شاید هنگامی که بشنویم، برخی دانشگاه‌ها نمره صفر را برای مصاحبه شوندگان متقاضی ورود به دوره دکترا به سازمان سنجش فرستاده‌اند، احساس کنیم که با یک شوخی روبه‌رو هستیم، ولی وقتی به این حقیقت تلخ پی ببریم، دیگر چندان عجیب نخواهد بود که بشنویم رتبه نخست یک رشته در همین مقطع، در میان پنج نفر پذیرفته شده یک دانشگاه نیست!

تقریبا یک ماه از نتایج نهایی آزمون دکترای نیمه متمرکز سال 91 می‌گذرد، اما حاشیه‌های این آزمون همچنان ادامه دارد؛ آزمونی که به تازگی با اعتراضات داوطلبان برتر در آزمون کتبی روبه‌رو شده است.

به گزارش «تابناک»، نتایج نهایی آزمون دکترای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور با یک هفته دیرکرد، روز یکشنبه ۲۶ شهریور ماه اعلام شد تا سازمان سنجش، علت آن را در فرستادن نمرات پایین و حتی در مواردی «صفر» توسط برخی از دانشگاه‌ها و گروه‌های آموزشی دانسته و تذکر وزیر علوم به این مراکز را یادآور شود.

وزیر علوم درباره این رویداد عجیب می‌گوید: در آزمون دکترا، نمره مصاحبه دانشگاه‌ها را با ضریب دو و نمره آزمون را ضریب یک محاسبه کرده و در رتبه‌بندی نهایی دخالت داده شد. در این راستا پانزده هزار نفر برای مصاحبه به دانشگاه‌ها معرفی شدند که پس از وصول نمرات مصاحبه‌ها، گزارش‌های مکتوبی دریافت کردیم که نمره مصاحبه برخی از داوطلبان صفر بوده است. دریافتیم که برخی گروه‌های آموزشی و دانشگاه‌ها،‌‌ همان اعمال سلیقه‌ای را که در گذشته در پذیرش دانشجویان انجام می‌دادند، صورت داده‌اند؛ در واقع پیشتر در نتایج نهایی اعمال سلیقه صورت می‌گرفت تا دانشگاه‌ها بتوانند دانشجویان خودشان را پذیرش کنند و امسال به دلیل جلوگیری از این اتفاق، نتایج آزمون دکترا را یک هفته به تعویق انداختیم.

این در حالی است که همزمان با اعلام تعویق در نتایج آزمون، دکتر حسین توکلی، مشاور عالی رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در گفت‌وگو با یک خبرگزاری، ضمن اعلام اعتراض سازمان متبوعش به نمرات کم و صفر در مصاحبه برخی از داوطلبان و بازتاب ماجرا به وزیر، تضییع نشدن حق دانشجویان متقاضی ورود به دکترا را دستمایه دیرکرد در اعلام نتایج قرار داده و می‌گوید: «با توجه به نظرخواهی انجام گرفته از داوطلبان ورودی آزمون نیمه متمرکز دکترا، بیشتر از ۷۰ درصد داوطلبان تقاضای افزایش وزن آزمون کتبی را داشته‌اند».

اما توضیحاتی از این دست در شرایطی مطرح می‌شود که بلافاصله پس از اعلام نتایج نهایی، اعتراضاتی از سوی برخی رتبه‌های بر‌تر کنکور دکترا مطرح شده و برخی از متقاضیان پذیرش در این مقطع تحصیلی، از اعمال نظر سلیقه‌ای و نادیده گرفته شدن دانش خود خبر می‌دهند.

نامه اعتراضی چند تن از متقاضیان ورود به دوره دکترای حقوق جزای خصوصی دانشگاه تهران، از همین نمونه اعتراض‌هاست؛ نامه‌ای که رتبه‌های سوم، پنجم و نهم در آزمون کتبی، فردای روز اعلام نتایج نهایی به رشته تحریر درآورده‌اند تا در شرایطی به پذیرش نشدشان اعتراض کنند که رتبه‌های ۱۹ و ۲۰ دانشجوی دکترا محسوب می‌شوند؛ عجیب‌تر اینکه رتبه اول و دوم این رشته در مصاحبه شرکت نکرده‌اند!

