سه شنبه، 13 شهریور ماه 1403 = 03-09 2024
کارشناس: طبقاتی‌شدن آموزش در ایران در صد سال اخیر بی‌سابقه است
اینکه من که در یک روستا درس می‌خوانم و کسی که در شمال تهران در یک مدرسه خوب درس می‌خواند رقابت کند، عادلانه است؟ زمانی که من درس می‌خواندم اگر این قانون [تاثیر معدل در نتیجه کنکور] بود نمی‌توانستم پزشک شوم.» آمار قبولی‌های کنکور و سهم ۷درصدی مدارس دولتی نیز نشان داد که وضعیت بسیار پیچیده و نابرابری در آموزش کشور جریان دارد.
به گزارش رویداد۲۴، سحر بیات، کارشناس آموزش، معتقد است که رتبه جهانی ایران در عدالت آموزشی در پایین‌ترین حد جدول قرار گرفته است؛ او در این‌باره می‌گوید: «سال گذشته هم درصد بالایی از نفرات برتر کنکور و حتی قبول‌شدگان دانشگاه از مدارس غیرانتفاعی بودند. ما نسبت به آمار‌ها و استاندارد‌های جهانی، آموزش و پرورش عادلانه‌ای نداریم.»
خانم بیات به شاخص‌های جهانی اشاره می‌کند و می‌گوید ایران در این شاخص‌ها پسرفت داشته است. «ما بین ۵۸ کشور دنیا، رتبه ۵۲ کیفیت تحصیل را داریم. این مسأله نشان‌دهنده وضعیت ناعادلانه و توزیع نابرابر کیفیت آموزش است. کشور‌هایی مانند سنگاپور که عدالت آموزشی در آن رعایت می‌شود، در رتبه‌های بالا این آزمون قرار دارند.»
ین کارشناس آموزش معتقد است که آموزش در ایران به شکل بی‌سابقه‌ای طبقاتی شده و مدارس دولتی در حاشیه قرار گرفته‌اند: «طبقاتی‌شدن آموزش در صد سال اخیر بی‌سابقه است. امروز فقط پولدار‌ها می‌توانند دانشگاه خوب بروند. ۳۰ رتبه برتر کنکور نشان می‌دهد که ۷۰ درصد آن‌ها از سمپاداند. شما بچه‌های عادی را از رشد و پیشرفت کنار گذاشته‌اید. ۱۲درصد هم غیردولتی‌اند؛ در تقسیم‌بندی واقعی هم سمپاد و هیئت امنایی و... همه غیرانتفاعی‌اند و تنها مدارس دولتی در مقابل آن هاست. اگر واقعاً رئیس جمهور دغدغه دارد باید یک کمیته در آموزش و پرورش تشکیل شود و اعضا آن باید شامل کارشناسان و معلمان باشد. مسئولینی که خودشان مدرسه غیردولتی دارند نباید تصمیم‌گیر آموزش و پرورش باشند.»
وی معتقد است که آمار‌های کنکور نشان‌دهنده برتری آموزش پولی بر آموزش دولتی است که باعث نابرابری در میان دانش‌آموزان شده است: «سال گذشته در ۴۰ رتبه اول کنکور، تنها یک نفر از مدارس دولتی بود. مدارس دولتی هم چند دسته‌اند؛ مدرس دولتی عادی، مدرسه‌ای است که نمی‌تواند چندان درامدی داشته باشد، خانواده‌ها نیز نمی‌توانند کمک کنند. ۱۵درصد مدارس هم غیردولتی هستند که جریان آموزش در کشور را پیش می‌برند. ۳ درصد مدارس هم سمپاد هستند که در دسته‌بندی‌ها، پولی حساب می‌شوند. در مجموع ۲۰ درصد مدارس ما پولی هستند. ۳ درصد دانش‌آموز مطرح، در مدارس پولی درس می‌خوانند.»
مافیا کنکور و آموزش در کنار ذی نفعان این مسأله در وزارت خانه‌های مربوطه، شرایط نابرابری برای دانش‌آموزان در سراسر کشور ایجاد کرده‌اند. با وجود قوانین حمایتی از آموزش رایگان، شاهد گسترش مدارس غیردولتی و سهم ۲۰درصدی آن‌ها از آموزش هستیم. همین مسأله در آینده می‌تواند منجر به تبعات اجتماعی و تأثیر نابرابری بر روان جامعه نیز گردد.
