از اتباع خارجي مقيم کشور هستند که تحت تعليمات ويژه بهداشتي قرار گرفته و خدمات بهداشتي را به اتباع ارائه مي‌کنند.

مدير برنامه آنفلوآنزا و مراقبت بهداشت مرزي وزارت بهداشت ادامه داد: در برخي استان‌ها در مراکز تجمعي دور از شهرها نيز سعي شده پايگاه بهداشتي خارج اردوگاهي ساخته شود. به عنوان مثال سه مورد از اين پايگاه‌هاي بهداشتي خارج اردوگاهي شامل “دشت زحمتکشان”، منطقه “سيم خاردار” و منطقه “فخارآباد” در استان کرمان، منطقه‌اي در استان اصفهان، منطقه افغان‌نشين استان قم، گلشهر مشهد و بيرجند ساخته شده و خدمات لازم را ارائه مي‌دهند. اين پايگاه‌ها به پزشک، کارشناس مامايي، به‌بخش زن و مرد، کاردان مبارزه با بيماري‌ها و کاردان بهداشت محيط مجهز هستند.

وي افزود: به تازگي نخستين واحد تسهيلات زايماني نيز به منظور ارائه خدمات مورد نياز به زنان باردار، اتباع بيگانه ميان پايگاه‌هاي خارج اردوگاهي در کرمان ساخته شده است. اين موضوع در کنترل ميزان مرگ و مير مادران باردار براي ما از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.

سروش با اشاره به همکاري‌هاي وزارت کشور و همچنين وزارت امور خارجه به منظور فراهم‌ آوردن زمينه‌هاي لازم براي ارائه خدمات بهداشتي درماني اوليه به اتباع خارجي، گفت: به دنبال اين همکاري‌ها، قرارداد سه جانبه‌اي براي ساخت اماکن خارج اردوگاهي و همچنين بهداشت‌سراها منعقد خواهد شد.

مدير برنامه آنفلوآنزا و مراقبت بهداشت مرزي وزارت بهداشت افزود: در بحث ارائه خدمات بهداشتي درماني اوليه در مناطق شهري نيز سعي شده که از ضوابط وزارت کشور تبعيت شود. بر اين اساس اتباع مي‌توانند به مراکز بهداشتي درماني شهري مراجعه کرده و مانند ايراني‌ها خدمات لازم را دريافت کنند.

سروش ادامه داد: تاکيد مرکز مديريت بيماري‌هاي واگير وزارت بهداشت بر آن است که در کنار نظام خدمات بهداشتي اوليه معمول کشور، خدماتي چه در داخل مهمان‌ شهرها و چه در مناطق تجمعي و کلوني‌ها به اتباع بيگانه نيز ارائه شود و شکاف‌هاي موجود در اين زمينه هر چه سريعتر پوشش داده شود. در مراکز ارائه دهنده خدمات به اتباع بيگانه، خدماتي مانند واکسيناسيون، کنترل مادران باردار، کنترل رشد کودک، بهداشت خانواده و درمان بعضي بيماري‌هاي مهم ارائه مي‌شود.

وي ادامه داد: اقدام بزرگ وزارت بهداشت، راه‌اندازي پايگاه‌هاي ارائه خدمات بهداشتي اوليه در بعضي مناطق کشور توسط دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کشور است که بخشي از هزينه‌هاي راه‌اندازي توسط سازمان ملل و بخش ديگر آن توسط وزارت بهداشت صورت مي‌گيرد. در مجموع در اين مسير اشتراک مساعي بسيار خوبي وجود دارد که مي‌توان گفت خدمات ايراني و اتباع خارجي در منطقه مديترانه شرقي از رتبه اول برخوردار است.

سروش افزود: هر چند نظام ارائه خدمات به اتباع بيگانه در ايران اکنون در حد استاندارد کشوري قرار دارد، اما ما خود خواهان ارتقاي آن هستيم و قصد آن داريم که بتوانيم خدمات ديگري در اين زمينه به آن بيفزاييم.

به گفته وي، بودجه‌هاي ساخت پايگاه‌هاي بهداشتي اغلب کلوني‌هاي خارج اردوگاهي از سوي کميسارياي عالي پناهندگان پرداخت مي‌شود، اما در برخي نقاط وزارت بهداشت خود راسا اقدام مي‌کند.

سروش گفت: از کميسارياي عالي پناهندگان انتظار داريم که با معرفي اقدامات وزارت بهداشت در زمينه ارائه خدمات بهداشتي درماني اوليه به اتباع بيگانه، سازمان‌هاي بهداشتي بين‌المللي را براي جلب همکاري‌هاي بيشتر تشويق و ترغيب کنند.

مدير برنامه آنفلوآنزا و مراقبت بهداشت مرزي وزارت بهداشت بيشترين مشکلات بهداشتي ناشي از اتباع بيگانه را مربوط به اتباع غيرمجاز دانست و گفت: اتباعي که از کانال‌هاي مجاز وارد کشور مي‌شوند (هنگام ورود و خروج) در پايگاه‌هاي مراقبت بهداشت مرزي توسط افسران سلامت مستقر در مرزها مورد بررسي قرار مي‌گيرند.

اما بيشترين نگراني ما مربوط به ورود اتباع و همچنين احشام غيرمجاز به کشور است. از اين بابت همه ساله نگراني داريم. بيماري‌هاي “تب کريمه کنگو” و “وبا” دو خطرعمده‌اي هستند که ما را نگران مي‌کنند و هزينه‌هاي سنگيني را به نظام سلامت کشور به ويژه استان‌هاي مرزي تحميل مي‌کنند.