البته از این دست اعتراضات بسیار است؛ همان‌گونه که رتبه نخست یکی دیگر از رشته‌ها در زمره پنج نفر پذیرفته شده یک دانشگاه نبوده یا فردی که رتبه پیش از او در دوره روزانه پذیرفته شده اما وی برای دوره شبانه هم گزینش نشده و یا... .

بدین ترتیب، شاید بهتر است که علت رخ دادن اتفاقات عجیب و غریب در حاشیه اعلام نتایج کنکور دکترا را در‌‌ همان عاملی بجوییم که سبب دیرکرد در اعلام نتایج آن شده است؛ نمرات کم و یا صفرهایی که برخی از دانشگاه‌ها و گروه‌های آموزشی برای برخی داوطلبان به سازمان سنجش فرستاده‌اند و اینقدر از نظر عقلی بعید به نظر می‌رسیده که اعتراض وزیر علوم، تحقیقات و فناوری را هم به دنبال داشته است.

اینجاست که باید از مسئولان امر بپرسیم که چگونه ضوابط پذیرش در بالا‌ترین سطح آموزشی کشور سست بوده که به گواه وزیر محترم، برخی از دانشگاه‌ها به دنبال اعمال سلیقه شخصی هستند و برای رسیدن به این هدف، حاضرند بنیه علمی یک دانشجوی بر‌تر (دست کم از دید رتبه‌بندی کنکور سراسری) را صفر نشان دهند؟ آیا براستی ممکن است که فردی در زمره چند نفر نخست یک آزمون علمی قرار بگیرد اما نمره مصاحبه و ارزیابی علمی وی توسط چند تن، از صد نمره ممکن جایی نزدیک صفر یا حتی خود صفر باشد؟

آیا هنگامی که دانشگاهی نمره صفر را برای برخی از داوطلبان بر‌تر کنکور می‌فرستد، نباید به برگزاری کنکور سراسری یا انجام مصاحبه و ارزشیابی شک کرده و دست کم یکی از این دو روش را ناکارآمد توصیف کنیم؟

اگر خطایی سبب شده که نمرات پایینی برای برخی از داوطلبان در نظر گرفته شده و به سازمان سنجش گزارش شود، آیا شایسته نیست که فرد خاطی مجازات شده و یا در کمترین واکنش، مصاحبه و ارزیابی توسط اساتید دیگر تکرار شود؟

چگونه است که یک هفته به اعلام نتایج کنکور دکترا، مشاور عالی رئیس سازمان سنجش آموزش تعویق یک هفته‌ای در زمان اعلام نتایج را در راستای جلوگیری از تضییع حقوق دانشجویان می‌خواند، ولی سرانجام نتایجی شکل نهایی به خود می‌گیرد که با توجه به مثال مطرح، رد کردن شایبه اعمال سلیقه‌ در آن‌ها ساده نیست؟

چگونه است که بر پایه نظرسنجی سازمان برگزار کننده کنکور و پیش از اعلام نتایج نهایی، برایمان مسجل بوده که بیش از 70 درصد متقاضیان ورود به دکترا، خواستار افزایش تأثیرگذاری آزمون کتبی در نتایج نهایی هستند اما اعمال نتایج این نظرسنجی را (به گواه سخنان اخیر وزیر) به سال دیگر موکول کرده و اجازه می‌دهیم که در سال جاری، نتایج آزمون کتبی به اندازه‌ای از اهمیت برسد که یک سهم آن با نمرات اندک مصاحبه در دو سهم دیگر، منجر به خلق شگفتی شود؟

آیا به فکر نوشداروی پس از مرگ سهراب هستیم یا سرنوشت دانشجویان ممتازی که برای به دست آوردن رتبه‌های نخست، سختی‌های فراوانی کشیده‌اند، برای سیستم آموزش عالی کشور مهم نبوده است؟!