در یک بیان جزئی‌تر «ایران دارای ۳۰ میدان هیدروکربوری مشترک اعم از نفت و گاز با کشورهای عراق، عربستان، کویت، قطر، امارات متحده عربی، عمان و ترکمنستان است که ۱۳ میدان در آب‌های خلیج‌فارس، ۲ میدان در دریای خزر و ۱۵ میدان در خشکی قرار گرفته است. پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی جهان و میدان نفتی عظیم آزادگان از میادین نفتی بزرگ جهان در این لیست قرار دارند.

با این توصیف بخش قابل توجهی از ذخایر نفت و گاز ایران در میادین مشترک قرار گرفته است. این مخازن از لحاظ زمین شناسی، یکپارچـه و از لحـاظ مالکیت، مشترک هستند. کشورهای همسایه نظیر قطر، عراق و عربستان سعودی با سرعتی خیره‌کننده در حال بهره‌برداری از این میادین هستند، اما در ایران با وجود حاکمیتی ضدایرانی و بی‌اعتنا به مصالح و منافع مردم ایران سیاست مشخصی برای بهره‌برداری از این سرمایه‌های ملی وجود ندارد.

میادین مشترک؛ فرصت‌های از دست‌رفته

یکی از مهم‌ترین میادین مشترک ایران، میدان گازی پارس‌جنوبی است که با قطر به اشتراک گذاشته شده است. این میدان که بزرگ‌ترین میدان گازی جهان محسوب می‌شود، نزدیک به ۷۰ درصد گاز تولیدی ایران را تأمین می‌کند. افت فشار گاز در بخش ایرانی این میدان، زنگ خطر جدی برای آینده انرژی کشور به صدا درآورده است. قطر با سرمایه‌گذاری گسترده و استفاده از فناوری های پیشرفته، توانسته است بخش عمده‌ای از ظرفیت این میدان را بهره‌برداری کند. در مقابل، جمهوری اسلامی به دلیل سیاست‌های ایران سوز و بی‌کفایتی در حفظ و توسعه منابع ملی، اهتمامی به این موضوع نداشته است.

در میادین نفتی مشترک دیگر نظیر میدان آرش، وضعیت حتی وخیم‌تر است. کشورهای عربستان و کویت به‌سرعت در حال پیشروی در این میدان هستند. در میدان های غرب کارون نیز عراق با عقد قراردادهای کلان با شرکت‌های بین‌المللی، بهره‌برداری از منابع مشترک را به اوج رسانده است. این در حالی است که حاکمیت ایران‌فروش ملایان هنوز نتوانسته است برنامه‌ای مشخص و عملیاتی ارائه دهد.

فرزین سوادکوهی، کارشناس انرژی، معتقد است که عقب‌ماندگی ایران در توسعه میادین مشترک، نتیجه مستقیم سیاست‌های نادرست حاکمیت است. او تأکید می‌کند که کشورهای همسایه با استفاده از تکنولوژی روز و سرمایه‌گذاری خارجی، به‌سرعت از ایران پیشی گرفته‌اند. در حالی که ایران [بخوانید حاکمیت ایران‌ستیز خامنه ای] هم‌چنان درگیر حل مسائل ابتدایی نظیر تعیین مرزهای دقیق و قراردادهای بهره‌برداری است.

وضعیت قرمز و شرایط اضطراری

عدم توسعه میادین مشترک، پیامدهای جدی برای اقتصاد ایران دارد. کاهش درآمدهای نفتی و گازی، علاوه بر تأثیر مستقیم بر بودجه کشور، موجب تشدید بحران های اقتصادی و اجتماعی می‌شود. از سوی دیگر، از دست رفتن منابع مشترک به نفع کشورهای همسایه، جایگاه ایران را در بازار انرژی جهان تضعیف می‌کند.

ادامه وضعیت کنونی تنها به زیان نسل‌های آینده تمام خواهد شد و فرصت‌های طلایی برای بهره‌برداری از منابع عظیم انرژی ایران را از بین خواهد برد.

به گفتهٔ فرزین سوادکوهی، تردیدی نیست که توسعه میادین مشترک باید در اولویت قرار بگیرد زیرا شرایط امروز انرژی در کشور، یک وضعیت قرمز است. ما در شرایط اضطراری هستیم. هر چقدر این موضوع به‌عقب رانده شود، زیان آن متوجه نسل‌های بعدی خواهد بود.

با توجه به آنچه که گفته شد، آیا برای نجات ایران و سرمایه‌های ملی آن و سرنوشت نسل‌های آینده، چاره‌ای به‌جز واژگون‌سازی این حاکمیت ضدایرانی وجود دارد؟