یک فعال مدنی که چندی پیش برای مسافرت به مناطق مرزی ایران در نخجوان سفر کرده بود، در مشاهدات خود از مرز آذربایجان از ورود عجیب مردم آذربایجان به کشور در مناطق مرزی، برای انجام خریدهای روزمره با قیمت بسیار پایین خبر داده است. نسرین اکبری نژاد می نویسد: «وقتی به منطقه گمرگ رسیدیم با صحنه ای عجیب روبرو شدیم و بسیار متاسف و متاتر شدیم مردم نخجوان را دیدیم که بسرعت در حال خریدوبردن مواد غذایی از ایران به ان سمت مرز بودند…»

به گزارش کلمه، با آشفته شدن بازار ارز کشور و خارج شدن کنترل اقتصاد از مدیریت دولت، مشاهدات حاکی از آن است که نه تنها وضعیت مردم در داخل دچار وخامت شده، بلکه در مناطق مرزی نیز ناامنی اقتصادی و آشفتگی به وضوح قابل مشاهده است.

در همین رابطه این فعال مدنی و خیریه که به تازگی سفری به ارومیه و مناطق مرزی نخجوان داشته است، در فیس بوک خود گزارش کوتاهی هم درباره وضعیت نامناسب دریاچه ارومیه و هم ناامنی و آشفتگی اقتصادی در مناطق ارزی نوشته است.

هجوم آذربایجانی ها برای خرید کالا به کشور

نسرین اکبری نژاد در مورد سفر مردم آذربایجان به کشور برای خرید کالا می نویسد: مردم کشور آذربایجان به صورت گروه گروه در حال ورود و خروج به مرز ایران هستند و در این سفر خود، به دلیل سقوط ارزش ریال، اقدام به خرید مایحتاج خود با قیمت بسیار پایین در ایران می کنند.

این فعال مدنی با اشاره به حجم بالا و سریع آمد و شد آذربایجانی ها به کشورمان که عجیب بود، می نویسد تفاوت فاحش و غیرواقعی ارزی باعث شده تا مردم آذری به ایران آمده و با پول خود که ارزش چندبرابری پیدا کرده مایحتاج خود را از کشورمان تهیه کنند. وی شرح می دهد: «به جلفا که رسیدیم شهر را گشتی زدیم و از انجا چون که پاسپورت را برده بودیم، قرار شد به مناطق مرزی در نخجوان هم سری بزنیم. وقتی به منطقه گمرگ رسیدیم، با صحنه ای عجیب روبرو شدیم و بسیار متاسف و متاتر شدیم. مردم نخجوان را دیدیم که بسرعت در حال خریدوبردن مواد غذایی از ایران به آن سمت مرز بودند که از قبیل گونی های بزرگ قند و شکر و حلب های روغن و… حتی سیب زمینی و پیاز در خریدشان دیده می شد، باور کردنی نبود؛ به شکل غارت وار همه با عجله و سرعت اینکار را انجام می دادند. علت را جویا شدیم فمهیدیم که پول رایج آنجا تا چند وقت پیش هر ۱ منات ۸۰۰ تومان ما بوده و الان شده ۴۵۰۰ تومان. فکرش را بکنید از دلار هم بالاتر رفته و مردم آنجا هم سرازیر شده بودند به سمت ایران و هر انچه لازم داشتند را به یغما می بردند و حال آنکه مردم خود کشورمان به دلیل وضع بد اقتصادی قادر به تامین مایحتاجشان نیستند.»

وی همچنین در بخش دیگری از مطلب خود به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه نیز اشاره می کند که دریاچه ارومیه، که به شدت کم آب شده است و در وضعیت بحرانی قرار دارد: «در ارومیه وضعیت اسف بار دریاچه ارومیه که بسیاری از آن خشک شده است را دیدیم و تاسف خوردیم به حال منابعی که از دست می رود. یکی از دوستان می گفت به دلیل ۱۳ سدی که ساختند گلوگاهها بسته شده و آبراه ورود به دریاچه کم شده و همین طور استفاده بی رویه از منابع آب و توسعه بی رویه کشاورزی در اطراف دریاچه و کاهش نزولات آسمانی باعث خشکی گسترده این دریاچه بسیار زیبا با تالاب هایش که خواص درمانی بسیار دارد شده است»

بازار آشفته ارز ایران و سودجویی مردم آذربایجان

چندی پیش خبرگزاری ایرنا متعلق به دولت خبر داده بود ارزش یورو در برابر منات آذربایجان در حال نزول است. از طرفی، با سیر نزولی ارزش ریال ایران، انتظار بالارفتن و چند برابر شدن منات آذربایجان نیز غیرطبیعی نمی باشد. به همین دلیل، مردم آذربایجان با هجوم به داخل کشورمان و تبدیل منات خود به تومان، اقدام به تهیه خوراک و مایحتاج خود از کشورمان می کنند.

این امر در حالی اتفاق می افتد که این روزها افزایش لجام گسیخته قیمت کالاها در کشورمان، هرروز کالاهای اساسی را از سبد خانوار حذف می کند و قدرت خرید خانواده ها را کاهش می دهد.

آشفتگی بازار ارز و ضربه به حوزه های مختلف اقتصاد

با آشفته شدن بازار ارز در ماه های گذشته، هر واحد پول رایج کشورهای مختلف در بازار ایران به صورت غیر سیستماتیک و نامنظم دچار روند صعودی شده است. در این بین این قیمت ها گاهی از روابط و اوضاع سیاسی کشور های نیز تاثیر می پذیرند. کارشناسان و منتقدین بارها نسبت به ضربه ها و بحران هایی که با آشفته شدن بازار ارز به اقتصاد کشور وارد شده هشدار داده اند.

کارشناسان و نمایندگان مجلس بیشتر دولت و عدم مدیریت را مسوول این نابسامانی می دانند. در همین رابطه الیاس نادران چندی پیش گفته بود: وضعیت نابسامان بازار ارز را ناشی از ناتوانی نمی دانم بلکه بازار مدیریت نمی شود و رئیس جمهور تعمدا بازار را آشفته نگه داشته است

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه با توجه به گزارشات مسئولان اجرایی کشور به مجلس به لحاظ ذخایر ارزی و فروش نفت مشکل آنچنانی نداریم، در گفتگو با مهر، با ابراز تاسف از افزایش لحظه ای قیمت دلار در بازار به رغم پیگیری های انجام شده و انتقادات به نابسامانی های موجود بازار ارز، اظهارداشت: واقعا نمی دانم آقای احمدی نژاد چه فکری در سر دارد؟ چه برنامه ای دارد و توقعش از نظام چیست و چطور قرار است این نابسامانی را مدیریت کند.

گمرک و کنترل ورود و خروج کالاها

وضعیت نامساعد و بدون حساب ورود و خروج کالاها در مرزها مورد انتقاد احمدی نژاد هم قرار گرفته بود و وی با اشاره به معاملات و مراودات اقتصادی سپاه در مرزهای کشور،به کنایه آنها را برادران قاچاقچی نیز خطاب کرده بود. علاوه بر این، شواهد جدید حاکیست که حتی کنترل مناطق مرزی در حدود ساده تر نیز به سختی انجام می شود. در حالی که اواسط مهرماه رئیس کل گمرک ابراز امیدواری کرده بود با تشکیل «مرکز مبادلات ارزی» وضعیت بازار ارز و گمرک بهبود می یابد، اما آنچه که در عمل هم در بازار داخلی و هم مرزی کشور اتفاق افتاد خلاف این امر را ثابت کرد. معمارنژاد گفته بود: مرکز مبادلات ارزی امکان جدیدی است که ایجاد شده و ما هرچه بتوانیم امکانات جدید را در بازار ارز برای وارد‌کنندگان داشته باشیم قطعا خواهیم توانست در کنترل بازار ارز موفق باشیم.

سفره خالی ایرانی و بی تفاوتی دولت

این روزها در حالی که بازار ناهماهنگ و آشفته ارزی به امری نهادینه و پذیرفته برای مسوولان کشور تبدیل شده، شاهد خالی شدن سفره ایرانیان از کالاهای اساسی هستیم. در همین وضعیت سودجویی و عدم کنترل دولت، فرصت مناسبی را در اختیار مردم کشورهای همسایه همچون آذربایجان قرار داده تا با تبدیل ارز خود در کشور بتوانند با کمترین هزینه های ممکن نیاز خود را بر طرف کنند. باید منتظر ماند و دید تا چه زمان سیر افزایشی عدم کنترل دولت بر بازار ادامه خواهد یافت و چه زمانی مسوولین در دولت و نمایندگان در مجلس حاضر به بررسی جدی این امر خواهند بود. اراده ای که فعلا در نمایندگان مجلس دیده نمی شود، و حتی با آنکه قرار بود در این باره از رییس دولت سوال شود، این طرح نیز با اشارات فرادستی به سادگی از دستور خارج شد.